Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Levitra (als hydrochloride) XGVS Bayer bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 5 mg, 10 mg, 20 mg
Vardenafil (als hydrochloride) XGVS Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 5 mg, 10 mg, 20 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Spedra XGVS Menarini Benelux nv
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 50 mg, 100 mg, 200 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij erectiele disfunctie met een overwegend lichamelijke oorzaak bestaat de behandeling uit leefstijladviezen, hulpmiddelen of een fosfodi-esterase-5-remmer (PDE-5-remmer). Baseer de keuze van een PDE-5-remmer op werkingsduur, comorbiditeit, bijwerkingen en de prijs. Bij een overwegend psychische oorzaak kan de huisarts zelf adviezen geven of verwijzen naar een seksuoloog. In de tweedelijnszorg kan eventueel alprostadil (intra-urethraal) of een combinatie van fentolamine en papaverine (intracaverneus) worden toegepast door een ervaren behandelaar.
Advies
Bij erectiele disfunctie met een overwegend lichamelijke oorzaak bestaat de behandeling uit leefstijladviezen, hulpmiddelen of een fosfodi-esterase-5-remmer (PDE-5-remmer). Baseer de keuze van een PDE-5-remmer op werkingsduur, comorbiditeit, bijwerkingen en de prijs. Bij een overwegend psychische oorzaak kan de huisarts zelf adviezen geven of verwijzen naar een seksuoloog. In de tweedelijnszorg kan eventueel alprostadil (intra-urethraal) of een combinatie van fentolamine en papaverine (intracaverneus) worden toegepast door een ervaren behandelaar.
Indicaties
- Behandeling van erectiestoornis. Voor de werkzaamheid is seksuele prikkeling noodzakelijk.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Behandeling van erectiestoornis bij volwassen mannen. Voor de werkzaamheid is seksuele prikkeling noodzakelijk.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Erectiestoornis
Volwassen mannen
10 mg, in te nemen 25 minuten tot 1 uur vóór de seksuele activiteit. De aanbevolen maximale toedieningsfrequentie is 1×/dag. Op geleide van de werkzaamheid en tolerantie de dosis eventueel aanpassen tussen de 5–20 mg.
Bij ouderen (> 65 jaar), bij mannen met een lichte tot matige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 5–9) of bij een ernstige nierfunctiestoornis (< 30 ml/min) is de begindosis 5 mg, waarna op geleide van de werkzaamheid en tolerantie in stappen voorzichtig opgehoogd kan worden tot 20 mg, bij matig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 7–9) tot maximaal 10 mg. Gebruik bij dialysepatiënten en bij patiënten met een ernstig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 10–15) is gecontra-indiceerd. Bij een licht en matig verminderde nierfunctie (creatinineklaring ≥ 30 ml/min) is geen dosisaanpassing nodig.
Comedicatie met CYP3A4-remmers: bij matig-sterke CYP3A4-remmers zoals erytromycine en claritromycine is de maximumdosis 5 mg. Combinatie met sterkte CYP3A4-remmers is gecontra-indiceerd, zie ook de rubriek Interacties.
Comedicatie met α-blokkers: Bij patiënten die stabiel zijn ingesteld op een α-blokker is de aanvangsdosis van vardenafil 5 mg.
Toediening: Bij inname met een vetrijke maaltijd kan het intreden van de werking vertraagd zijn. Niet innemen met grapefruit-/pompelmoessap.
Doseringen
Erectiestoornis
Volwassen mannen (incl. ouderen)
Oraal 100 mg ca. 15–30 min vóór de seksuele activiteit, naar behoefte. Op basis van de werkzaamheid en tolerantie de dosis aanpassen: 50–200 mg per keer, max. 1×/dag. Seksuele stimulatie is nodig voor een effect.
Bij een licht tot matig verminderde nierfunctie(creatinineklaring ≥ 30 ml/min) is een aanpassing van de dosis niet nodig. Bij een ernstig verminderde nierfunctie is avanafil gecontra-indiceerd.
Bij een licht tot matig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 5–9) beginnen met 50 mg, aanpassen op basis van tolerantie. Gebruik bij een ernstig verminderde leverfunctie is gecontra-indiceerd.
Bij comedicatie met matig sterke CYP3A4-remmers (zie ook de rubriek Interacties): max. 100 mg met een interval van ten minste 48 uur.
Bij een stabiele behandeling met alfablokkers: beginnen met de laagste dosis van 50 mg.
Toediening: geadviseerd wordt in de 24 uur vóór inname van avanafil geen grapefruit-/pompelmoessap te nuttigen.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn.
Vaak (1-10%): duizeligheid met name bij hypertensie in de voorgeschiedenis. Blozen. Misselijkheid, dyspepsie. Neusverstopping.
Soms (0,1-1%): tachycardie, hartkloppingen. Dyspneu. Tinnitus, vertigo. Paresthesie, dysesthesie. Slaperigheid. Reflux, gastritis, buikpijn, diarree, braken, droge mond. Huiduitslag, allergisch oedeem, angio-oedeem. Visusstoornissen (schitteringen, veranderingen in kleurenzien, wazig zien, fotofobie). Spierpijn, spierkrampen, rugpijn. Verhoogde transaminasen, γ-GT en creatinekinase.
Zelden (0,01-0,1%): verandering bloeddruk, ventriculaire tachyaritmie, angina pectoris, myocardischemie, myocardinfarct. Syncope, convulsies, geheugenverlies, TIA. Angst. Priapisme. Verhoogde oogdruk, conjunctivitis, toegenomen traanvorming. Neusbloeding. Fotosensibilisatie.
Verder zijn gemeld: visusstoornissen door niet-arterieel anterieur ischemisch oogzenuwlijden ('non-arteritic anterior ischaemic optic neuropathy' (NAION)). Cerebrovasculaire bloeding. Plotselinge hartdood. Hematurie, penisbloeding, hematospermie.
Bij ouderen (≥ 65 jaar) komen vaker voor: hoofdpijn en duizeligheid.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): hoofdpijn, (overmatig) blozen. Neusverstopping.
Soms (0,1-1%): duizeligheid (met name bij hypotensie), slaperigheid. Hartkloppingen, opvliegers. Dyspneu bij inspanning. Wazig zien. Sinusverstopping, sinushoofdpijn. Misselijkheid, braken, dyspepsie, buikpijn. Spierstijfheid, rugpijn, vermoeidheid. Stijging van de leverenzymwaarden. Afwijkend ECG.
Zelden (0,01-0,1%): tachycardie, hypertensie, angina pectoris, hartruis. Loopneus, epistaxis, griep, nasofaryngitis, seizoensgebonden allergie, verstopping van de bovenste luchtwegen. Slapeloosheid, inadequaat affect, psychomotorische hyperactiviteit. Droge mond, gastritis, diarree. Pollakisurie, pijn in de flank. Jicht. Huiduitslag. Spierpijn, spierspasmen. Aandoeningen aan de penis, spontane erectie, genitale jeuk, premature ejaculatie. Asthenie. Pijn op de borst. Perifeer oedeem. Bloed in de urine, stijging van PSA, bilirubine of van de creatinineconcentratie. Hyperthermie. Gewichtstoename.
Bij PDE-5-remmers zijn gemeld: visusstoornissen waaronder centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR). Bij andere PDE-5-remmers dan avanafil zijn gemeld: hypotensie, visusstoornissen door niet-arterieel anterieur ischemisch oogzenuwlijden ('non-arteritic anterior ischaemic optic neuropathy' (NAION)), gehoorverlies, priapisme, hematurie, hematospermie en penisbloeding.
Interacties
Comedicatie met nitraten, stikstofmonoxidedonoren (incl. partydrugs, 'poppers') en guanylaatcyclasestimulatoren (zoals ricoguat) is gecontra-indiceerd vanwege een potentiëring van het hypotensieve effect; in dit kader kan ook een ernstige reactie optreden in combinatie met nicorandil. Vanwege de krachtige remming van CYP3A4 en daarmee een klinisch belangrijke verhoging van de plasmaspiegel van vardenafil is gelijktijdig gebruik met HIV-proteaseremmers zoals ritonavir gecontra-indiceerd; combinatie met andere sterke CYP3A4-remmers zoals sommige triazoolantimycotica (bv. itraconazol) vermijden; deze combinaties zijn gecontra-indiceerd bij ouderen > 75 jaar. Niet gelijktijdig innemen met grapefruit-/pompelmoessap omdat (door CYP3A4 remming) de plasmaconcentratie van vardenafil kan toenemen.
Combinatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen zoals enkele anti-aritmica, tricyclische antidepressiva, antipsychotica en macrolide antibiotica vermijden.
