Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Striverdi Aanvullende monitoring Boehringer Ingelheim bv
- Toedieningsvorm
- Inhalatie-oplossing 'Respimat'
- Sterkte
- 2,5 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 60 doses
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Atimos (fumaraat) Chiesi Pharmaceuticals bv
- Toedieningsvorm
- Aerosol CFK-vrij
- Sterkte
- 12 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 100 doses
Formoterol (fumaraat) Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Inhalatiepoeder in capsule
- Sterkte
- 12 microg
- Verpakkingsvorm
- met inhalator
- Toedieningsvorm
- Inhalatiepoeder 'Easyhaler'
- Sterkte
- 12 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 120 doses
- Toedieningsvorm
- Inhalatiepoeder 'Novolizer'
- Sterkte
- 6 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 60 doses
- Toedieningsvorm
- Inhalatiepoeder 'Novolizer'
- Sterkte
- 12 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 60 doses
Oxis (fumaraat) AstraZeneca bv
- Toedieningsvorm
- Inhalatiepoeder 'Turbuhaler'
- Sterkte
- 6 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 60 doses
- Toedieningsvorm
- Inhalatiepoeder 'Turbuhaler'
- Sterkte
- 12 microg/dosis
- Verpakkingsvorm
- 60 doses
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij COPD is verreweg de belangrijkste interventie stoppen met roken, naast andere leefstijladviezen zoals meer bewegen. De medicamenteuze behandeling is symptomatisch en een aanvulling op niet-medicamenteuze adviezen; bij weinig klachten of beperkingen kan medicatie achterwege blijven. Behandel infrequente dyspneuklachten bij iemand die geen longaanval heeft gehad, met ‘zo nodig’-gebruik van een kortwerkende luchtwegverwijder, dit is een kortwerkende β2-receptoragonist (SABA) of muscarine-antagonist (SAMA). Behandel regelmatige dyspneuklachten met een onderhoudsbehandeling van één of meer langwerkende luchtwegverwijders, zoals een langwerkende β2-receptoragonist (LABA) en/of muscarine-antagonist (LAMA). Overweeg een inhalatiecorticosteroïde (ICS) alléén bij frequente longaanvallen (≥ 2 per jaar), ondanks behandeling met één of meer langwerkende luchtwegverwijders.
Voor een optimaal effect van geneesmiddelen bij COPD is een juiste inhalatietechniek onontbeerlijk. Houd rekening met: patiëntgebonden factoren zoals coördinatie en inspiratiekracht, en milieuaspecten (aerosolen bevatten in verschillende mate een sterk milieubelastend broeikasgas).
Advies
De belangrijkste niet-medicamenteuze adviezen bij astma zijn stoppen met roken en zorgen voor een rookvrije omgeving. Verder is het vermijden van expositie aan allergenen en andere prikkels van groot belang, met name bij allergisch astma. Bij volwassenen is de basis van de medicamenteuze behandeling een inhalatiecorticosteroïde (ICS), al dan niet in combinatie met een langwerkend β2-sympathicomimeticum (LABA). Het indicatiegebied voor gebruik van een kortwerkend β2-sympathicomimeticum (SABA) is beperkt; alleen bij zeer weinig frequente astmaklachten (≤ 2×/week overdag) of bij inspanningsklachten is 'zo nodig'-gebruik (max. 2×/week) van een SABA geïndiceerd. Bij kinderen bestaat de behandeling bij weinig frequente klachten (≤ 2×/week overdag) of bij inspanningsklachten uit ‘zo nodig’-gebruik een SABA; bij frequentere klachten deze behandeling combineren met een onderhoudsbehandeling ICS.
Voor formoterol is voor de indicatie profylaxe van door inspanning of koude lucht geïnduceerd astma geen advies vastgesteld over de plaats in de medicamenteuze behandeling.
Bij COPD is verreweg de belangrijkste interventie stoppen met roken, naast andere leefstijladviezen zoals meer bewegen. De medicamenteuze behandeling is symptomatisch en een aanvulling op niet-medicamenteuze adviezen; bij weinig klachten of beperkingen kan medicatie achterwege blijven. Behandel niet-frequente dyspneuklachten bij iemand die geen longaanval heeft gehad, met ‘zo nodig’-gebruik van een kortwerkende luchtwegverwijder, dit is een kortwerkende β2-receptoragonist (SABA) of muscarine-antagonist (SAMA). Behandel regelmatige dyspneuklachten met een onderhoudsbehandeling van één of meer langwerkende luchtwegverwijders, zoals een langwerkende β2-receptoragonist (LABA) en/of muscarine-antagonist (LAMA). Overweeg een inhalatiecorticosteroïde (ICS) alléén bij frequente longaanvallen (≥ 2 per jaar), ondanks behandeling met één of meer langwerkende luchtwegverwijders.
