Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Duphalac
Bijlage 2
Mylan bv
- Toedieningsvorm
- Stroop
- Sterkte
- 667 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 1000 ml
Lactulose 670 mg/ml komt overeen met 500 mg/g.
Lactulose stroop
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Stroop
- Sterkte
- 670 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- flacon 300 ml, 1000 ml
Lactulose 670 mg/ml komt overeen met 500 mg/g.
Lactulose stroop OTC
OTC
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Stroop
- Sterkte
- 670 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- flacon 300 ml, 500 ml
Lactulose 670 mg/ml komt overeen met 500 mg/g.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Clensia Alfasigma Nederland
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet A+B
Bevat per sachet A: macrogol 4000 52,5 g, natriumsulfaat (watervrij) 3750 mg, simeticon 80 mg. Bevat per sachet B: natriumcitraat 1,9 g, citroenzuur (watervrij) 0,8 g, natriumchloride 730 mg, kaliumchloride 370 mg. Met limoensmaak.
Colofort Ipsen Farmaceutica bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet à 74 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 750 mg, macrogol 4000 64 g, natriumchloride 1460 mg, natriumwaterstofcarbonaat 1680 mg, natriumsulfaat (watervrij) 5,7 g.
Klean-Prep Norgine bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet à 69 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 742,5 mg, macrogol 3350 59 g, natriumchloride 1465 mg, natriumwaterstofcarbonaat 1685 mg, natriumsulfaat (watervrij) 5685 mg. Met vanillesmaak.
Macrogol en elektrolyten Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet à 13,7 g, sachet a 13,8 g
Bevat per sachet: macrogol 3350 13,1 g en elektrolyten (kaliumchloride, natriumchloride, natriumwaterstofcarbonaat). De hoeveelheid elektrolyten en de smaak varieert tussen de verschillende generieke preparaten.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet à 6,9 g
Bevat per sachet: macrogol 3350 6,6 g en elektrolyten (kaliumchloride, natriumchloride, natriumwaterstofcarbonaat). De hoeveelheid elektrolyten en de smaak varieert tussen de verschillende generieke preparaten.
Molaxole Mylan bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor orale suspensie
- Verpakkingsvorm
- sachet
Bevat per sachet: kaliumchloride 46,6 mg, macrogol 3350 13,1 g, natriumchloride 350,7 mg, natriumwaterstofcarbonaat 178,5 mg. Met citroensmaak.
Movicolon Norgine bv
- Toedieningsvorm
- Concentraat voor drank 'Liquid orange'
- Verpakkingsvorm
- 500 ml
Bevat per 25 ml: kaliumchloride 46,6 mg, macrogol 3350 13,1 g, natriumchloride 350,7 mg, natriumwaterstofcarbonaat 178,5 mg. Met sinaasappelsmaak.
- Toedieningsvorm
- Drank 'Unidose'
- Verpakkingsvorm
- sachet à 13,9 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 50,2 mg, macrogol 3350 13,1 g, natriumchloride 350,8 mg, natriumwaterstofcarbonaat 178,6 mg. Met aardbei/banaansmaak.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet à 13,8 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 46,6 mg, macrogol 3350 13,1 g, natriumchloride 350,7 mg, natriumwaterstofcarbonaat 178,5 mg. Met citroensmaak.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank 'Chocolate'
- Verpakkingsvorm
- sachet à 13,9 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 31,7 mg, macrogol 3350 13,1 g, natriumchloride 350,7 mg, natriumwaterstofcarbonaat 178,5 mg. Met chocoladesmaak.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank 'Junior Chocolate'
- Verpakkingsvorm
- sachet à 6,9 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 15,9 mg, macrogol 3350 6,6 g, natriumchloride 175,4 mg, natriumwaterstofcarbonaat 89,3 mg. Met chocoladesmaak.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank 'Junior Naturel'
- Verpakkingsvorm
- sachet à 6,9 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 25,1 mg, macrogol 3350 6,6 g, natriumchloride 175,4 mg, natriumwaterstofcarbonaat 89,3 mg.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank 'Naturel'
- Verpakkingsvorm
- sachet à 13,7 g
Bevat per sachet: kaliumchloride 50,2 mg, macrogol 3350 13,1 g, natriumchloride 350,8 mg, natriumwaterstofcarbonaat 178,6 mg.
Moviprep Norgine bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet A + B
Bevat per sachet A: kaliumchloride 1015 mg, macrogol 3350 100 g, natriumchloride 2691 mg, natriumsulfaat (watervrij) 7500 mg. Bevat per sachet B: ascorbinezuur 4700 mg, natriumascorbaat 5900 mg Met citroensmaak.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank 'Orange'
- Verpakkingsvorm
- sachet A + B
Bevat per sachet A: kaliumchloride 1015 mg, macrogol 3350 100 g, natriumchloride 2691 mg, natriumsulfaat (watervrij) 7500 mg. Bevat per sachet B: ascorbinezuur 4700 mg, natriumascorbaat 5900 mg. Met sinaasappelsmaak.
