Samenstelling

Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.

Benzoëzuursalicylzuur crème/zalf FNA XGVS OTC Formularium der Nederlandse Apothekers

Toedieningsvorm: Crème

Bevat per g: benzoëzuur 50 mg, salicylzuur 50 mg, in vaste lanettecrème (Whitfields Crème, Cremor acidi benzoici et acidi salicylici FNA).

Toedieningsvorm: Zalf

Bevat per g: benzoëzuur 50 mg, salicylzuur 50 mg, in lanoline en vaseline (Whitfields Zalf, Unguentum acidi benzoici et acidi salicylici FNA).

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Effezel Galderma Benelux bv

Toedieningsvorm: Gel
Verpakkingsvorm: 30 g

Bevat per g: adapaleen 1 mg, benzoylperoxide 25 mg.

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

Er is geen plaats voor de combinatie van benzoëzuur en salicylzuur bij dermatomycosen, gezien de beperkte effectiviteit. Voor de keuze van de juiste standaardbehandeling zie Dermatomycosen.

Advies

De behandeling van acne vulgaris in de eerstelijnszorg wordt bepaald door de ernst van de acne en de eerder toegepaste (zelf)behandeling. Behandel milde acne in eerste instantie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde; combineer dit bij onvoldoende effect met een lokaal antibioticum. Bij matig-ernstige acne direct starten met een lokaal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Vervang bij onvoldoende effect het lokaal antibioticum door een oraal antibioticum. Bij ernstige acne direct starten met een oraal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Overweeg monotherapie met isotretinoïne bij ernstige of therapieresistente matig ernstige acne bij onvoldoende effect van een oraal antibioticum; verwijs hiervoor naar de dermatoloog of behandel eventueel zelf.

Bij milde acne met uitsluitend comedonen kan in de eerstelijnszorg bij onvoldoende werkzaamheid van monotherapie met benzoylperoxide of een lokaal retinoïde, deze combinatietherapie worden geprobeerd.

In de tweedelijnszorg is bij milde tot matig ernstige acne een lokaal combinatiepreparaat eerste keus: kies uit adapaleen/benzoylperoxide, clindamycine/tretinoïne of clindamycine/benzoylperoxide. Geef bij (matig) ernstig acne een combinatie van oraal doxycycline met adapaleen/benzoylperoxide of met azelaïnezuur. Overweeg bij therapieresistente (matig-)ernstige acne monotherapie met isotretinoïne. Zie voor meer informatie de NVDV-richtlijn Acne vulgaris op richtlijnendatabase.nl.

Indicaties

Infecties veroorzaakt door dermatofyten (bv. 'athlete's feet', zwemmerseczeem en ringworm).

Gerelateerde informatie

dermatomycosen

Indicaties

Acne vulgaris met comedonen, papels en pustels.

Gerelateerde informatie

acne vulgaris

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Dermatomycosen:

Vooraf de huid reinigen. Tweemaal per dag dun aanbrengen op het aangedane huidgedeelte; eventueel afdekken met een droog verband of met een gaasje. De behandeling niet onderbreken tot de huidafwijking geheel is verdwenen.

Doseringen

Niet gebruiken op een beschadigde, zonverbrande of eczemateuze huid.

Blootstelling aan overmatig zonlicht of zonnebank zoveel mogelijk vermijden; zie ook de rubriek Waarschuwingen en Voorzorgen.

Klap alles open Klap alles dicht

Acne vulgaris

Volwassenen en kinderen ≥ 9 jaar

1×/dag 's avonds dun aanbrengen op de volledig door acne aangedane zones, op een schone en droge huid.

Bij gevoelige of donker gekleurde huid: start met applicatie om de dag; zie ook de rubriek Waarschuwingen en Voorzorgen.

Bij irritatie: een vochtinbrengende crème aanbrengen, adapaleen/benzoylperoxide minder frequent aanbrengen (bv. om de twee dagen) of de behandeling (tijdelijk) staken.

Toediening

Breng na het wassen van de huid aan op een droge huid (droogdeppen of 15 min aan de lucht laten drogen) om irritatie te voorkómen;
Contact met ogen, mond en slijmvliezen vermijden en na gebruik handen wassen; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Bijwerkingen

Soms (0,1-1%): overgevoeligheidsreacties (urticaria, sterke jeuk en irritatie, ongewone zwelling of huiduitslag).

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): irritatieve contacteczeem. Huidirritatie (in het algemeen mild tot matig) met lokale verschijnselen zoals erytheem, droogheid, huidexfoliatie en branderig gevoel treedt met name tijdens de eerste week op en neemt daarna spontaan af.

Soms (0,1-1%): jeuk, zonnebrand.

