albendazol

Samenstelling

albendazol vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

De werking van anthelminthica is min of meer specifiek voor het type worminfectie. De keuze van het middel wordt daarom op geleide van de diagnose gemaakt. Bij enterobiasis en infectie met de varkenslintworm zijn hygiënische maatregelen noodzakelijk om herbesmetting van de gastheer en besmetting van huisgenoten te voorkomen.

Albendazol is bij een mijnworminfectie (Ancylostomiasis) (offlabel) het middel van eerste keus. Zie voor toepassing van albendazol bij andere worminfecties de NVP-richtlijn Parasitaire infecties.

Indicaties

• Behandeling van hydatide cysten, veroorzaakt door Echinococcus granulosus of Echinococcus multilocularis indien een operatieve ingreep onmogelijk is.
• Pre- of postoperatieve toevoeging bij operatieve ingrepen wegens bovenstaande.
• Offlabel bij:
  • ascariasis (veroorzaakt door een spoelworm);
  • enterobiasis (ookwel oxyuriasis, aarsmade-infectie of -besmetting);
  • mijnworminfectie (ancylostomiasis);
  • strongyloidiasis;
  • trichuriasis (veroorzaakt door een zweepworm);
  • andere parasitaire infecties.

Gerelateerde informatie

• worminfecties

Doseringen

Let op: De therapeutische breedte van albendazol is klein en wordt geschat op een factor 3; daarom de geadviseerde hoogte van de dosering en de behandelduur niet overschrijden om chronische overdosering te voorkomen.

De tablet bevat een breukstreep, zodat per 200 mg gedoseerd kan worden; hierdoor kan echter niet altijd een doseervoorschrift voor kinderen opgevolgd worden.

Toediening: de tablet innemen tijdens een maaltijd met wat water. Bij slikproblemen kan de tablet worden gekauwd of fijngemaakt.

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn. Lichte tot matige stijging van leverenzymwaarden (reversibel).

Vaak (1-10%): duizeligheid. Koorts, reversibele alopecia.

Soms (0,1-1%): misselijkheid, braken, buikpijn. Hepatitis. Leukopenie.

Zelden (0,01-1%): overgevoeligheidsreacties zoals huiduitslag, jeuk, urticaria.

Zeer zelden (< 0,01%): erythema multiforme, Stevens-Johnson-syndroom (SJS). Aplastische anemie, agranulocytose, pancytopenie (vooral bij leveraandoeningen, waaronder hepatische echinokokkose).

Verder is gemeld: icterus.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Ritonavir, fenytoïne, carbamazepine en fenobarbital kunnen de plasmaspiegels verlagen van de actieve metaboliet van albendazol, albendazolsulfoxide. De klinische relevantie hiervan is onbekend, maar dit zou kunnen leiden tot verminderde werkzaamheid, in het bijzonder bij de behandeling van systemische helminthiasis. Controleer op werkzaamheid; alternatieve doseerschema's of een andere therapie kan nodig zijn.

De plasmaconcentratie van albendazolsulfoxide kan stijgen door dexamethason en praziquantel.

Zwangerschap

Teratogenese: Beperkte ervaring in het 1^e trimester bij de mens heeft geen nadelige effecten laten zien. Meer dan 1000 blootstellingen later in de zwangerschap laten eveneens geen nadelige effecten zien. De kwaliteit van de betreffende studies is matig. Bij dieren in therapeutische doseringen teratogeen en embryotoxisch gebleken.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken tijdens het 1^e trimester. Kan volgens Lareb waarschijnlijk veilig worden gebruikt (voor de behandeling van echinokokkose) in het 2^e en 3^e trimester. Wordt voor andere indicaties bij voorkeur vervangen.

Overig: De fabrikant raadt vruchtbare vrouwen aan om effectieve anticonceptie te gebruiken gedurende en tot één maand na de behandeling. Vóór aanvang van de behandeling en voorafgaand aan eventuele volgende kuren zwangerschap uitsluiten.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in minimale hoeveelheden. De biologische beschikbaarheid van albendazol is beperkt (< 5%).

Farmacologisch effect: Nadelige effecten bij de zuigeling zijn niet waarschijnlijk.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

Voor contra-indicaties zie de rubriek Zwangerschap.

Waarschuwingen en voorzorgen

Leverfunctie: vóór elke kuur en iedere 2 weken gedurende de behandeling een leverfunctietest uitvoeren. Bij stijging van de leverenzymspiegels tot > 2× ULN de behandeling staken; na normalisatie kan de behandeling opnieuw worden begonnen, wel wordt dan frequentere bepaling van leverenzymen aanbevolen (wekelijks). Wees voorzichtig bij een pre-existent gestoorde leverfunctie, omdat albendazol snel wordt gemetaboliseerd door de lever; een duidelijk effect op de farmacokinetiek kan verwacht worden.

Bloedbeeld: voorafgaand aan en tijdens elke behandelcyclus het bloedbeeld bepalen. Patiënten met leveraandoeningen, waaronder hepatische echinokokkose, blijken vatbaarder te zijn voor beenmergremming; bij hen het bloedbeeld extra zorgvuldig controleren. De behandeling staken indien het totale aantal bloedcellen klinisch significant afneemt.

Onderzoeksgegevens en ervaring: er is met albendazol weinig ervaring opgedaan bij botcysten of cysten in het hart of centrale zenuwstelsel. De toepassing bij kinderen < 6 jaar is in Nederland niet geregistreerd en daarmee offlabel, daarom geeft de fabrikant aan het bij deze leeftijdsgroep niet toe te passen. De therapierichtlijn Parasitaire infecties (mei 2020) van de Nederlandse vereniging voor parasitologie geeft echter aan dat albendazol wereldwijd uitvoerig wordt gebruikt bij kinderen 1–6 jaar, zodat het gebruik bij deze doelgroep overwogen kan worden. Er is weinig ervaring bij een leeftijd ≥ 65 jaar.

Eigenschappen

Albendazol, een benzimidazolcarbamaat, is een anthelminthicum met een larvicide, ovicide en vermicide werking. Het interfereert met de cellulaire tubulinevorming in de darm van wormen door specifiek te binden aan tubuline, wat leidt tot degeneratieve veranderingen in de darm. Hierdoor worden de glucose-opname en de spijsverteringsfuncties van de worm zodanig verstoord dat een autolytisch proces in gang wordt gezet.

Het is vooral werkzaam tegen hydatide cysten van Echinococcus granulosus of (in mindere mate) Echinococcus multilocularis (kleine lintwormsoorten), met name tegen de lever-, long- en peritoneale cysten.

Ook werkzaam tegen: Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis, Trichuris trichiura en haakwormen.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

albendazol hoort bij de groep anthelminthica.

• ivermectine (oraal) (P02CF01) Vergelijk
• mebendazol (P02CA01) Vergelijk
• niclosamide (P02DA01) Vergelijk
• praziquantel (P02BA01) Vergelijk

• albendazol vergelijken met een ander geneesmiddel.
• Vergelijk de kosten van bovenstaande middelen onderling.

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• anthelminthica

Indicaties

• worminfecties

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)