Pleinvue Norgine bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Verpakkingsvorm
- sachet 1 met de eerste dosis en sachets 2A en 2B met de tweede dosis
Bevat per sachet 'dosis 1': kaliumchloride 1 g, macrogol 3350 100 g, natriumchloride 2 g, natriumsulfaat (watervrij) 9 g. Bevat per sachet 'dosis 2A': kaliumchloride 1,2 g, macrogol 3350 40 g, natriumchloride 3,2 g. Bevat per sachet 'dosis 2B': ascorbinezuur 7,54 g, natriumascorbaat 48,11 g. Met fruitsmaak.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Adviseer bij obstipatie in eerste instantie voldoende inname van vocht en vezels, en voldoende beweging. Indien een dieet met extra vezels niet volstaat, is psyllium een alternatief. Bij de medicamenteuze behandeling van functionele obstipatie is een osmotisch laxans eerste keus. Verhoog bij onvoldoende effect zo nodig tot de maximale dosering of combineer met, of schakel over op een contactlaxans of ander osmotisch laxans. Overweeg als defecatie 3 dagen uitblijft ondanks optimale orale therapie, rectale medicatie ter lediging van het rectum. Fecale impactie kan medicamenteus of manueel worden verwijderd. Als medicatie de voorkeur heeft, overweeg een (micro)klysma of een hoge dosis macrogol (met of zonder elektrolyten).
Bij keuze voor een osmotisch laxans zijn in de eerstelijnszorg macrogol (met of zonder elektrolyten) en lactulose eerste keus. Bij kinderen heeft macrogol (met of zonder elektrolyten) de voorkeur boven lactulose. Bij obstipatie in de palliatieve fase hebben macrogol en magnesiumhydroxide de voorkeur boven lactulose.
Bij de behandeling van (pre)coma hepaticum geeft lactulose goede resultaten; dit is dan ook een belangrijk indicatiegebied voor lactulose. Voor de preventie van recidiverende episoden van hepatische encefalopathie is lactulose de eerste keus behandeling.
Aan de vergoeding van lactulose zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Advies
Adviseer bij obstipatie in eerste instantie voldoende inname van vocht en vezels, en voldoende beweging. Indien een dieet met extra vezels niet volstaat, is psyllium een alternatief. Bij de medicamenteuze behandeling van functionele obstipatie is een osmotisch laxans eerste keus. Verhoog bij onvoldoende effect zo nodig tot de maximale dosering of combineer met, of schakel over op een contactlaxans of ander osmotisch laxans. Overweeg als defecatie 3 dagen uitblijft ondanks optimale orale therapie, rectale medicatie ter lediging van het rectum. Fecale impactie kan medicamenteus of manueel worden verwijderd. Als medicatie de voorkeur heeft, overweeg een (micro)klysma of een hoge dosis macrogol (met of zonder elektrolyten).
Bij keuze voor een osmotisch laxans zijn in de eerstelijnszorg macrogol (met of zonder elektrolyten) en lactulose eerste keus. Voor toepassing bij kinderen heeft macrogol (met of zonder elektrolyten) de voorkeur. Bij obstipatie in de palliatieve fase zijn macrogol en magnesiumhydroxide eerste keus.
Overweeg bij ernstige obstipatie in de palliatieve fase, niet reagerend op oraal of rectaal toegediende laxantia, eenmalig colonlavage met macrogol (in hoge dosering), magnesiumsulfaat, picozwavelzuur/magnesiumoxide/citroenzuur of natrium-/kalium-/magnesiumsulfaat.
Bij fecale impactie bij kinderen heeft een hoge dosis macrogol de voorkeur boven een klysma, omdat dit minder belastend is voor het kind.
De behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) is vooral niet-medicamenteus. Alle behandelingen zijn slechts bij een deel van de patiënten effectief. Bij PDS waarbij obstipatie op de voorgrond staat (PDS-C), zijn de medicamenteuze opties het gebruik van laxantia en bij onvoldoende effect linaclotide. Bij PDS waarbij diarree op de voorgrond staat (PDS-D), zijn de medicamenteuze opties volumevergrotende laxantia en als symptomatische behandeling een onderhoudsdosering met loperamide. Bij PDS waarbij pijnklachten op de voorgrond staan, kunnen paracetamol en pepermuntolie worden overwogen. Bij alle vormen van PDS kan als laatste stap bij uitzondering een antidepressivum worden overwogen, naast de psychologische behandeling van een eventuele onderliggende stemmingsstoornis.
Indicaties
- Symptomatische behandeling van obstipatie.
