liothyronine
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Cytomel (als Na-zout) ACE Pharmaceuticals bv
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 5 microg, 12,5 microg, 25 microg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij een niet-iatrogene primaire hypothyroïdie (verhoogd TSH en verlaagd vrije T4) is de standaardbehandeling suppletie met levothyroxine. Bij (sub)acute thyroïditis kan levothyroxine alleen kortdurend overwogen worden bij symptomatische hypothyroïdie. Bij een subklinische hypothyroïdie (verhoogd TSH en normaal vrije T4) kan, afhankelijk van de TSH-waarde, leeftijd en eventuele zwangerschap, levothyroxine in bepaalde gevallen overwogen worden.
Combinatietherapie van levothyroxine en liothyronine kan worden overwogen bij patiënten met ernstige persisterende klachten ondanks adequate levothyroxine monobehandeling van minstens 6 maanden met laag-normale TSH-concentraties. Deze behandeling vindt plaats in de tweedelijnszorg.
Indicaties
- hypothyroïdie, additioneel aan de behandeling met levothyroxine;
- niet-toxisch struma;
- suppressietest voor T3 om hyper- en euthyroïdie te onderscheiden.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Stel de optimale dosering vast op geleide van het klinisch beeld en laboratoriumonderzoek.
De tabletten kunnen worden verdeeld in twee gelijke doses.
Hypothyroïdie, niet-toxisch struma
Volwassenen
Begin met een lage dosering (bijvoorbeeld 5 microg) en hoog deze geleidelijk op. Let bij dosisverhoging op het optreden van eventuele symptomen van hyperthyroïdie, cardiovasculaire en andere bijwerkingen. Geadviseerd wordt een fysiologische dosisratio levothyroxine:liothyronine aan te houden (deze ligt waarschijnlijk tussen de 13:1 en de 20:1).
Kinderen en ouderen: er zijn weinig gegevens beschikbaar; de dosering wordt individueel bepaald.
Toediening: Waar mogelijk wordt aangeraden de dagdosis te verdelen over twee giften.
Bijwerkingen
Te hoge doses of te snel opvoeren van de dosering kunnen leiden tot symptomen van hyperthyroïdie, zoals: tachycardie, zenuwachtigheid, hoofdpijn, angst, agitatie, hyperkinesie, overmatige transpiratie. Deze verschijnselen verdwijnen enkele dagen na het staken van de behandeling of na een aangepaste verlaging van de doses.
Enkele gevallen van allergische huidreacties zijn gemeld.
Interacties
De werking van sympathicomimetica kan worden versterkt; vermijd deze combinatie.
Het innemen van galzuurbindende harsen (zoals colestyramine of colesevelam) belemmert de absorptie van het thyromimeticum; liothyronine daarom ten minste 4 uur vóór de toediening van dergelijke middelen innemen. IJzer- en calciumzouten, antacida, sucralfaat, sevelameer, lanthaancarbonaat en polystyreensulfonzuur verminderen de absorptie van thyromimetica.
De werking van vitamine K-antagonisten wordt versterkt bij het instellen op thyromimetica.
Het instellen van therapie met thyromimetica kan de behoefte aan bloedglucoseverlagende middelen doen toenemen.
De fenytoïneconcentratie kan worden verhoogd. Het starten met of staken van anticonvulsiva zoals carbamazepine of fenytoïne, kan de dosisbehoefte van liothyronine veranderen.
Het kan nodig zijn de dosering van gelijktijdig toegediend digoxine aan te passen.
De respons op tricyclische antidepressiva wordt versterkt, omdat de receptorgevoeligheid voor catecholaminen toeneemt.
Gelijktijdige toediening van orale anticonceptiva kan resulteren in een toegenomen dosisbehoefte van liothyronine.
Zwangerschap
Liothyronine passeert de placenta in geringe mate.
Farmacologisch effect: Behandeling van hypothyroïdie is noodzakelijk om een goede hersenontwikkeling van het kind te waarborgen. Gedurende de embryonale en foetale ontwikkeling kan liothyronine echter (in tegenstelling tot thyroxine) de hersencellen niet bereiken. Daarnaast kan het gebruik van liothyronine leiden tot maternale hypothyroxinemie.
Advies: Gebruik ontraden. Als een zwangerschap is gepland of bevestigd, de patiënte zo snel mogelijk omzetten van liothyronine naar levothyroxine.
Lactatie
Overgang in de moedermelk Ja, in geringe mate. Zelfs bij hoge doses is het niet aannemelijk dat de zuigeling nadelig wordt beïnvloed.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
- niet-gecorrigeerde bijnierschorsinsufficiëntie;
- hypogonadisme;
- nefrotisch syndroom.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij cardiovasculaire aandoeningen, in het bijzonder bij coronaire insufficiëntie; pas alleen toe indien strikt noodzakelijk.
Ontraad gebruik bij hartritmestoornissen, wegens de kans op aritmieën bij hoge T3-spiegels.
Myxoedemateuze patiënten zijn bijzonder gevoelig voor schildklierhormonen: begin met een lage dosis en verhoog slechts geleidelijk.
Bij toediening na een behandeling met levothyroxine: houd rekening met een eventuele restwerking van deze stof en met het snelle in werking treden van liothyronine.
Ernstige en langdurige hypothyroïdie kan leiden tot bijnierschorsinsufficiëntie. Dien in dat geval corticosteroïden toe alvorens liothyronine te geven; onder invloed van schildklierhormoon neemt het metabolisme namelijk sneller toe dan het herstel van de bijnierschorsfunctie, zodat acute insufficiëntie kan optreden.
De uitslag van schildklierfunctieproeven kan worden beïnvloed.
Overdosering
Symptomen
tachycardie, aritmie, tachypneu, agitatie, verwarring, prikkelbaarheid, hyperactiviteit, hoofdpijn, transpireren, mydriasis, koorts, diarree en convulsies. Bij ernstige overdosering treedt een thyrotoxische crisis op.
Neem voor meer informatie over een vergiftiging met liothyronine contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Synthetisch schildklierhormoon, identiek aan het natuurlijke T3. Door een labiele binding aan serumeiwitten is het reeds enkele uren na toediening werkzaam. Werking: max. na 2–3 dagen. Werkingsduur: tot 3 dagen na staken van de therapie.
Kinetische gegevens
| Resorptie | ca. 95%. |
| T 1/2el | 1–2 dagen. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
liothyronine hoort bij de groep thyreomimetica.