Samenstelling

Samenstelling

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Incidentele klachten kunnen medicamenteus behandeld worden met een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig-ernstige tot ernstige klachten, gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

De effectiviteit van allergeenextract met kattenepitheel staat nog niet vast. Mede gezien de nadelen (duur behandeling, bijwerkingen) wordt het gebruik afgeraden.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Incidentele klachten kunnen medicamenteus behandeld worden met een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig-ernstige tot ernstige klachten, gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

De effectiviteit van allergeenextract met huisstofmijt is vastgesteld. De behandeling vermindert de symptomen, maar doet deze niet verdwijnen. De behandeling duurt 3–5 jaar; lokale bijwerkingen (jeuk, irritatie mondkeelholte) treden vaak op. In de praktijk is therapietrouw een belangrijk probleem. Vanwege de problemen met de therapietrouw en de grote verschillen in effectiviteit tussen individuele patiënten moet de behandeling met een immunotherapie regelmatig worden geëvalueerd.

Aan de vergoeding van allergeenextract huisstofmijt (sublinguaal) zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.

• ZIN-rapport 2017 allergeenextract huisstofmijt Acarizax® allergische rhinitis door huisstofmijt
• ZIN-rapport 2022 allergeenextract huisstofmijt (sublinguaal) Actair® bij aanhoudend matige of ernstige door huisstofmijt geïnduceerde allergische rinitis of rhinoconjunctivitis bij volwassenen en adolescenten

Indicaties

• Behandeling van IgE-gemedieerde allergie voor kattenepitheel, indien de symptomen grotendeels veroorzaakt worden door specifiek IgE tegen de kattenepithelia zoals aangetoond door middel van een in-vitrotest of huidtest en er gedurende langere tijd een dagelijkse behoefte bestaat aan geneesmiddelen, met inachtneming van het volgende: uitsluitend bij astma ten gevolge van kattenallergie bij beroepsmatig blootgestelde patiënten.

Gerelateerde informatie

• allergische rinitis

Indicaties

• Acarizax: Aanhoudend matige tot ernstige huisstofmijt–geïnduceerde allergische rinitis bij patiënten van 12–65 jaar, ondanks het gebruik van symptoomverlichtende medicatie, met klinisch relevante klachten, bij wie de diagnose is gesteld door middel van een positieve huidpriktest en/of specifieke IgE-test op huisstofmijt.
• Actair: Matige tot ernstige door huisstofmijt geïnduceerde allergische rinitis of rinoconjunctivitis bij patiënten van 12–65 jaar, gediagnosticeerd op basis van de klinische voorgeschiedenis en een positieve sensitisatietest voor de huisstofmijt (huidpriktest en/of specifieke IgE).

Gerelateerde informatie

• allergische rinitis

Doseringen

De hyposensibilisatie wordt uitgevoerd in twee fasen, een instelfase en een onderhoudsfase. De behandelduur is 3–5 jaar. Bij onvoldoende verbetering binnen een bepaalde termijn de behandeling staken.

Behandeling met één enkel hyposensibilisatiepreparaat heeft de voorkeur. Bij behandeling van diverse specifieke allergieën de verschillende injecties afzonderlijk geven op verschillende plekken om de reacties goed te kunnen onderscheiden. Bij behandeling op dezelfde dag minstens een interval van 30 minuten aanhouden; bij toediening op verschillende dagen: een interval van 2–3 dagen.

De gegeven doseringsschema's zijn een advies, de dosering moet bij iedere injectie individueel worden vastgesteld en is o.a. afhankelijk van de gevoeligheid van de patiënt.

De dosering aanpassen bij: allergische symptomen 24 uur voorafgaand aan de injectie, lokale of systemische reacties na de laatst gegeven injectie of bij overschrijden van het tijdsinterval tussen opeenvolgende injecties. Zie voor meer informatie de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.2) via 'Zie ook'.

Toediening

• Vóór gebruik de flacon met injectievloeistof voorzichtig schudden (10–20× langzaam omkeren).
• Subcutaan injecteren lateraal in het proximale 1/3 deel van de bovenarm, of bij uitzondering, ventraal in het proximale 1/3 deel van het bovenbeen.
• Langzaam injecteren, bv. 1 ml in 60 seconden, en elke 0,2 ml aspireren.

Lichamelijke inspanning, een warm bad en het gebruik van alcohol kunnen de kans op een anafylaxie vergroten; deze vermijden op de dag van injectie.

Doseringen

De astma-status van de patiënt zorgvuldig evalueren voordat de behandeling wordt begonnen (zie ook de rubrieken Contra-indicaties en Waarschuwingen/voorzorgen).

De eerste tablet onder medisch toezicht in laten nemen; de patiënt hierbij 30 min. observeren.

Toediening: De tablet met droge vingers onder de tong plaatsen en daarna de eerste minuut niet slikken en de volgende vijf minuten niet eten en drinken.

Indien de behandeling langer dan 7 dagen wordt onderbroken, moet de patiënt eerst contact opnemen met de arts alvorens de behandeling te hervatten.

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): reacties op de injectieplaats (zoals jeuk, zwelling, urticaria, erytheem, noduli, pijn, kneuzing, hematoom, verharding, ontsteking, oedeem, rash, het heet hebben, verkleuring, bultjes, plaatselijk oedeem). Hoofdpijn. Lokale reacties ontstaan vaak binnen 30 minuten en kunnen na 24 uur nog aanwezig zijn, jeuk kan persisteren.

Vaak (1-10%): anafylactische reactie. Roodheid, urticaria, jeuk, huiduitslag, eczeem. Vermoeidheid (tot ca. 12 uur na de injectie), ongemak, rillingen, het heet hebben, gevoel van een vreemd lichaam. Piepende ademhaling, dyspneu, hoesten, astma, neusverstopping, allergische rinitis, niezen, irritatie van de keel, loopneus, jeukende neus. Vertigo, jeuk aan het oor. Overmatig blozen. Conjunctivitis, jeukende ogen. Diarree, buikpijn, braken, misselijkheid, verstoorde spijsvertering.

Soms (0,1–1%): anafylactische shock. Ooglid–oedeem. Zwelling aangezicht. Rugpijn.

Gemeld zijn (bij producten voor subcutane immunotherapie): hartkloppingen, tachycardie, cyanose, hypotensie, bleekheid, bronchospasme, beklemd gevoel in de keel, duizeligheid, paresthesie, gewrichtszwelling, artralgie, angio-oedeem, onaangenaam gevoel op de borst, hypertrichose op de plaats van de injectie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Lokale allergische reacties treden op, vooral in de eerste paar dagen, meestal binnen 5 minuten na inname, en nemen af na enkele minuten tot uren. Deze reacties verdwijnen bij voortzetting van de behandeling (na 1–3 maanden).

Acarizax

Zeer vaak (> 10%): nasofaryngitis, keelirritatie, gezwollen lippen, oedeem en/of jeuk in de mond. Jeukende oren.

Vaak (1-10%): astma, dyspneu, dysfonie. Orofaryngeale pijn, faryngeaal oedeem. Rinitis, sinusitis, faryngitis, bronchitis. Jeukende ogen. Jeukende lippen, jeukende tong, oedeem van de tong, glossitis, glossodynie, pijn in de mond, mondzweren, onaangenaam gevoel in de mond, erytheem van het mondslijmvlies, stomatitis, dysfagie, orale paresthesie, misselijkheid, braken, buikpijn, diarree, dyspepsie, gastro-oesofageale refluxziekte. Onaangenaam gevoel op de borst, vermoeidheid. Jeuk op de huid, urticaria.

Soms (0,1-1%): anafylactische reactie. Hartkloppingen. Duizeligheid, paresthesie. Verstopte neus, rinorroe, niezen, onaangenaam gevoel in de neus, neusoedeem. Beklemd gevoel in de keel, faryngeaal erytheem, hypertrofie van de tonsillen. Laryngitis. Blaarvorming van het mondslijmvlies, droge mond, pijnlijke lippen, lipzweren, speekselkliervergroting, hypersecretie van speeksel, oesofageale irritatie. Onaangenaam gevoel van de oren. Erytheem op de huid. Allergische conjunctivitis. Malaise.

Zelden (0,01-0,1%): angio-oedeem. Laryngeaal/tracheaal oedeem. Neusobstructie.

Verder zijn gemeld: ernstige systemische allergische reacties (inclusief anafylaxie), ook bij doseringen na de eerste dosering, eosinofiele oesofagitis.

Actair

Zeer vaak (> 10%): jeukende oren. Keelirritatie.

Vaak (1-10%): dysgeusie. Jeukende ogen. Faryngeaal oedeem, dyspneu, hoest. Oedeem van de tong of lip, mondzweer, stomatitis, diarree, buikpijn, dyspepsie, dysfagie, nausea, orofaryngeale pijn of ongemak, orale paresthesie, jeukende tong, jeukende lip. Jeuk. Borstkaspijn.

Soms (0,1-1%): gastro-enteritis, nasofaryngitis, orale candidiasis. Orale-allergiesyndroom. Angst. Duizeligheid, hoofdpijn, paresthesie. Conjunctivitis, oogoedeem, verhoogde traanproductie. Vertigo, oorpijn, oor paresthesie. Larynxoedeem, faryngeale aandoening, astma, bronchospasme, piepende ademhaling, keelbeklemming, dysfonie, epistaxis, strottenhoofdongemak, faryngeale paresthesie, rinitis (neusverstopping, nasale pruritus, rinorroe, niezen). Eosinofiele oesofagitis, gastritis, gehemelteoedeem, gastro-oesofageale refluxziekte, orofaryngeale blaren, oesofaguspijn, cheilitis droge mond, droge keel, glossitis, glossodynie, hypo-esthesie oraal, orale aandoening, speekselklieraandoening, braken. Angio-oedeem, dermatitis, huiduitslag, urticaria. Gezichtsoedeem, gelokaliseerd oedeem, borstkasongemak, brok in de keel gevoel, asthenie, malaise, dorst. Laboratoriumtest abnormaal (hematologisch, hepatisch, urinezuur).

Zelden (0,01-0,1%): bronchitis, periodontitis. Seizoensgebonden allergie. Prikkelbaarheid. Aandachtsstoornis, hypo-esthesie, slaperigheid, spraakstoornis, tremor. Oculaire hyperemie, blefaritis, blefarospasme, oogirritatie. Oorcongestie, tinnitus. Hyperventilatie, strottenhoofdirritatie, neusongemak, hypo-esthesie van farynx, bijholteverstopping. Oesofageaal oedeem, mondbloeding, prikkelbaredarmsyndroom, frequente ontlasting, slechte adem, oprisping, flatulentie, odynofagie. Erythema multiforme, blaar, erytheem, prurigo. Spierspasmen, skeletspierongemak. Sterke aandrang tot mictie. Borstpijn.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Gebruik van immunosuppressiva is gecontra–indiceerd.

Gebruik van bètablokkers vermijden, omdat het effect van adrenaline wordt verminderd (gebruikt bij de behandeling van een eventuele anafylactische shock).

Tricyclische antidepressiva (zoals amitriptyline), MAO-remmers en/of COMT-remmers kunnen de effecten van adrenaline (gebruikt bij de behandeling van een eventuele anafylactische shock) versterken.

Vaccinaties ten minste 7 dagen vóór of na de allergeeninjectie geven.

Antihistaminica, bronchospasmolytica, cromonen en corticosteroïden kunnen de gevoeligheid voor allergenen beïnvloeden; bij staken van één van deze middelen kan een reductie van de allergeendosis nodig zijn.

Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die aluminium bevatten (bv. antacida) en aan aluminium geabsorbeerd allergeenextract. Accumulatie van aluminium kan in theorie optreden.

Interacties

Gebruik van β-blokkers is gecontra-indiceerd, omdat het effect van adrenaline wordt verminderd (gebruikt bij de behandeling van een eventuele anafylactische shock). Behandeling niet beginnen tijdens therapie met immunosuppressiva.

Tricyclische antidepressiva, MAO-remmers en COMT-remmers kunnen de effecten van adrenaline (gebruikt bij de behandeling van een eventuele anafylactische shock) versterken.

Gelijktijdige behandeling met anti-allergische (zoals antihistaminica) of of anti-IgE geneesmiddelen (zoals omalizumab) kan de tolerantiegrens op de immunotherapie verhogen; bij staken van één van deze middelen kan een reductie van de allergeendosis nodig zijn.

Klinische ervaring met gelijktijdige vaccinaties ontbreekt.

Zwangerschap

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren, onvoldoende gegevens.

Advies: Start niet met een behandeling met allergeenextract immunotherapie tijdens de zwangerschap, in verband met het risico op een anafylactische shock. Als de behandeling al voor de zwangerschap is gestart is, kan deze waarschijnlijk veilig tijdens de zwangerschap worden voortgezet. Houd dezelfde dosering aan.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Start niet met een behandeling met allergeenextract immunotherapie tijdens de zwangerschap, in verband met het risico op een anafylactische shock. Als de behandeling al voor de zwangerschap is gestart is, kan deze waarschijnlijk veilig tijdens de zwangerschap worden voortgezet. Houd dezelfde dosering aan.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend.

Farmacologisch effect: wordt volgens de fabrikant niet verwacht. Er zijn geen gegevens bekend over het gebruik tijdens de borstvoeding.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding afwegen.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• ernstig verminderde nierfunctie;
• ernstige hart- en vaataandoeningen (coronaire ziekten, ernstige hypertensie; bij cardiovasculaire ziekten is er meer kans op bijwerkingen van, bij het optreden van anafylactische shock noodzakelijke, adrenaline);
• immuundeficiëntie of –stoornissen en actieve systemische auto-immuunziektes (ongevoelig voor behandeling);
• maligniteiten met actuele ziekterelevantie;
• medicamenteus moeilijk te behandelen astma, met name bij een FEV₁ < 70% van de voorspelde waarde bij volwassenen ondanks optimale therapie en FEV₁ < 80% bij kinderen ondanks optimale therapie;
• ongecontroleerd astma of een ernstige exacerbatie in de afgelopen 3 maanden.

Voor meer contra-indicaties zie de rubrieken Zwangerschap en Interacties.

Contra-indicaties

• actieve of onvoldoende onder controle gebrachte aandoeningen die het immuunsysteem beïnvloeden (bv. maligniteiten, auto-immuunziekten of immunodeficiëntie);
• ontstekingen in de mondholte met ernstige klachten zoals lichen planus, ulceraties of mycosis;
• een FEV₁ < 70% van de voorspelde waarde bij aanvang van de behandeling, ondanks adequate behandeling hiervoor (zie ook de rubriek Interacties);
• ernstige verergering van astma in de laatste drie maanden;
• ten tijde van een acute luchtweginfectie bij astma-patiënten (dan de behandeling uitstellen tot de infectie over is).

Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.

Waarschuwingen en voorzorgen

Alleen toepassing door artsen met voldoende ervaring met de behandeling van allergische ziekten, bij voorkeur in gespecialiseerde centra met voorzieningen voor behandeling van ernstige allergische reacties.

Behandeling uitstellen tot minimaal 1 week na normalisatie van de conditie bij koorts, tekenen van acute of chronische infectie, verminderde longfunctie, ongecontroleerd astma of exacerbatie, verslechtering van constitutioneel eczeem.

Allergische reacties: observeer de patiënt na elke injectie gedurende 30 minuten. Ernstige allergische reacties kunnen worden behandeld met adrenaline (epinefrine). Instrueer patiënt zich onmiddellijk te melden bij het optreden van ernstige, late reacties. Registreer elke allergische reactie (zowel lokaal als systemisch) en indien een reactie zich later voordoet, moet de patiënt dit melden bij het volgende bezoek. De kans op het optreden van een allergische reactie tijdens de instelfase wordt beïnvloed door de snelheid van het instellen; bij een langzamere instelling ontstaan minder problemen.

Staak de behandeling bij aanhoudende ernstige lokale reacties, immuuncomplexreacties (type III), ernstige systemische reacties of herhaald optreden van milde systemische reacties.

Bij patiënten met astma vóór iedere injectie een longfunctiemeting uitvoeren.

Hulpstof: bij verminderde nierfunctie is een theoretische kans op accumulatie van aluminium; bij een ernstig verminderde nierfunctie is gebruik gecontra-indiceerd.

Onderzoeksgegevens: er is geen ervaring met behandeling van kinderen jonger dan 5 jaar en volwassenen ouder dan 60 jaar.

Waarschuwingen en voorzorgen

Behandeling met huisstofmijtextract dient alleen te worden ingesteld door artsen met voldoende ervaring in de behandeling van allergische ziekten.

Ernstige systemische allergische reacties: staak behandeling bij klachten die duiden op ernstige laryngofaryngeale of systemische allergische reacties (bv. angio-oedeem, slik- of ademhalingsproblemen, stemveranderingen, hypotensie en/of geassocieerde symptomen). Zorg voor medisch toezicht tijdens inname van de eerste dosis. Patiënten dienen geïnformeerd te worden over bijbehorende signalen en symptomen en onmiddellijk medische hulp te zoeken. Ernstige allergische reacties (zoals anafylactische reacties, incl. het optreden van anafylactische shock) kunnen zich nog voor doen volgende op de tweede of latere toedieningen en kunnen worden behandeld met intramusculair (of evt. subcutaan) toegediend adrenaline.

Astma is een risicofactor voor ernstige allergische reacties. Patiënten met een hartziekte kunnen een groter risico hebben in geval van systemische allergische reacties; de klinische ervaring met dit middel bij deze patiëntengroep en bij patiënten met auto-immuunziekten in remissie is beperkt. Wees ook voorzichtig, indien eerder een systemische allergische reactie is opgetreden bij behandeling met een subcutane immunotherapie voor huisstofmijtallergie; de middelen om een ernstige systemische reactie te behandelen moeten voor handen zijn.

Bij ernstige lokale reacties toediening van anti–allergische medicatie (bv. antihistaminica) overwegen.

Bij ernstige of persisterende gastro-oesofageale symptomen zoals dysfagie of dyspepsie contact opnemen met de arts vanwege kans op het ontstaan van eosinofiele oesofagitis.

Bij mondproblemen zoals een ernstige ontsteking, wond of na een operatie aan de mond (bv. extractie van tanden en/of kiezen) of na verlies van tanden, de behandeling onderbreken om de mond te laten genezen.

Werkzaamheid en veiligheid: er is geen klinische ervaring bij kinderen jonger dan 12 jaar en bij patiënten > 65 jaar.

Overdosering

Symptomen

Een overdosering kan allergische reacties veroorzaken evt. leidend tot anafylactische shock.

Voor meer informatie over een vergiftiging met parenteraal toegediend allergeenextract van graspollen neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Overdosering

Voor meer informatie over een vergiftiging met oraal of sublinguaal ingenomen allergeenextract huisstofmijt: neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Slechts een fractie van de componenten is als allergeen actief. Het werkingsmechanisme van allergeenextract is niet volledig bekend. Gedurende de behandeling verdwijnt of vermindert de late allergische reactie. Het klinisch effect kan niet worden verklaard door concentratieveranderingen van specifiek IgG of IgE. De in het extract aanwezige allergenen zijn een mengsel van eiwitten en glycoproteïnen.

Eigenschappen

Het allergeenextract huisstofmijtextract bestaat voornamelijk uit eiwitten. Het werkingsmechanisme van allergeenextracten is niet volledig bekend. Behandeling met huisstofmijtextract wekt een systemische competitieve antilichaamreactie op tegen huisstofmijt en brengt een verhoging van de concentratie van specifiek IgG4 teweeg. Klinisch effect treedt naar verwachting 8–16 weken na aanvang van de behandeling op. Internationale behandelrichtlijnen geven aan dat met allergie immunotherapie een gunstig effect op het natuurlijke beloop van de aandoening kan worden bereikt na een behandelperiode van 3 jaar.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

allergeenextract kattenepitheel (parenteraal) hoort bij de groep allergeenextracten.

• allergeenextract boompollen (parenteraal) (V01AA05) Vergelijk
• allergeenextract boompollen (sublinguaal) (V01AA05) Vergelijk
• allergeenextract graspollen (parenteraal) (V01AA02) Vergelijk
• allergeenextract graspollen (sublinguaal) (V01AA02) Vergelijk
• allergeenextract huisstofmijt (parenteraal) (V01AA03) Vergelijk
• allergeenextract huisstofmijt (sublinguaal) (V01AA03) Vergelijk
• allergeenextract insectengif (parenteraal) (V01AA07) Vergelijk

Groepsinformatie

allergeenextract huisstofmijt (sublinguaal) hoort bij de groep allergeenextracten.

• allergeenextract boompollen (parenteraal) (V01AA05) Vergelijk
• allergeenextract boompollen (sublinguaal) (V01AA05) Vergelijk
• allergeenextract graspollen (parenteraal) (V01AA02) Vergelijk
• allergeenextract graspollen (sublinguaal) (V01AA02) Vergelijk
• allergeenextract huisstofmijt (parenteraal) (V01AA03) Vergelijk
• allergeenextract insectengif (parenteraal) (V01AA07) Vergelijk
• allergeenextract kattenepitheel (parenteraal) (V01AA11) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• allergeenextracten

Indicaties

• allergische rinitis

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• GIPdatabank

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• allergeenextracten

Indicaties

• allergische rinitis

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)