kaliumcitraat/citroenzuur
Samenstelling
Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.
Kaliumcitraatdrank FNA Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 0,33 mmol/ml
Bevat per ml: citraat 0,33 mmol (0,22 mmol = 71,4 mg kaliumcitraatmonohydraat en 0,11 mmol = 23,1 mg citroenzuurmonohydraat), kalium 0,66 mmol.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
kaliumcitraat/citroenzuur vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Voor dit geneesmiddel is geen advies vastgesteld.
Indicaties
- Profylactische behandeling van nierstenen bij kinderen;
- Behandeling van nierstenen bij kinderen.
Doseringen
Profylaxe van nierstenen
Kinderen 8 maanden-18 jaar
Volgens het Kinderformularium van het NKFK: 1 ml (=0,33 mmol citraat)/kg/dag in 3–4 doses, max: 80 ml/dag.
Nierstenen
Kinderen 8 maanden -18 jaar
Volgens het Kinderformularium van het NKFK: 1–2 ml (=0,33–0,66 mmol citraat)/kg/dag in 3–4 doses, max: 80 ml/dag.
Vergeten dosis: deze alsnog zo snel mogelijk innemen. Schuif de volgende dosis op zodat er ≥ 2 uur zit tussen beide innames.
Toediening:
- Tijdens of vlak na het eten innemen;
- Na gebruik de mond spoelen met water, ter preventie van tandbederf.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): hyperkaliëmie, metabole alkalose. Misselijkheid, braken, maagpijn, diarree en winderigheid.
Verder zijn gemeld: laesies zoals ulcera, bloedingen, obstructie.
Interacties
Vermijd combinatie met een kaliumsparend diureticum vanwege het risico op hyperkaliëmie. Controleer bij combinatie de kaliumconcentratie.
Combinatie met een ACE-remmer, ARB, renine-remmer, tolvaptan, trimethoprim of cotrimoxazol verhoogt het risico op hyperkaliëmie. Controleer bij combinatie de kaliumconcentratie.
Combinatie met geneesmiddelen waarbij hyperkaliëmie als bijwerking kan optreden verhoogt het risico op hyperkaliëmie. Voorbeelden hiervan zijn β-blokkers, ciclosporine, digoxine (bij ernstige intoxicatie), heparine, NSAID's, oncolytica en tacrolimus.
Geneesmiddelen die hypokaliëmie kunnen veroorzaken, zoals amfotericine B, levodopa, corticosteroïden en cisplatine, kunnen de kaliumbehoefte verhogen.
Drospirenon kan het risico op hyperkaliëmie verhogen via aldosteronantagonisme.
De absorptie van aluminium kan toenemen; met name bij patiënten met nierfalen kan dit leiden tot mogelijk fatale encefalopathie als gevolg van sterk verhoogde aluminiumconcentraties; gelijktijdig gebruik van aluminiumverbindingen en citraten wordt ontraden bij patiënten met een verminderde nierfunctie.
Door alkalisering van de urine door kaliumcitraat kan de uitscheiding van salicylaten toenemen en het effect ervan afnemen.
De uitscheiding van lithium kan toenemen door alkalisering van de urine.
De werking van methenamine neemt af door alkalisering van de urine. Vermijd gelijktijdig gebruik.
Kaliumcitraat en kationenwisselaars (natriumzirkoniumcyclosilicaat, patiromeer, polystyreensulfonzuur) werken elkaar tegen.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens geeft geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Kan worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Advies: Kan worden gebruikt.
Contra-indicaties
- Hyperkaliëmie of aandoeningen die hiertoe aanleiding kunnen geven, zoals chronische verminderde nierfunctie, anurie, chronisch hartfalen, onbehandelde bijnierschorsinsufficiëntie, acute dehydratie, gedecompenseerde metabole acidose, onbehandelde diabetes mellitus en situaties met uitgebreide weefselbeschadiging (bv. brandwonden).
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij ulcus ventriculi of ulcus duodeni (actueel of in de anamnese), omdat kaliumzouten irritatie van het slijmvlies van het maag-darmkanaal kunnen veroorzaken.
Controleer regelmatig serumelektrolieten en zuurbase-evenwicht, met name bij patiënten met nierfunctiestoornissen, omdat bij hen hypernatriëmie of alkalose met hypocalciëmie kan ontstaan.
Wees terughoudend bij patiënten die gevoelig zijn voor hyperkaliëmie. Zorg tijdens de behandeling voor een goede diurese om hyperkaliëmie te voorkomen; zie ook de rubrieken Interacties en Contra-indicaties.
Hulpstoffen
- Saccharose kan bij gebruik ≥ 2 weken de tanden beschadigen.
Overdosering
Symptomen
verschijnselen van hyperkaliëmie; paresthesieën van de ledematen, lusteloosheid, verwardheid, zwakte, verlamming, hypotensie, hartaritmieën en hartblok. Veranderingen op het ECG zijn onder andere typische spitse T-toppen en verlenging van de QTc-tijd.
Zie voor meer symptomen en behandeling de monografie Kaliumzouten.
Eigenschappen
Kaliumcitraat is een alkaliserende stof. Het zorgt via omzetting in kaliumwaterstofcarbonaat (kaliumbicarbonaat) voor stijging van de pH van de urine, waardoor urinestenen oplossen. Een deel van het citraat wordt aangeboden als citroenzuur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | citraat: bij een pH tussen 4.8 en 6.4 snel en bijna volledig via het duodenum en eerste deel van het jejunum. |
| Metabolisering | citraat wordt omgezet in waterstofcarbonaat. |
| Eliminatie | met de urine; < 5% onveranderd. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
kaliumcitraat/citroenzuur hoort bij de groep citraatzouten.