- Wanneer zachte ontlasting gewenst is (zoals bij aambeien of na een operatie aan colon of anus).
- Hepatische encefalopathie: ter behandeling en preventie van (pre)coma hepaticum.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Colonlavage voorafgaand aan diagnostisch onderzoek (bv. coloscopie), bariumklysma of een operatieve ingreep ter hoogte van het colon.
- Behandeling van chronische en habituele obstipatie bij volwassenen en kinderen ≥ 1 jaar.
- Fecale impactie bij volwassenen en kinderen ≥ 2 jaar.
- Preventie van heroptreden van fecale impactie bij kinderen van 1–11 jaar na succesvolle desimpactie.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Obstipatie
Volwassenen (incl. ouderen) en kinderen > 14 jaar
richtlijn: begindosering: 15–45 ml stroop per dag in 1–2 doses.
Onderhoudsdosering 15–30 ml stroop per dag in 1–2 doses. Volgens het Kinderformularium van het NKFK zijn de doseergegevens: Kinderen van 7 maanden–18 jaar: 0,6–2,0 g/kg lichaamsgewicht per dag in 1–2 doses (max. 66 g per dag).
Kinderen van 7–14 jaar
richtlijn: begindosering 15 ml stroop per dag in 1–2 doses.
Onderhoudsdosering 10–15 ml stroop per dag in 1–2 doses. Volgens het Kinderformularium van het NKFK zijn de doseergegevens: Kinderen van 7 maanden–18 jaar: 0,6–2,0 g/kg lichaamsgewicht per dag in 1–2 doses (max. 66 g per dag).
Kinderen van 1–6 jaar
richtlijn: begindosering 5–10 ml stroop per dag in 1–2 doses.
Onderhoudsdosering 5–10 ml stroop per dag in 1–2 doses. Volgens het Kinderformularium van het NKFK zijn de doseergegevens: Kinderen van 7 maanden–18 jaar: 0,6–2,0 g/kg lichaamsgewicht per dag in 1–2 doses (max. 66 g per dag).
Kinderen van < 1 jaar
richtlijn: begindosering tot 5 ml stroop per dag in 1–2 doses.
Onderhoudsdosering tot 5 ml stroop per dag in 1–2 doses. Volgens het Kinderformularium van het NKFK zijn de doseergegevens: a terme neonaten: 334–667 mg (= 0,5–1 ml stroop) per kg lichaamsgewicht per dag in 1–2 doses. (Er is geen onderzoek verricht naar de toepassing bij neonaten). Kinderen van 1–7 maanden: 0,4–0,7 g/kg lichaamsgewicht per dag in 1–2 doses. Kinderen van 7 maanden–18 jaar: 0,6–2,0 g/kg lichaamsgewicht per dag in 1–2 doses (max. 66 g per dag).
(Pre)coma hepaticum
Volwassenen (incl. ouderen)
begindosering 30–50 ml stroop 3×/dag.
Onderhoudsdosering individueel instellen op basis van de defecatie (max. 2 à 3 keer per dag zachte ontlasting). De pH van de ontlasting is bij voorkeur 5,0–5,5.
In acute gevallen kan lactulose als retentieklysma worden toegediend: 300 ml stroop met 700 ml water tot orale toediening mogelijk is.
Verminderde nierfunctie: Een dosisaanpassing is niet nodig.
Verminderde leverfunctie: Een dosisaanpassing is niet nodig.
Obstipatie: Na enkele dagen de dosering aanpassen naar de onderhoudsdosering.
Toediening: De stroop kan onverdund of verdund met vloeistof worden ingenomen. De lactulosestroop gelijk doorslikken, niet in de mond houden. Bij een éénmaaldaagse dosering steeds op hetzelfde tijdstip innemen.
Doseringen
Colonlavage
Volwassenen
Clensia: de behandelkuur bestaat uit 2 identieke doses van 1 liter, of:
1) Alleen avond: De eerste liter op de avond voor de behandeling (in 1–2 uur, elke 15–20 min 2 glazen) en na één uur wachten de tweede liter op dezelfde manier, gevolgd door op dezelfde avond 1000 ml helderde vloeistof.
2) Verdeeld over avond en ochtend: De eerste liter op de avond voor de behandeling (in 1–2 uur, elke 15–20 min 2 glazen) en aanvullend 500 ml heldere vloeistof; de volgende ochtend de tweede liter op dezelfde manier ook met aanvullend 500 ml heldere vloeistof.
Let op: De tijdsduur tussen laatste inname Clensia of heldere vloeistof en begin ingreep ≥ 2 uur. Vanaf het begin van de behandeling geen vast voedsel meer innemen.
