Samenstelling

Samenstelling

Advies

Volgens de WIP (Werkgroep Infectie Preventie)-richtlijn Desinfectie van huid en slijmvliezen (2013) op RIVM.nl is het advies om voor huiddesinfectie een desinfectans op basis van alcohol (60–90%) te gebruiken, met óf zonder toevoeging van 0,5% chloorhexidine of 1% jodium. De richtlijn beveelt voor desinfectie van slijmvliezen chloorhexidine 0,2–1% in water, of povidonjodium 10% in water, aan. De WIP heeft begin 2017 zijn activiteiten gestaakt.

De NVDV-richtlijn Infectiepreventiemaatregelen bij dermatochirurgische ingrepen (2020) beveelt een pre-desinfectans op basis van alcohol (60–90%) met óf zonder toevoegingen aan (conform de WIP–richtlijn Desinfectie van huid en slijmvliezen). De chirurg dient daarbij rekening te houden met corneatoxiciteit van alcohol, jodiumallergieën en (tijdelijke) verkleuringen die een ingreep kunnen hinderen.

Advies

Er is voor dit middel geen advies vastgesteld.

Indicaties

• Preventie van infecties van de hoofdhuid.

Indicaties

• Hygiënische desinfectie van de handen;
• Chirurgische desinfectie van de handen;
• Desinfectie van de huid voorafgaand aan injecties en puncties.

Doseringen

Pasgeborenen: Het gebruik beperken tot het absolute minimum: zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Ouderen: Vermijd bij aanleg voor hyperthyroïdie regelmatig of langdurig aanbrengen van grote hoeveelheden op uitgebreide huidgedeelten.

Verminderde nierfunctie: Vermijd regelmatig of langdurig aanbrengen van grote hoeveelheden op uitgebreide huidgedeelten aangezien eliminatie bijna uitsluitend via de nieren plaatsvindt.

Toediening: vermijd contact met de ogen.

Doseringen

Toediening: De lotion onverdund aanbrengen. Gebruik hierbij de bijbehorende dispenser, waarbij de standaard afgiftehoeveelheid is ingesteld op 1,5 ml per aansturing van de pomp.

Bijwerkingen

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheid. Contacteczeem, met symptomen zoals erytheem, blaasjes en jeuk.

Zeer zelden (< 0,01%): angio-oedeem, anafylactische reactie. Hyperthyroïdie (soms met symptomen zoals tachycardie of rusteloosheid) kan optreden bij een voorgeschiedenis van schildklieraandoeningen na aanzienlijke opname van jodium, bijvoorbeeld na langdurig gebruik van de oplossing voor de behandeling van wonden en brandwonden op grote delen van de huid.

Verder zijn gemeld: hypothyroïdie (na langdurig of veelvuldig gebruik). Verstoring van de elektrolytenbalans, metabole acidose, acuut nierfalen en afwijkende osmolariteit bloed; deze bijwerkingen kunnen optreden na opname van grote hoeveelheden povidonjodium tijdens blootstelling van grote oppervlakten of slijmvliezen (bijvoorbeeld bij de behandeling van brandwonden).

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Soms (0,1-1%): lichte droogheid of irritatie van de huid.

Verder is gemeld: allergische reactie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Vermijd gelijktijdig gebruik met lokale middelen die derivaten op basis van kwik bevatten, vanwege het risico op vorming van bijtende stoffen en gevaar van brandwonden.

Gelijktijdig gebruik van producten die zilver, waterstofperoxide en taurolidine bevatten leidt tot een verminderde werking van deze producten. Gelijktijdig gebruik van wondbehandelingsproducten die enzymatische componenten bevatten leidt tot een verminderde werking van beide middelen. Ook in combinatie met eiwitten en andere onverzadigde organische verbindingen kan de werking verminderen.

Gelijktijdig gebruik van desinfectantia met octenidine in dezelfde of aangrenzende gebieden, kan reversibele donkere verkleuringen veroorzaken.

Door de oxidatieve werking van povidonjodium kunnen bepaalde diagnostische testen (zoals testen met toluidine en guaiagom en de bepaling van hemoglobine of glucose in urine of ontlasting) fout-positieve uitslagen geven.

Tijdens het gebruik van een povidonjodium-oplossing is de opname van jodium door de schildklier mogelijk verlaagd, dit kan interfereren met testuitslagen (bv. van schildklierscintigrafie, bepaling van eiwitgebonden jood) en de behandeling met radioactief jodium.

Interacties

Er zijn van dit middel geen interacties bekend.

Zwangerschap

Jodium passeert de placenta.

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens.

Farmacologisch effect: Jodium kan overgaan in de foetale circulatie en vervolgens de schildklierfunctie van de vrucht beïnvloeden. Effecten kunnen optreden vanaf de twaalfde zwangerschapsweek, omdat de foetale schildklier vanaf dat moment jodium opneemt.

Advies: Gebruik ontraden.

Zwangerschap

Teratogenese: Onbekend. Gezien de beperkte oppervlakken die worden behandeld en de geringe systemische resorptie van mecetronium is een nadelig effect op de foetus of de zwangerschap onwaarschijnlijk. De alcoholen in de lotion verdampen binnen de toedieningstijd.

Advies:Kan worden gebruikt.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja (tot 50%). Toepassing van kleine hoeveelheden kan leiden tot een hoge dosis vrij jodium in de moedermelk door stapeling (melk/plasma-ratio: 15–23).

Farmacologisch effect: De schildklierfunctie van de zuigeling kan negatief worden beïnvloed (hypothyroïdie, struma).

Advies: Bij langdurig gebruik en gebruik op grotere oppervlakken, het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden. Kortdurend gebruik van povidonjodium op een klein huidoppervlak is waarschijnlijk veilig.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. Het is echter onwaarschijnlijk dat detecteerbare hoeveelheden van mecetronium of bijgaande alcoholen in de moedermelk terecht komen.

Advies: Kan worden gebruikt.

Contra-indicaties

• Toepassing op grote huidoppervlakken bij hyperthyroïdie, of andere manifeste schildklieraandoeningen.

Contra-indicaties

• Gebruik op slijmvliezen;
• Gebruik in de onmiddellijke nabijheid van de ogen of open wonden.

Waarschuwingen en voorzorgen

Beperk het gebruik bij pasgeborenen tot een minimum; vanwege de hoge doorlaatbaarheid van de huid en de gevoeligheid voor jodium, is er meer kans op hypothyroïdie en is controle van de schildklierfunctie nodig.

Niet gebruiken voor en na jodium- en schildkliergerelateerde onderzoeken (zoals scintigrafie) en/of behandeling met radioactief jodium.

Anafylaxie kan optreden bij gevoelige personen.

Wees voorzichtig bij schildklierafwijkingen en na schildklierziekten.

Vermijd overmatige hoeveelheden en ophoping: voorkom dat bij gebruik als desinfectans bij een operatie de oplossing afdruipt en ophoopt, bv. in huidplooien of 'onder' de patiënt. Langdurige blootstelling aan de oplossing kan irritatie veroorzaken, en in zeldzame gevallen ook ernstige huidaandoeningen zoals chemische brandwonden (als gevolg van ophoping). In geval van huidirritatie, overgevoeligheid of contacteczeem onmiddellijk het gebruik staken.

Vlekken op de huid, linnengoed, wol en zijde zijn met water gemakkelijk te verwijderen. Een lichte verkleuring van sommige kunstvezels verdwijnt na behandeling met verdunde ammonia.

Waarschuwingen en voorzorgen

Niet gebruiken bij prematuren of neonaten, omdat de huid bij hen dunner en gevoeliger is.

Vermijd contact met ogen; indien de oplossing in de ogen komt de ogen met geopende ooglidspleet gedurende enkele minuten onder stromend water spoelen.

Vermijd het overgieten van de lotion van de ene verpakking naar de andere. Als overgieten onvermijdelijk is, moet dit onder aseptische omstandigheden gebeuren.

Gebruik geen elektrische apparaten voordat het preparaat is opgedroogd.

De lotion is ontvlambaar, daarom contact met open vuur of ontstekingshaarden vermijden. Bij het morsen de oplossing onmiddellijk opruimen, verdunnen met veel water, de ruimte ventileren en gemakkelijk ontvlambare bronnen verwijderen. Niet roken.

Overdosering

Symptomen

Bij chronische overdosering: hypothyroïdie, eczeem, lever- en nierfunctiestoornissen, neutropenie.

Zie voor meer symptomen en behandeling vergiftigingen.info.

Overdosering

Symptomen

Bij abusievelijke orale inname kunnen ernstige intoxicatieverschijnselen optreden, vergelijkbaar met die van een ethanolintoxicatie. Ademhalingsdepressie.

Neem voor meer informatie over een vergiftiging met mecetronium, isopropylalcohol of propanol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Povidonjodium is een breedspectrum-desinfectans met een snelle en lang aanhoudende dodende werking tegen micro-organismen. Op moleculair niveauis het een complex van jodium, gebonden aan dragermateriaal (povidon (polyvinylpyrrolidon, PVP) waaruit het elementair jodium langzaam wordt vrijgegeven (jodiumreservoir). Het vrije jodium reageert als een sterk oxiderend medium met enzymen en structurele basiscomponenten van micro-organismen. Het spectrum is breed en omvat (myco)bacteriën, schimmels (vooral Candida spp.), vele virussen en enkele protozoa. De bruine kleur duidt op de aanwezigheid van jodium. Werkingsduur: zolang bruine kleur zichtbaar is.

Gebonden in het povidonjodiumcomplex verliest jodium grotendeels zijn lokaal irriterende effecten in vergelijking met alcoholische jodiumoplossingen.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Zowel de quaternaire ammoniumverbinding mecetronium als isopropylalcohol en propanol hebben antimicrobiële eigenschappen tegen een reeks veelvoorkomende bacteriën, schimmels en beperkt aantal omhulde virussen (incl. HIV, HBV, HCV) en niet-omhulde virussen (adeno-, rota- en norovirus). In (deze) micro-organismen verandert mecetronium de permeabiliteit van het cytoplasmamembraan en zorgt het voor eiwitstolling en enzyminactivatie. Bij hygiënische huiddesinfectie vermindert het de tijdelijke huidflora na minimaal 30 sec met > 99,99%; bij chirurgische desinfectie is het binnen 1,5 min werkzaam tegen de permanent aanwezige huidflora op een talgklierarme huid.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

povidonjodium (behaarde hoofdhuid) hoort bij de groep desinfectantia, cutaan.

• benzalkonium (D08AJ01) Vergelijk
• cetrimide/chloorhexidine (D08AC52) Vergelijk
• chloorhexidine (cutaan) (D08AC02) Vergelijk
• chloorhexidine/isopropylalcohol (D08AC52) Vergelijk
• chloorxylenol (D08AE05) Vergelijk
• jodium (D08AG03) Vergelijk
• mecetronium (D08AX53) Vergelijk
• natriumhypochloriet (D08AX07) Vergelijk
• povidonjodium (cutaan) (D08AG02) Vergelijk

Groepsinformatie

mecetronium hoort bij de groep desinfectantia, cutaan.

• benzalkonium (D08AJ01) Vergelijk
• cetrimide/chloorhexidine (D08AC52) Vergelijk
• chloorhexidine (cutaan) (D08AC02) Vergelijk
• chloorhexidine/isopropylalcohol (D08AC52) Vergelijk
• chloorxylenol (D08AE05) Vergelijk
• jodium (D08AG03) Vergelijk
• natriumhypochloriet (D08AX07) Vergelijk
• povidonjodium (behaarde hoofdhuid) (D11AC06) Vergelijk
• povidonjodium (cutaan) (D08AG02) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• desinfectantia, cutaan

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• desinfectantia, cutaan

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl