finasteride (bij alopecia)

5-alfa-reductaseremmers D11AX10

Sluiten

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Finasteride XGVS Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 1 mg

Propecia XGVS Organon Pharma BV

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 1 mg

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

Wees bij de behandeling van androgene alopecia terughoudend met het voorschrijven van geneesmiddelen. Het is een verschijnsel dat past bij een normaal verouderingsproces. Er kan gekozen worden voor minoxidil lotion (2%) of finasteride tabletten (1 mg). Het effect van de medicamenteuze behandeling valt tegen terwijl er wel kans is op bijwerkingen. Een langdurige behandeling is noodzakelijk voor behoud van effect; er zijn echter weinig tot geen gegevens over de werkzaamheid en veiligheid op de lange termijn. Zie voor meer informatie de NHG-richtlijn Alopecia.

Indicaties

Vroege stadia van androgene alopecia bij volwassen mannen ≤ 41 jaar.

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Androgene alopecia

Volwassen mannen ≤ 41 jaar

1 mg/dag. Stabilisatie van het haarverlies kan verwacht worden na 3–6 maanden behandeling. Na staken van de behandeling is het effect na 9–12 maanden verdwenen, daarom wordt continu gebruik aanbevolen. Er zijn geen aanwijzingen dat een hogere dosis de werkzaamheid verhoogt.

Verminderde nierfunctie: geen dosisaanpassing nodig.

Verminderde leverfunctie: er kan geen dosisaanbeveling worden gedaan vanwege onvoldoende gegevens.

Toediening

De tablet in zijn geheel doorslikken, dus niet breken of fijnmalen.
Tabletten mogen niet worden aangeraakt door vrouwen die zwanger (kunnen) zijn, vooral niet als de tabletten fijngemalen of gebroken zijn, zie ook de rubriek Zwangerschap.

Bijwerkingen

Soms (0,1–1%): verminderd libido, erectiestoornis, ejaculatiestoornis (waaronder verminderd volume van het ejaculaat); deze bijwerkingen kunnen ook na stoppen van de behandeling aanhouden. Stemmingswisselingen, depressieve stemming.

Verder zijn gemeld: hartkloppingen. Suïcidaal gedrag, angst. Pijnlijke en gezwollen borsten, pijn aan de testes, hematospermie, onvruchtbaarheid en slechte zaadkwaliteit (zie ook de rubriek Zwangerschap), borstkanker. Overgevoeligheidsreacties zoals jeuk, huiduitslag, urticaria, angio-oedeem. Stijging van leverenzymwaarden.

Interacties

Combinatie met lokaal minoxidil wordt ontraden vanwege onvoldoende gegevens.

Zie verder de rubriek Contra-indicaties.

Zwangerschap

Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.

Teratogenese: Finasteride is teratogeen. Wanneer een zwangere vrouw wordt blootgesteld aan sperma van een man die finasteride gebruikt is dit waarschijnlijk niet schadelijk voor het (ongeboren) kind omdat de concentratie in het sperma zo laag is.

Advies: Gebruik door vrouwen is gecontra-indiceerd.

Vruchtbaarheid: Langdurig gebruik door de man wordt geassocieerd met oligospermie en verminderde spermamotiliteit. Dit verbetert na staken van de therapie. Bij mannen met al verminderde spermakwaliteit kan gebruik de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden.

Overig: Blootstelling aan zwangere vrouwen kan bij de mannelijke foetus afwijkingen aan de uitwendige geslachtsorganen veroorzaken. Tabletten dienen daarom niet te worden aangeraakt door vrouwen die zwanger zijn óf zwanger kunnen worden, vooral niet als de tabletten fijngemalen of gebroken zijn, gezien de mogelijkheid van absorptie.

Lactatie

Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.

Overgang in de moedermelk: Onbekend.

Advies: Gebruik bij vrouwen is gecontra–indiceerd.

Contra-indicaties

Gebruik door vrouwen;
gebruik door kinderen tot 18 jaar;
gebruik door mannen die ook finasteride 5 mg of een andere 5-α-reductaseremmer gebruiken vanwege benigne prostaathyperplasie of andere condities.

Waarschuwingen en voorzorgen

De gemiddelde waarde van PSA in het serum neemt af bij gebruik van finasteride 1 mg; overweeg de waarde van een eventuele PSA-test te verdubbelen.

Borstkanker is gemeld bij mannen die finasteride gebruiken (ook de 1 mg); instrueer de patiënt om veranderingen in het borstweefsel te melden.

Stemmingswisselingen, depressie en suïcidaal gedrag kunnen voorkomen. Controleer de patiënt op deze psychische symptomen. Staak de behandeling als depressieve symptomen optreden en consulteer zo nodig een gespecialiseerde arts op dit gebied.

Voor vruchtbare mannen en vrouwen en zwangere vrouwen, zie de rubriek Zwangerschap.

De werkzaamheid bij bitemporale recessie en haarverlies in het eindstadium is niet vastgesteld. Het gebruik bij een verminderde leverfunctie is niet onderzocht. De werkzaamheid en veiligheid zijn niet vastgesteld bij kinderen < 18 jaar.

Eigenschappen

Finasteride is een competitieve 5-α-reductaseremmer. De werking berust op remming van 5-α-reductase in haarfollikels, waardoor de omzetting van testosteron in het meer potente dihydrotestosteron wordt geremd. Dihydrotestosteron speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van kaalheid bij de man. Bij mannen van 18–41 jaar stabiliseert finasteride het proces van alopecia androgenetica. Bij postmenopauzale vrouwen met alopecia androgenetica is finasteride niet werkzaam.

Kinetische gegevens

F	ca. 80%.
T _max	ca. 2 uur.
V _d	ca. 1,09 l/kg.
Eiwitbinding	ca. 93%.
Metabolisering	in de lever door vooral CYP3A4 tot weinig actieve metabolieten.
Eliminatie	vnl. in de vorm van metabolieten; met de urine 40% en de feces 60%.
T _1/2el	3–14 uur, bij ouderen (> 70 j.) tot 6–15 uur.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd