mifepriston
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Mifegyne
Bijlage 2
Exelgyn SAS
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 200 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Voor mifepriston is geen advies vastgesteld over de plaats in de medicamenteuze behandeling.
Aan de vergoeding van mifepriston zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
- Medicamenteuze afbreking van een zich ontwikkelende intra-uteriene zwangerschap, in combinatie met een prostaglandineanaloog, tot 63 dagen amenorroe.
- Verweking en dilatatie van de baarmoederhals voorafgaand aan een operatieve zwangerschapsafbreking tijdens het 1e trimester.
- Voorbereiding van de werking van prostaglandineanalogen bij een afbreking van de zwangerschap na het 1e trimester om medische redenen.
- Inductie van weeën in geval van een intra-uteriene vruchtdood, indien gebruik van prostaglandine of oxytocine niet mogelijk is.
Doseringen
Afbreking van een zich ontwikkelende intra-uteriene zwangerschap
Volwassenen
Tot 63 dagen van amenorroe: oraal 200 of 600 mg in één dosis, na 36–48 uur gevolgd door een prostaglandineanaloog (zoals misoprostol 400 microg oraal).
Bij gelijktijdig gebruik van een matige of sterke CYP3A4-inductor (zie de rubriek Interacties): tot 63 dagen van amenorroe: oraal 600 mg in één dosis, na 36–48 uur gevolgd door een prostaglandineanaloog (zoals misoprostol 400 microg oraal).
Verweking en dilatatie van de baarmoederhals bij zwangerschapsafbreking tijdens 1 e trimester
Volwassenen
Oraal 200 mg, gevolgd door een operatieve zwangerschapsafbreking 36 tot maximaal 48 uur later.
Zwangerschapsafbreking na het 1 e trimester om medische redenen
Volwassenen
Oraal 600 mg in één dosis, 36–48 uur voor de geplande toediening van het prostaglandine, die zo vaak mag worden herhaald als nodig.
Inductie van weeën bij intra-uteriene vruchtdood
Volwassenen
Oraal 600 mg per dag in één dosis, gedurende 2 opeenvolgende dagen. Indien geen weeën binnen 72 uur na de eerste toediening ontstaan, de weeën met de gebruikelijke technieken induceren.
In geval van braken binnen 45 minuten na de inname: een nieuwe dosis innemen.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): baarmoedercontracties of -krampen (bij 10–45%) gedurende de eerste uren na de inname van prostaglandinen, vaginale bloedingen (gedurende ca. 12 dagen na inname of langer). Misselijkheid, braken en diarree (m.n. gerelateerd aan prostaglandinegebruik).
Vaak (1-10%): ernstige bloedingen (bij ca. 5%, hiervan is bij 1,4% een hemostatische curettage vereist). Infectie na abortus (endometritis, 'pelvic inflammatory disease'). Lichte tot matige buikkrampen.
Soms (0,1-1%): overgevoeligheid. Hypotensie. Huiduitslag.
Zelden (0,01-0,1%): baarmoederruptuur na inname van prostaglandinen bij zwangerschapsafbreking tijdens het 2e trimester of bij inductie van weeën bij intra-uteriene vruchtdood tijdens het 3e trimester (m.n. bij multipara, of vrouwen met een litteken van een keizersnede). Hoofdpijn. Malaise, vagale symptomen (opvliegers, duizeligheid en rillingen), koorts. Urticaria, erytrodermie, erythema nodosum, toxische epidermale necrolyse (TEN).
Zeer zelden (< 0,01%): ernstige of fatale toxische en septische shock door Clostridium sordelli endometritis of Escherichia coli, met of zonder koorts of andere evidente infectiesymptomen na combinatie met misoprostol vaginaal of buccaal. Angio–oedeem.
Verder is gemeld: acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP).
Interacties
CYP3A4-inductoren zoals rifampicine, dexamethason, sint-janskruid en bepaalde anticonvulsiva (fenytoïne, fenobarbital, carbamazepine) kunnen de blootstelling aan mifepriston verlagen. Bij zwangerschapsafbreking, in combinatie met een sterke of matige CYP3A4-inductor, de hogere dosering van mifepriston gebruiken (zie de rubriek Dosering).
Sterke CYP3A4-remmers zoals ketoconazol, itraconazol, erytromycine en grapefruit-/pompelmoessap kunnen de blootstelling aan mifepriston verhogen. Dit is echter waarschijnlijk niet klinisch relevant; er is geen dosisaanpassing nodig wanneer mifepriston gelijktijdig wordt gebruikt met een CYP3A4-remmer.
Gedurende 3–4 dagen na inname van mifepriston kan de werking van glucocorticoïden (incl. inhalatiecorticosteroïden) zijn afgenomen.
Mifepriston kan de spiegels van gelijktijdig gebruikte CYP3A4-substraten met een smal therapeutisch bereik (waaronder middelen voor algemene anesthesie) gedurende langere tijd verhogen, omdat mifepriston na toediening langzaam uit het lichaam wordt verwijderd.
Theoretisch kunnen prostaglandinesynthetaseremmers (NSAID's) de werkzaamheid van mifepriston verminderen. Echter, er zijn enige aanwijzingen dat inname van een NSAID op de dag van de toediening van de dosis prostaglandine de effectiviteit van de medicamenteuze zwangerschapsafbreking niet vermindert.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Teratogenese: Over de effecten tijdens zwangerschap, indien geen zwangerschapsafbreking is opgetreden, bestaan onvoldoende gegevens om de mogelijke schadelijkheid te beoordelen; mede omdat mifepriston samen wordt gegeven met het teratogene misoprostol. Mifepriston lijkt het risico op aangeboren afwijkingen niet te verhogen.
Lactatie
Overgang in moedermelk: Ja, in geringe mate.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
- chronische bijnierinsufficiëntie;
- ernstig (onbehandelbaar) astma;
- acute porfyrie;
- vermoedelijke extra-uteriene zwangerschap.
Waarschuwingen en voorzorgen
Ernstige cutane bijwerkingen (zoals TEN, AGEP) zijn gemeld. Als dergelijke ernstige bijwerkingen optreden de behandeling direct staken en niet meer herstarten.
Wegens onvoldoende ervaring niet toepassen bij nier- en leverinsufficiëntie en ondervoeding. Er zijn weinig gegevens beschikbaar over het gebruik bij adolescenten.
Bij afbreking van een ontwikkelende zwangerschap
Vóór medicamenteuze zwangerschapsafbreking is een resusbepaling noodzakelijk en vervolgens de preventie van resus-allo-immunisatie, evenals andere algemene maatregelen die doorgaans tijdens een zwangerschapsafbreking worden genomen. De werkzaamheid van medicamenteuze zwangerschapsafbreking vermindert met pariteit en toenemende leeftijd. Zodra zwangerschapsbeëindiging is bevestigd, zo snel mogelijk starten met een betrouwbare anticonceptieve methode, om mogelijke blootstelling van een volgende zwangerschap aan mifepriston te voorkómen.
Wees voorzichtig bij (risicofactoren voor) cardiovasculaire aandoeningen. Zeldzame maar ernstige cardiovasculaire voorvallen zoals myocardinfarct en/of samentrekking van de kransslagaderen en ernstige hypotensie, zijn gemeld na gebruik van een prostaglandineanaloog.
Wees voorzichtig bij stollingsstoornissen of anemie gezien de kans op soms ernstige bloedingen waarvoor een hemostatische curettage (bij 1,4%) is vereist.
Bij zwangerschap met een spiraaltje in situ, deze verwijderen vóór de toediening.
De vruchtafdrijving vindt bij 60% plaats binnen 4 uur na inname van misoprostol; bij de resterende 40% binnen 24 tot 72 uur. In ca. 3% van de gevallen vindt vruchtafdrijving plaats vóór toediening van prostaglandinen; in dat geval is toch controle nodig of de afdrijving volledig is geweest.
In verband met de kans op mislukking (bij 1,3–7,5%) dient bij het controlebezoek, 14–21 dagen na inname, na te worden gegaan of de vrucht volledig is afgedreven en de vaginale bloeding is gestopt. Indien de vaginale bloeding na het controlebezoek nog niet is gestopt, na enkele dagen opnieuw controleren en de mogelijkheid van een onvolledige abortus of een onopgemerkte extra-uteriene zwangerschap overwegen. Een overvloedige bloeding is geen teken van volledige afdrijving.
Bij vermoeden van voortbestaan van de zwangerschap, deze eventueel beëindigen met een andere techniek. Indien de patiënte de zwangerschap wil voortzetten, wordt zorgvuldige echografische controle met speciale aandacht voor de ledematen aanbevolen.
Bij verweking en dilatatie van de baarmoederhals voorafgaand aan een operatieve zwangerschapsafbreking, vindt incidenteel vruchtafdrijving plaats vóór de operatieve ingreep.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met mifepriston contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Symptomen
Verschijnselen van bijnierinsufficiëntie bij massieve inname.
Therapie
Bij vermoeden van een acute bijnierinsufficiëntie dexamethason toedienen: 1 mg dexamethason antagoneert 400 mg mifepriston.
Eigenschappen
Steroïd met antiprogestagene werking door competitie met progesteron aan de progesteronreceptor. Gaat in doses van ≥ 1 mg/kg de effecten van progesteron op het endometrium en myometrium tegen. Tevens sensibiliseert het tijdens de zwangerschap het myometrium voor de contractiestimulerende effecten van prostaglandinen. Tijdens het 1e trimester zorgt voorbehandeling met mifepriston voor een verwijding en opening van de baarmoederhals. Mifepriston heeft tevens een antiglucocorticoïde werking; bij een dosis van ≥ 4,5 mg/kg is er een compenserende verhoging van de plasmaconcentraties van ACTH en cortisol.
Kinetische gegevens
| F | ca. 69%. |
| T max | ca. 1½ uur. |
| Eiwitbinding | ca. 98%. |
| Metabolisering | in de lever, voornamelijk via CYP3A4, tot verschillende actieve metabolieten. |
| Eliminatie | 90% met de feces en 10% met de urine (metabolieten). |
| T 1/2el | 18 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
mifepriston hoort bij de groep uterotonica, overige.