Voor een optimaal effect van geneesmiddelen bij astma en/of COPD is een juiste inhalatietechniek onontbeerlijk. Houd rekening met: patiëntgebonden factoren zoals coördinatie en inspiratiekracht, en milieuaspecten (aerosolen bevatten in verschillende mate een sterk milieubelastend broeikasgas).
Indicaties
Bronchusverwijdende onderhoudsbehandeling van chronische obstructieve longziekte (COPD).
Gerelateerde informatie
Indicaties
- In combinatie met inhalatiecorticosteroïden bij een onderhoudsbehandeling van astma;
- Onderhoudsbehandeling van COPD;
- Oxis en sommige generieken tevens: Profylaxe van bronchospasmen geïnduceerd door inspanning, of door koude lucht.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Bronchusverwijdende onderhoudsbehandeling van COPD
Volwassenen (incl. ouderen)
5 microg (2 inhalaties) 1×/dag, elke dag op hetzelfde tijdstip.
Doseringen
Indien de astmasymptomen onder controle zijn, overwegen om de dosis geleidelijk te verlagen. Gebruik de laagst effectieve dosis. Bij verlaging van de dosis de patiënt regelmatig controleren.
Onderhoudsbehandeling astma
Volwassenen (incl. ouderen)
Inhalatiepoeder: 6–12 microg 1–2×/dag ('s morgens en/of 's avonds); in ernstige gevallen 24 microg 1–2×/dag; max. 48 microg/dag. Indien nodig kan ter verlichting van acute bronchoconstrictie 6–12 microg extra worden genomen; de totale dosering (onderhoudsdosering + zo nodig) is max. 36 microg/keer en 72 microg/dag.
Dosisaerosol: 12 microg 2×/dag ('s morgens en 's avonds); in ernstige gevallen max. 24 microg 2×/dag.
Kinderen ≥ 12 jaar
Dosisaerosol: 12 microg 2×/dag ('s morgens en 's avonds); in ernstige gevallen max. 24 microg 2×/dag.
Kinderen ≥ 6 jaar
Inhalatiepoeder: 12 microg 1–2×/dag ('s morgens en/of 's avonds); max. 24 microg/dag. Indien nodig kan ter verlichting van acute bronchoconstrictie 6–12 microg extra worden genomen; de totale dosering (onderhoudsdosering + zo nodig) is max. 12 microg/keer en 48 microg/dag.
Profylaxe inspanningsgeïnduceerd astma
Volwassenen (incl. ouderen)
Inhalatiepoeder ('Easyhaler', 'Turbuhaler' ): 12 microg circa 15 min voor inspanning inhaleren. Max. 48 microg/dag, in uitzonderingsgevallen 72 microg/dag, max. 36 microg/keer. Inhalatiepoeder in capsule:12 microg ten minste 15 min voor de inspanning inhaleren. Bij ernstig astma kan 24 microg nodig zijn.
Kinderen ≥ 6 jaar
Inhalatiepoeder ('Easyhaler', 'Turbuhaler' ):: 6–12 microg circa 15 min voor inspanning inhaleren. Max. 24 microg/dag, in uitzonderingsgevallen 48 microg/dag, max. 12 microg/keer.
Profylaxe door koude lucht geïnduceerd astma
Volwassenen (incl. ouderen)
Inhalatiepoeder in capsule:12 microg ten minste 15 min voor de blootstelling aan koude lucht inhaleren. Bij ernstig astma kan 24 microg nodig zijn.
Onderhoudsbehandeling COPD
Volwassenen (incl. ouderen)
Inhalatiepoeder: 6–12 microg 1–2×/dag ('s morgens en/of 's avonds); max. 24 microg/dag. Indien nodig kunnen extra inhalaties worden genomen; de totale dosering (onderhoudsdosering + zo nodig) is max. 24 microg/keer en 48 microg/dag. Bij nachtelijke symptomen evt. als één enkele toediening bij het naar bed gaan.
Dosisaerosol: 12 microg 2×/dag ('s morgens en 's avonds); max. 24 microg/dag. Zo nodig kunnen extra inhalaties worden genomen, max. 24 microg 2×/dag.
Toediening: De aerosol voor gebruik goed schudden.
Bijwerkingen
Soms (0,1-1%): nasofaryngitis. Duizeligheid. Huiduitslag.
Zelden (0,01-0,1%): hypertensie. Artralgie. Met bijwerkingen als bij β2-agonisten moet rekening worden gehouden: ischemische hartziekte, hypotensie, tachycardie, aritmie, palpitaties, angina pectoris, tremor, hoofdpijn, zenuwachtigheid, droge mond, misselijkheid, spierkrampen, vermoeidheid, malaise, hypokaliëmie, hyperglykemie en metabole acidose.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): (dosis-afhankelijk) tremor (vooral van de handen), hoofdpijn, palpitaties, duizeligheid, spierkramp, misselijkheid, hoesten.
Soms (0,1–1%): palpitaties, tachycardie, ritmestoornissen (zoals atriumfibrilleren, supraventriculaire tachycardie, tachyaritmie en extrasystolen), angina pectoris, verandering in de bloeddruk, hypokaliëmie, hyperglykemie, spierpijn agitatie, rusteloosheid, angst, nervositeit, slaapstoornis, smaakstoornis, keelirritatie, droge mond, jeuk, exantheem, zweten, paradoxale bronchospasmen, overgevoeligheidsreacties (zoals urticaria, angio-oedeem), jeuk.
Zelden (0,01-0,1%): nefritis.
Zeer zelden (< 0,01%): trombocytopenie, verlenging van het QT-interval, perifeer oedeem, dyspneu, gedragsstoornissen, hallucinaties en vooral bij kinderen tot 12 jaar overprikkelbaarheid en hyperactiviteit.
Verder is gemeld: huiduitslag.
Behandeling met β2-sympathicomimetica kan resulteren in een toename van insuline, vrije vetzuren, glycerol en ketonlichamen in het bloed.
Interacties
Gelijktijdige toediening van andere sympathicomimetica (bv. efedrine) kan de bijwerkingen van olodaterol versterken. Niet gebruiken in combinatie met andere langwerkende β2-sympathicomimetica.
Bètablokkers, in het bijzonder niet-selectieve, antagoneren de werking van olodaterol.
Hypokaliëmie kan eerder optreden bij hypoxie en bij gelijktijdig gebruik van niet-kaliumsparende diuretica, corticosteroïden of theofylline; bij deze patiënten de kaliumconcentratie controleren.
Bij gelijktijdig gebruik van systemische corticosteroïden is er meer kans op hyperglykemie.
Er is meer kans op ventriculaire aritmieën bij combinatie met andere middelen die het QT-interval verlengen (zoals o.a. kinidine, disopyramide, erytromycine, fenothiazinen, antihistaminica en tricyclische antidepressiva).
Interacties
β-Blokkers, in het bijzonder niet-selectieve, antagoneren de werking van formoterol; gebruik van niet-selectieve β-blokkers (zoals propranolol) zo mogelijk vermijden.
Een additief effect kan optreden in combinatie met andere sympathicomimetica (zoals andere β2-sympathicomimetica en efedrine) of met anticholinergica.
Bij gelijktijdig gebruik van systemische corticosteroïden is er meer kans op hyperglykemie.
Hypokaliëmie kan eerder optreden bij hypoxie en bij gelijktijdig gebruik van diuretica, corticosteroïden of theofylline; controleer de kaliumspiegel. Als gevolg van hypokaliëmie kan het effect van digoxine worden versterkt; aritmieën kunnen optreden.
Bij anesthesie met gehalogeneerde koolwaterstoffen is er meer kans op aritmieën; formoterol ten minste 12 uur voorafgaand aan de anesthesie niet toedienen. Theoretisch is er meer kans op ventriculaire aritmieën bij combinatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (o.a. amiodaron, disopyramide, domperidon, kinidine, methadon, sotalol, macrolide antibiotica, fluorchinolonen, imidazool–antimycotica, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica).
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Bij toediening aan het einde van de zwangerschap kan weeënremming optreden.
Advies: Gebruik ontraden.
Zwangerschap
Teratogenese: Er zijn geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen of andere nadelige effecten, zoals foetale groeiremming of vroeggeboorte bij gebruik van formoterol tijdens de zwangerschap (op basis van redelijke gedocumenteerde ervaring).
Farmacologisch effect: Hoge doses aan het einde van de zwangerschap kunnen weeënremming en β-mimetische effecten zoals tachycardie en hypoglykemie bij de neonaat veroorzaken.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Overig: Astma tijdens de zwangerschap geeft voor moeder en kind risico op complicaties, een optimale behandeling is daarom belangrijk.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Ja, bij dieren. De systemische blootstelling bij vrouwen die borstvoeding is verwaarloosbaar klein, relevante effecten op de zuigeling worden niet verwacht.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding afwegen.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe mate (bij dieren).
Farmacologisch effect: plasmaspiegels bij gebruikers zijn erg laag, waardoor een significante blootstelling door moedermelk onwaarschijnlijk is.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Contra-indicaties
Er zijn van dit middel geen klinisch relevante contra-indicaties bekend.
Contra-indicaties
Er zijn van dit middel geen klinisch relevante contra-indicaties bekend.
Waarschuwingen en voorzorgen
Olodaterol is niet geïndiceerd voor de behandeling van astma noch als rescue-medicatie voor de behandeling van acute episoden van bronchospasmen. Bij optreden van paradoxale bronchospasmen of allergische reacties het gebruik van olodaterol direct staken en op een andere behandeling overgaan.
Comorbiditeit: Wees voorzichtig bij hypokaliëmie, cardiovasculaire aandoeningen (ischemisch hartlijden, ernstig hartfalen, hypertrofische obstructieve cardiomyopathie, myocardinfarct, aritmieën, hypertensie en aneurisma), bekende of vermoede verlenging van het QT-interval, convulsieve aandoeningen en hyperthyroïdie.
Diabetes mellitus: Bij diabetes mellitus wordt aangeraden om in het begin van de behandeling met β2-sympathicomimetica aanvullende bloedglucosecontroles uit te voeren.
Hulpstoffen: Benzalkoniumchloride, in inhalatieoplossing, kan piepende ademhaling en bronchospasmen geven, vooral bij astma.
Waarschuwingen en voorzorgen
Langwerkende β2-sympathicomimetica zijn niet geschikt voor de verlichting van acuut astma. In ieder geval bij astma moet formoterol worden gecombineerd met inhalatiecorticosteroïden. Toenemend gebruik van formoterol of kortwerkende bronchusverwijdende middelen duidt op een vermindering van de controle; het behandelschema dient te worden aangepast. De behandeling niet beginnen bij een aanzienlijke verergering of acuut verslechterend astma.
Paradoxale bronchospasmen: Bij optreden van paradoxale bronchospasmen de therapie staken en op een andere behandeling overgaan.
Hypokaliëmie: Bij hypoxie, die bijvoorbeeld bij een ernstige astma-longaanval kan optreden, is er meer kans op hypokaliëmie; controleer de serumkaliumspiegel.
Comorbiditeit: Terughoudend doseren bij de volgende aandoeningen: ernstige hypertensie, aritmieën (in het bijzonder derdegraads AV-blok), idiopathische subvalvulaire aortastenose, hypertrofische obstructieve cardiomyopathie, aneurysma, ischemisch hartlijden, ernstig hartfalen, feochromocytoom, refractaire diabetes mellitus en hyperthyroïdie.
Diabetes mellitus: Bij diabetes mellitus extra bloedglucosecontroles uitvoeren bij begin van de behandeling.
Aangeboren lange-QT-intervalsyndroom (LQTS): Gebruik bij LQTS wordt ontraden.
Onderzoeksgegevens: De werkzaamheid en veiligheid van het inhalatiepoeder zijn bij astma niet vastgesteld voor kinderen < 6 jaar; voor de dosisaerosol zijn deze niet vastgesteld bij kinderen < 12 jaar.
Overdosering
Symptomen
Effecten die kenmerkend zijn voor β2-sympathicomimetica, zoals tremor, hoofdpijn en palpitaties. Gemeld zijn na overdosering: tachycardie, hyperglykemie, hypokaliëmie, verlengd QT-interval, ventriculaire aritmieën, metabole acidose, misselijkheid, braken en sufheid.
Therapie
De cardiale verschijnselen kunnen met een cardioselectieve β-blokker worden behandeld, maar voorzichtig doseren in verband met de kans op bronchospasmen.
Eigenschappen
Selectief langwerkend β2-sympathicomimeticum. Werking: binnen 5 min. Werkingsduur: ten minste 24 uur.
Kinetische gegevens
| Overig | steady-state wordt na 8 dagen bereikt. |
| V d | 15,8 l/kg. |
| Metabolisering | in de lever door directe glucuronidering en door O-demethylering gevolgd door conjugatie. De metabolieten zijn niet relevant voor de farmacologische werking. |
| Eliminatie | voornamelijk met de feces. |
| T 1/2el | ca 45 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Selectief lang werkend β2-sympathicomimeticum. Werking: binnen 1–3 min. Werkingsduur: tot ca. 12 uur.
Kinetische gegevens
| Metabolisering | in de lever voornamelijk door directe glucuronidering. |
| Eliminatie | hoofdzakelijk als metabolieten met de urine; 6–10% onveranderd. |
| T 1/2el | na inhalatie ca. 10 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
olodaterol hoort bij de groep bèta2-sympathicomimetica.
Groepsinformatie
formoterol hoort bij de groep bèta2-sympathicomimetica.