In combinatie met een α-blokker, vardenafil alleen toepassen indien de patiënt hemodynamisch stabiel is ingesteld op de α-blokker en de middelen innemen met een tussenpoos van ten minste 6 uur vanwege de kans op hypotensie; de restrictie van 6 uur geldt niet voor de combinatie met tamsulosine of alfuzosine.
Interacties met ACE-remmers, β-blokkers en diuretica zijn onderzocht, maar niet gesignaleerd; een additionele bloeddrukverlaging met toename van de hartfrequentie is wel gezien bij comedicatie met nifedipine.
In vitro data suggereren een mogelijk effect van vardenafil op zeer gevoelige P-gp-substraten zoals dabigatran.
Interacties
Comedicatie met nitraten, stikstofmonoxidedonoren (incl. partydrugs, 'poppers') en stimulators van guanylaatcyclase (zoals riociguat) is gecontra-indiceerd vanwege een potentiëring van het hypotensieve effect. In dit kader kan ook met nicorandil een ernstige reactie optreden.
Avanafil is een substraat van CYP3A4 en wordt vooral gemetaboliseerd door CYP3A4. Gelijktijdige toediening van krachtige CYP3A4-remmers (o.a. claritromycine, itraconazol, ketoconazol, posaconazol, ritonavir en voriconazol) is gecontra-indiceerd. Bij combinatie met matig sterke CYP3A4-remmers (o.a. aprepitant, atazanavir, crizotinib, diltiazem, erytromycine, fluconazol, fluvoxamine, fosamprenavir, imatinib, verapamil) wordt geadviseerd de dosering te verlagen (zie de rubriek Dosering). Niet gelijktijdig innemen met grapefruit-/pompelmoessap omdat dit de plasmaconcentratie van avanafil kan doen toenemen (door CYP3A4 remming).
Door gelijktijdig gebruik van alcohol vermeerdert de kans op hypotensie, duizeligheid of syncope.
Comedicatie met bloeddrukverlagende middelen kan een additionele bloeddrukverlaging geven. Combinatie met een α-1-blokker kan symptomatische hypotensie veroorzaken.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Lactatie
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing. Er zijn geen gegevens over het gebruik van avanafil tijdens borstvoeding.
Contra-indicaties
- terminale nierinsufficiëntie met nierdialyse;
- ernstige leverfunctiestoornissen (Child-Pughscore 10–15);
- recent myocardinfarct of CVA (binnen afgelopen zes maanden);
- instabiele angina pectoris;
- angineuze klachten tijdens seksuele gemeenschap;
- hartfalen NYHA-klasse III–IV;
- hypotensie (< 90/50 mmHg);
- visusverlies in één oog als gevolg van een niet-arterieel anterieur ischemisch oogzenuwlijden wel of niet gerelateerd aan eerdere blootstelling aan een PDE-5-remmer;
- erfelijke degeneratieve retinale stoornissen zoals retinitis pigmentosa.
Zie ook de rubriek Interacties.
Contra-indicaties
- myocardinfarct, CVA of levensbedreigende aritmie in de afgelopen zes maanden;
- instabiele angina pectoris, angineuze klachten tijdens de geslachtsgemeenschap;
- hypotensie (< 90/50 mmHg ) of hypertensie (> 170/100 mmHg);
- hartfalen NYHA-klasse II–IV;
- ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 30 ml/min);
- ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 10–15);
- visusverlies in één oog als gevolg van een niet-arterieel anterieur ischemisch oogzenuwlijden (NAION) dat wel of niet gerelateerd is aan eerdere blootstelling aan een PDE-5-remmer;
- erfelijke degeneratieve retinale aandoeningen.
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet combineren met andere middelen of behandelmethoden voor een erectiestoornis.
Voorafgaand aan de behandeling de cardiovasculaire status beoordelen.
In verband met mogelijke QT-verlenging, gebruik vermijden bij bradycardie, hypokaliëmie, hypocalciëmie, hypomagnesiëmie, hartfalen en bestaande QT-verlenging (congenitaal of verworven).
Wees voorzichtig bij anatomische deformatie van de penis (angulatie, fibrose, ziekte van Peyronie) en bij ziekten die predisponeren tot priapisme (sikkelcelanemie, multipel myeloom, leukemie). Tevens voorzichtig zijn bij linker ventrikel uitstroom-obstructie (bv. aortastenose) en bij ernstige nierfunctiestoornissen (≤ 30 ml/min).