Verder zijn gemeld: anafylactische reactie. Gevoel van dichtgeknepen keel, dyspneu. Zwelling in het gezicht, ooglidoedeem. Allergisch contacteczeem, stekende pijnlijke huid (m.n. tijdens eerste week, in het algemeen mild tot matig), urticaria, blaren. Hyperpigmentatie, hypopigmentatie. Brandwond op de toedienplaats; meestal oppervlakkig, echter ook tweedegraads of ernstige brandwonden zijn gemeld.

Interacties

Niet gelijktijdig gebruiken met andere lokale retinoïden, benzoylperoxide of middelen met een soortgelijk werkingsmechanisme; zie ook de rubriek Eigenschappen.

Gelijktijdig gebruik van keratolytische, uitdrogende of irriterende cosmetica kan een additief irriterend effect hebben.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens (benzoëzuur).

Advies: Gebruik ontraden vanwege onvoldoende gegevens.

Zwangerschap

Teratogenese: Ruime ervaring met benzoylperoxide bij de mens geeft geen aanwijzingen voor schadelijkheid. Systemisch gebruik van retinoïden kan leiden tot aangeboren misvormingen. Over lokale toediening van adapaleen zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar bij de mens. Bij dieren is reproductietoxiciteit bij zowel hoge orale als hoge lokale doseringen adapaleen aangetoond.

Advies: Het gebruik is volgens de fabrikant gecontra-indiceerd.

Overig: Vóór aanvang behandeling zwangerschap uitsluiten. Een vruchtbare vrouw dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen tijdens de behandeling. In geval van een onverwachte zwangerschap behandeling staken.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend (benzoëzuur). Ja (salicylzuur).

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden vanwege onvoldoende gegevens.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend (adapaleen, benzoylperoxide).

Farmacologisch effect: Het is onwaarschijnlijk dat cutane toediening van adapaleen en benzoylperoxide leidt tot een systemische belasting bij de moeder die hoog genoeg is om meetbare concentraties in de moedermelk te kunnen opleveren. Echter gezien de structurele verwantschap van adapaleen met systemische retinoïden en het ontbreken van voldoende gegevens wordt lokaal gebruik toch ontraden.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden. Indien het gebruik tijdens borstvoeding toch wordt overwogen, dan niet op de borst aanbrengen.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

Zie de rubriek Zwangerschap.

Waarschuwingen en voorzorgen

Contact met de ogen vermijden. Langdurige en/of frequente toepassing op een groot oppervlak kan leiden tot salicylisme.

Waarschuwingen en voorzorgen

Contact met ogen, mond en slijmvliezen vermijden. Bij contact met de ogen onmiddellijk met lauw water uitspoelen.

Blootstelling aan overmatigzonlicht of zonnebank vermijden vanwege het risico van fotosensibilisatie.

Post-inflammatoire hyperpigmentatie: Benzoylperoxide en lokale retinoïden kunnen de huid irriteren waardoor de kans op hyperpigmentatie toeneemt. De kans op post-inflammatoire hyperpigmentatie is groter bij een donkere huid. Start daarom bij mensen met een gevoelige of donkere huid met behandeling om de dag en adviseer in de zomer een zonnebrandcrème met minimaal factor 15.

Benzoylperoxide kan een blekende werking hebben op kleding, beddengoed, het haar en de wenkbrauwen.

Bij kinderen < 9 jaar zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld.

Eigenschappen

Benzoëzuur heeft een zwak fungistatische en antibacteriële werking. Salicylzuur heeft een keratolytische effect.

Eigenschappen

Benzoylperoxide heeft een bactericide werking tegen het vaak bij acne betrokken anaerobe Cutibacterium acnes (voorheen Propionibacterium acnes). Benzoylperoxide werkt daarnaast mild keratolytisch door oxidatie van disulfidebruggen in het keratine van het stratum corneum, waardoor de vorming en omvang van comedonen wordt verminderd. Ook heeft benzoylperoxide een sebostatische werking, waardoor excessieve sebumproductie onderdrukt wordt. Adapaleen is een retinoïde-achtige verbinding. Lokaal op de huid aangebracht vermindert het de ontstekingscomponent van acne (papels en pustels) en remt het de vorming van micro-comedonen door normalisering van de folliculaire epitheliale differentiatie. Werking: na 1–4 weken.

Benzoylperoxide en adapaleen zijn chemisch onverenigbaar, echter zijn beide componenten op zodanige wijze gescheiden in de gel verwerkt (gel-in-gelstructuur) dat ze samen kunnen worden aangebracht en hun werking kunnen uitoefenen op de huid.

Kinetische gegevens

Resorptie	gering (adapaleen, benzoylperoxide).
Metabolisering	in de huid (vnl. in de dermis) tot benzoëzuur en daarna snel tot hippuurzuur (benzoylperoxide).
Eliminatie	met de urine (benzoylperoxide).

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

benzoëzuur/​salicylzuur

adapaleen/​benzoylperoxide

Samenstelling