Samenstelling
Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.
Jodiumoplossing 1%, alcoholisch FNA XGVS OTC Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Alcoholische oplossing
- Sterkte
- 10 mg/g
Bevat tevens natriumjodide 12,5 mg/g. Basis: alcohol 70% v/v.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Dettol Med Benzalkoniumchloride XGVS OTC Reckitt Benckiser Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Oplossing voor cutaan gebruik (0,2%)
- Sterkte
- 2 mg/g
- Verpakkingsvorm
- huidspray 100 ml
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Volgens de WIP (Werkgroep Infectie Preventie)-richtlijn Desinfectie van huid en slijmvliezen (2013) op RIVM.nl is het advies om voor huiddesinfectie een desinfectans op basis van alcohol (60–90%) te gebruiken, met óf zonder toevoeging van 0,5% chloorhexidine of 1% jodium. De richtlijn beveelt voor desinfectie van slijmvliezen chloorhexidine 0,2–1% in water, of povidonjodium 10% in water, aan. De WIP heeft begin 2017 zijn activiteiten gestaakt.
De NVDV-richtlijn Infectiepreventiemaatregelen bij dermatochirurgische ingrepen (2020) beveelt een pre-desinfectans op basis van alcohol (60–90%) met óf zonder toevoegingen aan (conform de WIP–richtlijn Desinfectie van huid en slijmvliezen). De chirurg dient daarbij rekening te houden met corneatoxiciteit van alcohol, jodiumallergieën en (tijdelijke) verkleuringen die een ingreep kunnen hinderen.
Advies
Er is voor dit middel geen advies vastgesteld.
Indicaties
- Desinfectie van de intacte huid vóórafgaand aan injecties, operaties, incisies of andere huidbeschadigingen.
Indicaties
- Antiseptische reiniging van kleine wonden.
Doseringen
Desinfectie van de intacte huid
Volwassenen en kinderen
1–2 ml oplossing op de te ontsmetten huid aanbrengen.
Bij prematuren en neonaten het gebruik beperken tot het absolute minimum: zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Toediening
- Breng de oplossing aan door druppelen of met watten of een gaasje;
- Vermijd contact met de beschadigde huid, ogen en slijmvliezen;
- Ca. een minuut vóór de ingreep aanbrengen zodat de alcohol is verdampt.
Doseringen
Antiseptische reiniging van kleine wonden
Volwassenen en kinderen > 6 jaar
1–2× sprayen op de wond en 5 min laten inwerken. Maximaal 1×/dag aanbrengen en max. 3–5 dagen gebruiken.
Kinderen 1–6 jaar
1× sprayen op de wond (op max. 4 wonden) en 5 min laten inwerken. Maximaal 1×/dag aanbrengen en max. 3–5 dagen gebruiken.
Bij het weer opengaan van de wond mag de spray opnieuw worden aangebracht, maximaal 1×/dag gedurende max. 3–5 dagen.
Toediening
- Sprayen op een afstand van 4–12 cm, afhankelijk van de wondoppervlakte (resp. ca. 13 tot 22 cm²). Zo nodig een gaasje gebruiken om het eventueel teveel aan vloeistof weg te vegen.
- Tijdens het sprayen niet inademen.
- Niet gebruiken rond de ogen, oren, in de mond, de geslachtsorganen of op grote zones van het lichaam – groter dan 5% van de totale lichaamsoppervlakte (5% komt ongeveer overeen met kleine wonden van beide knieën en ellebogen).
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): Pijnlijke irritatie bij contact met wondjes, huidplooien en slijmvliezen; zie voor meer informatie de rubriek Contra-indicaties en Waarschuwingen en voorzorgen. Huidverkleuring.
Soms (0,1-1%): huidverbranding bij toepassing onder occlusie (luchtdicht afgedekt, huidplooien). Hypothyroïdie (bij meermaals gebruik op grote oppervlakken of bij pasgeborenen); zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen. Overgevoeligheid.
Bijwerkingen
Lokaal
Zeer zelden (< 0,01%): irritatie, brandend gevoel, erytheem, verkleuring of afschilfering van de huid, acrodermatitis, exacerbatie van eczeem, contacteczeem, dystrofie van de huid, fissuur, alopecia of huiduitslag.
Systemisch
Zeer zelden (< 0,01%): systemische allergische reacties zoals (papuleuze) huiduitslag en jeuk.
Interacties
Vermijd gelijktijdig gebruik met lokale middelen die kwik bevatten, vanwege het risico op vorming van bijtende stoffen en gevaar van brandwonden.
Gelijktijdig gebruik van producten die zilver, waterstofperoxide en taurolidine bevatten leidt tot een verminderde werking van deze producten.
Interacties
Benzalkoniumchloride kan worden geïnactiveerd bij gebruik met zeep of andere surfactantia.
Zwangerschap
Jodium passeert de placenta.
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens.
Farmacologisch effect: Jodium kan overgaan in de foetale circulatie en de schildklierfunctie van de foetus beïnvloeden. Effecten kunnen optreden vanaf de twaalfde zwangerschapsweek, omdat de foetale schildklier vanaf dat moment jodium opneemt.
Advies: Gebruik ontraden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Gezien de zeer geringe cutane absorptie zijn nadelige effecten bij de foetus niet waarschijnlijk.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja (tot 50%). Toepassing van kleine hoeveelheden kan leiden tot een hoge dosis vrij jodium in de moedermelk.
Farmacologisch effect: De schildklierfunctie van de zuigeling kan nadelig worden beïnvloed. Van kortdurend gebruik op een klein onbeschadigd huidoppervlak wordt geen nadelige effect bij de zuigeling verwacht.