Colofort/Klean-Prep: 1 liter oplossing per 15–20 kg lichaamsgewicht (= totaal 3–4 l); 4 liter de avond voor de behandeling of 2 liter de avond ervoor en 2 liter 's morgens 3–4 uur voor het onderzoek; iedere 10–15 min 250 ml, totdat oplossing op is of tot het darmkanaal leeg is. Minstens 2 uur voor begin van de behandeling, geen vast voedsel meer gebruiken. Bij gebruik van een neussonde 20–30 ml oplossing per min toedienen. De totale dosis binnen 4–6 uur innemen.
Moviprep: de behandelkuur bestaat uit 2 liter: óf 2 liter de avond voor de behandeling óf 2 liter op de ochtend van de dag van het onderzoek (tijdsduur tussen laatste inname Moviprep en begin ingreep ≥ 2 uur) of 1 liter de avond ervoor én 1 liter op de ochtend van de dag van het onderzoek (tijdsduur tussen laatste inname Moviprep en begin ingreep ≥ 2 uur bij procedures met algehele anesthesie, of ≥ 1 uur tussen laatste inname Moviprep en begin ingreep bij procedures zonder algehele anesthesie). Een hoeveelheid van 1 liter in een periode van 1–2 uur innemen. Aanbevolen wordt tijdens de kuur aanvullend 1 liter heldere vloeistof zoals water, heldere soep, vruchtensap zonder pulp, frisdranken, thee en/of koffie zonder melk te drinken (tijdsduur tussen laatste inname heldere vloeistof en begin ingreep ≥ 2 uur bij procedures met algehele anesthesie, of ≥ 1 uur tussen laatste inname heldere vloeistof en begin ingreep bij procedures zonder algehele anesthesie).
Pleinvue: de behandelkuur bestaat uit 2 niet-identieke doses van 500 ml oplossing volgens 1 van de 3 doseringsschema's dat het best past bij de timing van de klinische procedure:
de eerste dosis de avond voor de behandeling en de tweede dosis op de ochtend van de dag van het onderzoek, ongeveer 12 uur na de eerste dosis óf
beide doses innemen op de ochtend van de dag van het onderzoek, waarbij er minimaal 2 uur tussen beide innames zit óf
beide doses innemen op de avond vóór het onderzoek, waarbij er minimaal 2 uur tussen beide innames zit.
Neem 500 ml oplossing (zie toediening voor bereiding van de oplossing), gevolgd door 500 ml heldere vloeistof in over een periode van 60 minuten. Vermijdt rode of paarse vloeistof vanwege een verkleuring van de darm. Afwisselende inname van gereconstitueerde oplossing en heldere vloeistof is aanvaardbaar. Heldere vloeistoffen kunnen zijn water, heldere soep, vruchtensap zonder pulp, frisdranken, thee en/of koffie zonder melk. De minimale tijd tussen laatste inname en begin ingreep is 2 uur bij procedures met algehele anesthesie, of 1 uur bij procedures zonder algehele anesthesie. Vanaf het begin van de behandeling geen vast voedsel meer innemen.
Kinderen 6-12 jaar
Clensia: De volledige dosis in de late middag vóór het onderzoek (tussen 16:00-18:00 uur) als volgt toedienen:
< 25 kg lichaamsgewicht: 750 ml drank in 1-2 uur, gevolgd door 375 ml heldere vloeistof. Nooddosis*: max. 500 ml.
25-35 kg lichaamsgewicht: 1000 ml drank in 1-2 uur, gevolgd door 500 ml heldere vloeistof. Nooddosis*: max. 500 ml.
< 35 kg lichaamsgewicht: 1250 ml drank in 1-2 uur, gevolgd door 625 ml heldere vloeistof. Nooddosis*: max. 500 ml.
Kinderen 12-18 jaar
Clensia: De volledige dosis in de late middag vóór het onderzoek (tussen 16:00-18:00 uur) als volgt toedienen:
≤ 45 kg lichaamsgewicht: 1500 ml drank in 2-3 uur, gevolgd door 750 ml heldere vloeistof. Nooddosis: max. 500 ml.
> 45 kg lichaamsgewicht: 1750 ml drank in 2-3 uur, gevolgd door 875 ml heldere vloeistof. Nooddosis: max. 250 ml.
*Nooddosis: hoeveelheid drank die moet worden toegediend als het kind 3 uur na inname nog geen waterige, heldere ontlasting heeft. Als de nooddosis onvoldoende effectief is, geef dan een reinigend klysma volgens geldend protocol en verricht de coloscopie met intensievere instrumentale lavage.
Gebruik zo nodig een neussonde (met een toedieningssnelheid van 20-30 ml/min), als het kind niet in staat is de vereiste hoeveelheid oplossing te drinken.
Kinderen: < 5 jaar
Klean-Prep: 90 ml/kg lichaamsgewicht.
Kinderen 5–10 jaar
Klean-Prep: 80 ml/kg lichaamsgewicht.
Kinderen > 10 jaar
Klean-Prep: 70 ml/kg lichaamsgewicht.
Niet sneller toedienen dan 30 ml/kg per uur. Het wordt aangeraden de oplossing de avond vóór de behandeling toe te dienen in 2 halve doses met een tussenperiode van minimaal 2 uur.
Obstipatie
Volwassenen (incl. ouderen) en kinderen ≥ 12 jaar
Macrogol en elektrolyten (13,7 of 13,8 g), Movicolon (13,7 - 13,9), Molaxole: 1–2, maximaal 3 sachets per dag in verdeelde doses. Bij gebruik langer dan 2 weken 1–2 sachets per dag. Na verloop van tijd kan de benodigde dosis verminderen. Movicolon 'Liquid Orange' doorgaans 1–2 ×/dag 25 ml verdund met 100 ml water, zo nodig 3×/dag, afhankelijk van de individuele respons.
Kinderen 2–11 jaar
Macrogol en elektrolyten 'Junior'(6,9 g), Movicolon 'Junior Naturel' of 'Junior Chocolate': begindosering: 2–6 jaar: 1 sachet per dag; 7–11 jaar: 2 sachets per dag. De onderhoudsdosering afhankelijk van de individuele respons instellen.Max. 4 sachets per dag. Er is weinig ervaring met gebruik langer dan 3 maanden.
Kinderen 1 jaar
Macrogol en elektrolyten 'Junior' (6,9 g) of Movicolon 'Junior Naturel' : begindosering 1 sachet per dag, max. 2 sachets per dag.
Fecale impactie
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar
Macrogol en elektrolyten (13,7 of 13,8 g)/Molaxole/Movicolon: 8 sachets per dag (opgelost in 1 liter water) binnen 6 uur innemen, meestal gedurende 3 dagen of minder. Voor Movicolon 'unidose' geldt: sachets niet oplossen, maar 1 liter extra vloeistof drinken.
Bij verminderde hartfunctie: max. 2 sachets per uur innemen.
Kinderen 2–11 jaar
Macrogol en elektrolyten 'Junior' (6,9 g), Movicolon 'Junior Naturel' of 'Junior Chocolate' 7 dagen volgens schema. 2–4 jaar: dag 1 twee sachets, dag 2 en 3 vier sachets, dag 4 en 5 zes sachets, dag 6 en 7 acht sachets. Bij verminderde hartfunctie de doses verdelen met max. 2 sachets per uur. De behandeling staken indien intussen de impactie is opgeheven. Er is weinig ervaring met gebruik > 3 maanden. 5–11 jaar: dag 1 vier sachets, dag 2 zes sachets, dag 3 acht sachets, dag 4 tien sachets, dag 5, 6 en 7 twaalf sachets. Bij verminderde hartfunctie de doses verdelen met max. 3 sachets per uur. De behandeling staken indien intussen de impactie is opgeheven. Er is weinig ervaring met gebruik > 3 maanden.
Preventie van re-impactie
Kinderen 1–11 jaar
Macrogol en elektrolyten 'Junior' (6,9 g), Movicolon 'Junior Naturel': begindosering: 1–6 jaar: 1 sachet per dag; 7–11 jaar: 2 sachets per dag. De onderhoudsdosering afhankelijk van de individuele respons instellen. 1 jaar: Max. 2 sachets per dag. 2-11 jaar: Max. 4 sachets per dag.
Bij een nierfunctiestoornis: is een aanpassing van de dosis bij gebruik voor obstipatie niet nodig. Bij colonlavage: wees voorzichtig bij een ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 30 ml/min).
Toediening
- Sachets van 13,7-13,9 g poeder: oplossen in een half glas (= 125 ml) water.
- Sachets van 6,9 g poeder: oplossen in ca. 70 ml water.
- Clensia: 2 sachets A + 2 sachets B oplossen in 1 liter water.
- Colofort/Klean-Prep: de sachet oplossen in 1 liter water.
- Moviprep: 1 sachet A + 1 sachet B oplossen in 1 liter water.
- Movicolon 'Liquid' verdunnen met circa 100 ml water.
- Movicolon 'unidose'; rechtstreeks (onverdund) vanuit sachet gebruiken.
- Pleinvue: 1 sachet 'dosis 1' oplossen in 500 ml water (eerste dosis), 1 sachet 'dosis 2A' + 1 sachet 'dosis 2B' aanmaken met water tot 500 ml (tweede dosis).
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): diarree.
Vaak (1-10%): flatulentie, buikpijn, misselijkheid, braken.
Soms (0,1-1%): verstoring van elektrolytenbalans, als gevolg van diarree.
Zelden (0,01-0,1%): hypernatriëmie (bij hepatische encefalopathie).
Verder zijn gemeld: overgevoeligheid, huiduitslag, jeuk, urticaria, erytheem.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): als gevolg van het uitzetten van de darminhoud abdominale distensie, maagpijn, maagkrampen, misselijkheid, braken, diarree, winderigheid, borborygme.
Vaak (1-10%): hoofdpijn. Jeuk. Perifeer oedeem. Anorectaal ongemak en irritatie.
Soms (0,1-1%): verstoring van de elektrolytenbalans (zoals hyper– of hypokaliëmie, hyponatriëmie, hypofosfatemie). Dyspepsie, oprisping dysgeusie. Huiduitslag. Migraine, slaperigheid. Dorst, droge mond/keel, vermoeidheid, asthenie. Opvlieger. Koude rillingen. Tijdelijke stijging van leverenzymwaarden.
Zeer zelden (< 0,01%): allergische reacties (incl. anafylaxie), angio-oedeem, dyspneu, erytheem, huiduitslag, urticaria, rinitis.
Verder zijn gemeld: dehydratie, neurologische effecten zoals desoriëntatie en convulsies (samenhangend met ernstige hyponatriëmie). Honger. Hartritmestoornis (zoals atriumfibrilleren, aritmie), palpitaties, tachycardie. Tijdelijke hypertensie. Longoedeem (meestal door aspiratie). Rillingen, slapeloosheid, malaise, koorts. Presyncope, duizeligheid. Peri-anale ontsteking. Mallory-Weisssyndroom en (ernstige) ischemische colitis na toediening van macrogol voor darmreiniging.
Interacties
Laxantia kunnen het kaliumverlies dat veroorzaakt wordt door andere geneesmiddelen (bv. thiazide-diuretica, corticosteroïden) vergroten, met meer kans op toxische effecten van digoxine.
Interacties
Macrogol versnelt de gastro-intestinale passagetijd. De absorptie van orale geneesmiddelen die een uur vóór tot een uur ná inname van macrogol plaats vindt, kan afnemen. In het bijzonder worden geneesmiddelen met een korte halfwaardetijd of een smalle therapeutische breedte, aangetast. Bij de hooggedoseerde (colonlavage-) macrogolpreparaten kan de opname van gelijktijdig ingenomen geneesmiddelen ernstig worden verstoord. Bij de laaggedoseerde macrogolpreparaten wordt aanbevolen ten minste één uur voor en na inname van deze preparaten geen andere orale geneesmiddelen in te nemen.
Macrogol kan mogelijk het verdikkende effect van op zetmeel gebaseerde verdikkingsmiddelen tegengaan en kan bereidingen die dik moeten blijven (bij slikproblemen) vloeibaar maken.
Zwangerschap
Teratogenese: Geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Onwaarschijnlijk aangezien de systemische blootstelling aan lactulose verwaarloosbaar is.
Advies: Kan veilig worden gebruikt.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Macrogolen met een molecuulgewicht van meer dan 3000 Dalton worden vrijwel niet opgenomen vanuit het maag-darmkanaal, effect is daarom onwaarschijnlijk.
Advies: Kan veilig worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onwaarschijnlijk.
Farmacologisch effect: Onwaarschijnlijk aangezien de systemische blootstelling aan lactulose verwaarloosbaar is.
Advies: Kan veilig worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Waarschijnlijk niet. Macrogolen met een molecuulgewicht van meer dan 3000 Dalton worden niet opgenomen vanuit het maag-darmkanaal.
Advies: Kan veilig worden gebruikt.
Contra-indicaties
- plotseling optredende buikpijn (appendicitis, ileus);
- obstructie of perforatie van de darm, of kans hierop (zoals bij colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn);
- galactosemie.
Contra-indicaties
- (vermoeden van) ileus of subileus;
- obstructie of perforatie van de darm;
- acute buikpijn;
- ernstige inflammatoire darmziekte, zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, toxisch megacolon;
- het gebruik van aspartaambevattende toedieningsvormen bij zwangere vrouwen met fenylketonurie of kinderen met fenylketonurie;
- overgevoeligheid voor polyethyleenglycolen.
Voor Clensia, Colofort, Moviprep, Pleinvue tevens:
- maagledigingsstoornis.
Voor Colofort, Klean-prep tevens
- hartfalen klasse III en IV. Ernstige dehydratie, ernstige lichaamszwakte.
Voor Colofort tevens
- gevorderd carcinoom.
Voor Moviprep, Pleinvue tevens
- G6PD-deficiëntie vanwege de aanwezigheid van ascorbinezuur.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wanneer gebruik bij chronische obstipatie na enkele dagen geen verbetering geeft, (opnieuw) de arts raadplegen. Bij (hevige) buikpijn met onbekende oorzaak tevens een arts raadplegen om o.a. perforatie of obstructie van de darm uit te sluiten.
Bij gebruik van lactulose 1½–2 liter vocht per dag drinken, bij patiënten met vochtverlies bij wie dehydratie schadelijk kan zijn (nierinsufficiëntie, ouderen) alleen toepassen onder medisch toezicht.
Chronisch gebruik of misbruik kan leiden tot diarree en een verstoring van de elektrolytenbalans.
Incontinentie: De defecatiereflex kan verstoord raken door lactulosegebruik. Bij toediening als retentieklysma kunnen fecale incontinentie (als gevolg van het laxerende effect) en peri-anale irritatie optreden.
Bij lactasedeficiëntie rekening houden met het gehalte aan lactose.
De gebruikelijke dosering bij obstipatie vormt geen bezwaar bij diabetes mellitus; houd bij diabetespatiënten met (pre)coma hepaticum rekening met het gehalte aan suikers in lactulose.
Als bij een gastro-cardiaal syndroom (Roemheld-syndroom) symptomen van meteorisme of zwelling optreden, de dosering verlagen of de behandeling staken. Patiënten met dit syndroom mogen lactulose alleen gebruiken na het raadplegen van een arts.
Lactulose mag bij kinderen alleen bij uitzondering en onder medisch toezicht worden gebruikt.
De stroop kan mogelijk residuen van sulfiet vanuit het productieproces bevatten.
Hulpstoffen: Wees voorzichtig met propyleenglycol, in Duphalac Fruit, bij zuigelingen < 4 weken, zeker in combinatie met andere middelen die propyleenglycol of ethanol bevatten.
Waarschuwingen en voorzorgen
Obstipatie eerst behandelen met voldoende lichaamsbeweging en dieetmaatregelen (vezelrijke voeding, voldoende drinken).
Handhaaf een adequate vochtinname. De oplossing met macrogol en elektrolyten is geen vervanging van de reguliere vochtinname.
Elektrolytverstoring is gemeld, Hoewel niet verwacht vanwege de isotone samenstelling. Wees voorzichtig bij risicofactoren voor elektrolytverstoringen (hartfalen, verminderde nierfunctie, gelijktijdige behandeling met diuretica, kwetsbare ouderen, kleine kinderen). Bij verstoring van de elektrolytenbalans (bv. bij optreden van oedeem, dyspneu, toegenomen vermoeidheid, dehydratie, hartfalen) het gebruik staken en elektrolytspiegels bepalen of een ECG maken.
Gastro-intestinale bijwerkingen treden op door uitzetten van de darminhoud, milde diarree reageert meestal op dosisverlaging. Bij abdominale pijn of distensie de toediening verminderen of tijdelijk staken totdat de symptomen zijn verdwenen. Voorzichtig toepassen bij diarree, vooral bij meer kans op elektrolytstoornis, zoals bij ouderen, verminderde nier- of leverfunctie of diureticagebruik; overweeg om elektrolytspiegels te bepalen. (Ernstige) ischemische colitis is gemeld bij toediening van macrogol voor darmreiniging, wees voorzichtig bij bekende risicofactoren voor ischemische colitis en bij gelijktijdig gebruik van stimulerende laxeermiddelen (zoals bisacodyl of natriumpicosulfaat). Beoordeel symptomen als acute buikpijn en rectaal bloedverlies direct.
Bij obstipatie
Wanneer bij gebruik bij chronische obstipatie na twee weken geen verbetering is opgetreden, (opnieuw) de arts raadplegen. Langdurig gebruik kan nodig zijn bij ernstige chronische obstipatie, secundair aan multipele sclerose, ziekte van Parkinson of bij gebruik van opiaten en anti-muscarinerge middelen.
Bij fecale impactie
De diagnose fecale impactie door lichamelijk of radiologisch onderzoek bevestigen. Macrogol/elektrolyten niet gebruiken bij verminderde darmmotiliteit of chronische bedlegerigheid.
Bij colonlavage
Wees voorzichtig bij kwetsbare patiënten, ernstige acute inflammatoire darmziekte, bestaande hartritmestoornis, risico op aritmie, klinische nierinsufficiëntie en risico op verstoring van de elektrolytenbalans (gestoorde braakreflex). Niet toepassen bij dehydratie. Bepaal eventueel vóór en na gebruik de elektrolytenstatus en nierfunctie en maak zo nodig een ECG.
Wees voorzichtig bij hartfalen NYHA-klasse III of IV, decompensatie van hartfalen is gemeld na gebruik voor colonlavage.
Clensia
Wees extra voorzichtig bij kinderen, met name bij ernstige uitdroging en ernstige nierfunctiestoornis. Overweeg bij kinderen controle van de elektrolytenbalans en de nierfunctie en monitoring op gerelateerde bijwerkingen, zoals misselijkheid, braken, vermoeidheid en asthenie.
Klean-Prep
Indien 2–3 uur na de eerste inname geen stoelgang heeft plaatsgevonden, de behandeling staken in afwachting van verder onderzoek. Wees voorzichtig bij een gestoorde braakreflex, reflux-oesofagitis en bij verminderd bewustzijn. Toediening via een sonde wordt aanbevolen bij neiging tot aspiratie of regurgitatie en bij (semi-)bewusteloze patiënten.
Moviprep
Bij pijn of zwelling de toediening vertragen of tijdelijk stopzetten totdat deze symptomen verdwijnen.
Pleinvue
Bij een ernstig opgeblazen gevoel, opzetting van de buik of buikpijn, de toediening vertragen of tijdelijk staken totdat deze symptomen verdwijnen.
Onderzoeksgegevens: Colofort, Moviprep en Pleinvue (colonlavage) niet gebruiken bij kinderen < 18 jaar, omdat ervaring ontbreekt. Clensia niet gebuiken bij kinderen < 6 jaar, omdat de veiligheid en/of werkzaamheid niet zijn vastgesteld. Macrogol en elektrolyten 'junior', Movicolon 'Junior Naturel' en 'Junior Chocolate' worden niet aangeraden bij kinderen < 2 jaar.
Hulpstoffen
- Aspartaam, in Klean-Prep, Moviprep en Pleinvue, kan schadelijk zijn voor mensen met fenylketonurie (PKU).
- Benzylalcohol, Movicolon 'Liquid Orange', 'Chocolate' en 'Junior Chocolate', in grote hoeveelheden kan zich ophopen in het lichaam en metabole acidose veroorzaken; wees voorzichtig tijdens zwangerschap, lactatie en bij een verminderde lever- of nierfunctie. Benzylalcohol, in Movicolon 'Junior Chocolate', niet langer dan één week gebruiken bij kinderen jonger dan 3 jaar, vanwege stapeling.
- Wees voorzichtig met natrium, bij een natriumarm dieet.
Overdosering
Symptomen
diarree, verlies van elektrolyten en buikpijn.
Therapie
Neem voor meer informatie over een vergiftiging met lactulose contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Overdosering
Therapie
om vochtverlies door diarree of braken tegen te gaan, grote hoeveelheden vloeistof, met name vruchtensap drinken. Ernstige abdominale pijn of distensie kan worden behandeld via nasogastrische aspiratie.
Eigenschappen
Lactulose is een synthetisch derivaat van lactose. Het wordt nauwelijks geabsorbeerd, maar door de colonflora omgezet in organische zuren zoals melk- en azijnzuur. De hierdoor teweeggebrachte daling van de pH en de osmotische veranderingen bevorderen de peristaltiek en normaliseren de consistentie van de feces. Lactulose versterkt als prebioticum de groei van Bifidobacterium en Lactobacillus, terwijl het Clostridium en Escherichia coli onderdrukt. Bij (pre)coma hepaticum veroorzaakt lactulose, door verlaging van de pH in het colon en afname van de proteolytische flora, een daling van het ammoniakgehalte in het bloed. De laxerende werking treedt in na 2–3 dagen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | nauwelijks (< 2% van de orale dosering). |
| Metabolisering | in het colon door de darmflora tot melkzuur, mierenzuur, azijnzuur, kooldioxide en waterstof. |
| Eliminatie | bij doses > 25–50 g lactulose kan een deel onveranderd worden uitgescheiden. Bij lagere doseringen is de omzetting volledig. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Combinatie van macrogol en elektrolyten in een wateroplossing die darmledigend werkt. Het (niet-resorbeerbare) macrogol en het natriumsulfaat (indien aanwezig) fungeren als osmotisch laxans. Door binding van water nemen het volume van de feces en de colonmotiliteit toe, met zachtere feces en facilitatie van de defecatie als gevolg. De overige elektrolyten zorgen ervoor dat tijdens de passage van de oplossing door het maag-darmkanaal er nauwelijks een uitwisseling van elektrolyten is tussen de ingewanden en het bloed. Hierdoor wordt de water- en elektrolytenbalans nauwelijks verstoord, waardoor het ook bij mensen met een nierfunctiestoornis, levercirrose of matig hartfalen kan worden gebruikt. Werking: na 1–2 uur (Klean-Prep/Colofort/Moviprep), na 1–2 dagen (laaggedoseerde preparaten).
Kinetische gegevens
| Resorptie | macrogol 3350 wordt vrijwel niet (≤ 0,1%) geabsorbeerd. |
| Metabolisering | macrogol 3350 passeert onveranderd het darmkanaal. |
| Eliminatie | het geabsorbeerde deel (≤ 0,1%): onveranderd via de nieren. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
lactulose hoort bij de groep laxantia, osmotisch werkende.
Groepsinformatie
macrogol/elektrolyten hoort bij de groep laxantia, osmotisch werkende.