Bij het optreden van plotselinge visusstoornissen de behandeling staken en onmiddellijk specialistisch oogonderzoek (laten) verrichten.
De werkzaamheid is niet vastgesteld bij een erectiestoornis door een ruggenmergletsel, operatie of bestraling in het bekkengebied. De veiligheid is niet onderzocht bij een ernstig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 10–15) en bij de terminale fase van een nierziekte met dialyse. Er is geen relevante toepassing bij kinderen (< 18 jaar).
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet combineren met andere middelen of behandelmethoden voor een erectiestoornis.
Wees voorzichtig bij anatomische deformatie van de penis (angulatie, fibrose, ziekte van Peyronie) en bij ziekten die predisponeren tot priapisme (sikkelcelanemie, multipel myeloom, leukemie). Wees tevens voorzichtig bij linker ventrikel uitstroom-obstructie (bv. aortastenose en idiopathische hypertrofische subaortische stenose) en bij patiënten met een ernstig verstoorde autonome controle van de bloeddruk (zij kunnen bijzonder gevoelig zijn voor de werking van vasodilatatoren, waaronder avanafil).
De behandeling onmiddellijk staken bij het optreden van plotselinge visusstoornissen of een plotselinge vermindering of verlies van gehoor (eventueel gepaard met tinnitus en duizeligheid).
Instrueer de patiënt om een arts te raadplegen indien een erectie > 4 uur aanhoudt in verband met de kans op blijvend potentieverlies.
De werkzaamheid is niet vastgesteld bij een erectiestoornis door een ruggenmergletsel of andere neurologische stoornissen. Er zijn weinig gegevens over het gebruik bij ouderen > 70 jaar. Er is geen relevante toepassing bij kinderen.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met avanafil contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Selectieve, reversibele remmer van het enzym fosfodi-esterase (PDE) type 5, dat afbraak van cyclisch guanosinemonofosfaat (cGMP) in het corpus cavernosum remt. cGMP ontstaat door vrijgekomen stikstofmonoxide (NO) tijdens seksuele stimulatie en veroorzaakt een verslapping van de gladde spieren in het corpus cavernosum, waardoor dit zich kan vullen met bloed.
Werking: na 15–25 min (op een nuchtere maag).
Werkingsduur: 4–5 uur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel. Inname met vetrijk voedsel vertraagt de absorptie met ca. 60 min. |
| F | 15%. |
| T max | 30–120 min. |
| V d | 3,0 l/kg. |
| Eiwitbinding | 96% (vardenafil, actieve metaboliet). |
| Metabolisering | voornamelijk door het CYP3A4 tot o.a. een minder actieve metaboliet. |
| Eliminatie | vnl. als metabolieten met de feces (91–95%). |
| T 1/2el | 4–5 uur (vardenafil, actieve metaboliet). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Selectieve, reversibele remmer van het enzym cGMP-specifieke fosfodi-esterase type 5 (PDE-5) dat in het corpus cavernosum voorkomt en verantwoordelijk is voor de afbraak van cyclisch guanosinemonofosfaat (cGMP). cGMP ontstaat door vrijgekomen stikstofmonoxide (NO) tijdens seksuele stimulatie. Remming van PDE-5 verhoogt de hoeveelheid cGMP in het corpus cavernosum. Dit leidt tot relaxatie van glad spierweefsel en toename van de bloedtoevoer, waardoor erectie kan plaatsvinden. Avanafil heeft geen effect zonder seksuele stimulatie. Werking: na 20–40 min.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel. Inname met voedsel kan de werking vertragen, maar niet in klinisch significante mate. |
| T max | 30–45 min. |
| Eiwitbinding | ca. 99% |
| Metabolisering | in grote mate; wordt hoofdzakelijk gemetaboliseerd door CYP3A4 en in mindere mate door CYP2C9 tot een weinig actieve en een inactieve metaboliet. |
| Eliminatie | vnl. als metaboliet: wordt voor ca. 63% uitgescheiden in de feces en voor ca. 21% in de urine. |
| T 1/2el | 6–17 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
vardenafil hoort bij de groep fosfodi-esterase-5-remmers.
Groepsinformatie
avanafil hoort bij de groep fosfodi-esterase-5-remmers.