Advies: Kortdurend gebruik op een klein onbeschadigd huidoppervlak is waarschijnlijk veilig.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Farmacologisch effect: benzalkonium wordt bij lokaal gebruik door de moeder in zeer geringe mate geabsorbeerd waardoor nadelige effecten bij de zuigeling onwaarschijnlijk zijn.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Overig: Bij aanbrengen op de borsten deze eerst goed wassen voordat de baby wordt gevoed.
Contra-indicaties
- beschadigde huid of wonden;
- slijmvliezen.
Contra-indicaties
- kinderen < 1 jaar.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet gebruiken op beschadigde huid. Vermijd contact met ogen, slijmvliezen en beschadigde huid vanwege meer kans op branderig gevoel en irritatie (alcohol). Bij incidenteel contact overvloedig spoelen met water. Bij wondjes (waterige) povidonjodium-oplossing gebruiken ter desinfectie aangezien dit veel minder irriteert dan de alcoholische jodiumoplossing.
Bij prematuren en neonaten zeer voorzichtig zijn. Vanwege de hoge doorlaatbaarheid van de huid en de gevoeligheid voor jodium, is er meer kans op een (voorbijgaande) schildklierfunctiestoornis.
Niet toepassen in plaats van tetanusprofylaxe.
Niet gebruiken vóór en ná jodium - en schildkliergerelateerde onderzoeken zoals scintigrafie, en/of behandeling met radioactief jodium.
Wees voorzichtig bij schildklierafwijkingen en na schildklierziekten.
Jodium kan een overgevoeligheidsreactie zoals huiduitslag of jeuk veroorzaken bij gevoelige personen.
Ophoping vermijden, net als overmatige hoeveelheden: voorkom bij gebruik als desinfectans bij een operatie dat de oplossing afdruipt en ophoopt, bv. in huidplooien of 'onder' de patiënt. Langdurige blootstelling aan de oplossing kan irritatie veroorzaken. In zeldzame gevallen kan het ook ernstige huidaandoeningen zoals chemische brandwonden veroorzaken. In geval van huidirritatie, overgevoeligheid of contacteczeem, onmiddellijk het gebruik staken.
Geeft vlekken op de huid en linnengoed. Verkleuringen van de huid slijten binnen enkele dagen; vlekken op kleding en textiel zijn soms niet te verwijderen.
Contact met metaal (sieraden, brillen) vermijden; jodium tast metaal aan.
De oplossing is ontvlambaar (bevat alcohol); vermijd contact met open vuur.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet gebruiken op huidgebieden groter dan 5% van de totale lichaamsoppervlakte en op huid rond ogen, oren, mond en geslachtsorganen. Bij contact met de ogen, direct uitspoelen met koud water.
Niet gebruiken om de wondgenezing te bevorderen.
Overdosering
De acute toxiciteit na accidentele inname is zeer gering vanwege de lage absorptie.
Eigenschappen
Jodium is een breedspectrum desinfectans. Het reageert als een sterk oxiderend medium op moleculair niveau met structurele basiscomponenten van micro-organismen. Het spectrum is breed en omvat (myco)bacteriën, schimmels (vooral Candida spp.), vele virussen en enkele protozoa. De bruine kleur duidt op de aanwezigheid van jodium. Werkingsduur: zolang bruine kleur zichtbaar is.
Het werkingsmechanisme van alcoholen, zoals ethanol, berust op de denaturatie van eiwitten. Alcoholen hebben een sterk bactericide, virucide en fungicide werking en werken optimaal bactericide in een concentratie van 60–90%. De werking op bacteriesporen is gering.
Kinetische gegevens
| Resorptie | gering door de intacte huid, hoger bij een niet-intacte huid en bij prematuren, neonaten en kinderen. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Benzalkoniumchloride is een quaternaire ammoniumverbinding. De antimicrobiële werking van deze verbindingen berust op toename van de permeabiliteit van de celmembraan door verdringing van kationen uit de celwand en denaturatie van de lipide membraan. Benzalkoniumchloride is in lage concentraties (m.n. 0,1–0,2%) bactericide tegen een groot aantal Gram–positieve en Gram–negatieve bacteriën. Benzalkoniumchloride doodt o.a. Staphylococcus aureus en β-hemolytische streptokokken (o.a. Streptococcus pyogenes) binnen 1 minuut en Pseudomonas aeruginosa binnen 5 minuten.
Kinetische gegevens
| Resorptie | zeer gering door intacte en beschadigde huid. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
jodium hoort bij de groep desinfectantia, cutaan.
- benzalkonium (D08AJ01) Vergelijk
- cetrimide/chloorhexidine (D08AC52) Vergelijk
- chloorhexidine (cutaan) (D08AC02) Vergelijk
- chloorhexidine/isopropylalcohol (D08AC52) Vergelijk
- chloorxylenol (D08AE05) Vergelijk
- mecetronium (D08AX53) Vergelijk
- natriumhypochloriet (D08AX07) Vergelijk
- povidonjodium (behaarde hoofdhuid) (D11AC06) Vergelijk
- povidonjodium (cutaan) (D08AG02) Vergelijk
Groepsinformatie
benzalkonium hoort bij de groep desinfectantia, cutaan.
- cetrimide/chloorhexidine (D08AC52) Vergelijk
- chloorhexidine (cutaan) (D08AC02) Vergelijk
- chloorhexidine/isopropylalcohol (D08AC52) Vergelijk
- chloorxylenol (D08AE05) Vergelijk
- jodium (D08AG03) Vergelijk
- mecetronium (D08AX53) Vergelijk
- natriumhypochloriet (D08AX07) Vergelijk
- povidonjodium (behaarde hoofdhuid) (D11AC06) Vergelijk
- povidonjodium (cutaan) (D08AG02) Vergelijk