olmesartan/​amlodipine/​hydrochloorthiazide

Samenstelling

olmesartan/​amlodipine/​hydrochloorthiazide vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Bij hypertensie verlagen angiotensine I converterend enzym (ACE)-remmers, angiotensine receptor-blokkers (ARB’s), calciumantagonisten (dihydropyridinen), thiazidediuretica en β-blokkers de bloeddruk effectief en verminderen het tienjaarsrisico op cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit. Comorbiditeit en specifieke patiëntkarakteristieken bepalen welke groepen en welke middelen als eerste in aanmerking komen. Als één middel onvoldoende effectief is bij de aanbevolen dosering, is het toevoegen van een middel uit een andere groep effectiever dan het ophogen van de dosering; het risico op het optreden van dosisafhankelijke bijwerkingen wordt daarmee beperkt. Een vaste combinatie in de juiste dosisverhouding heeft om reden van therapietrouw de voorkeur.

Indicaties

• 'Add-on'-therapie bij essentiële hypertensie die onvoldoende heeft gereageerd op de behandeling met olmesartan en amlodipine.
• Als substitutietherapie bij essentiële hypertensie die voldoende heeft gereageerd op de behandeling met een combinatie van olmesartan, amlodipine en hydrochloorthiazide.

Gerelateerde informatie

• primaire hypertensie

Doseringen

Toediening: De tablet in zijn geheel innemen met een glas water op een vast tijdstip van de dag.

Niet innemen met grapefruit-/pompelmoessap vanwege een mogelijke toename van het bloeddrukverlagend effect.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): duizeligheid, hoofdpijn, vermoeidheid, asthenie. Palpitaties, hypotensie, perifeer oedeem. Misselijkheid, diarree, obstipatie. Spierspasme, gewrichtszwelling. Pollakisurie, urineweginfectie. Bovensteluchtweginfectie (zoals nasofaryngitis). Verhoogde serumconcentraties van creatinine, ureum en urinezuur.

Soms (0,1-1%): tachycardie. Vertigo, presyncope. Opvliegers. Hoesten. Spierzwakte. Droge mond. Erectiele disfunctie. Hyperkaliëmie, hypokaliëmie. Verhoogde serumconcentraties van gamma-glutamyltransferase, ALAT en ASAT.

Verder is gemeld: Bij langdurig gebruik van hydrochloorthiazide is een verhoogde incidentie van basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom van de huid waargenomen.

Meer informatie

• olmesartan#bijwerkingen
• amlodipine#bijwerkingen
• hydrochloorthiazide#bijwerkingen

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Gelijktijdige behandeling met een ACE–remmer en een ARB vermeerdert de kans op hypotensie, syncope, achteruitgang van de nierfunctie en hyperkaliëmie; een dubbele blokkade alleen toepassen onder supervisie van een gespecialiseerd arts bij afzonderlijk gedefinieerde patiënten (zonder diabetische nefropathie) bij wie de nierfunctie, bloeddruk en het elektrolytengehalte regelmatig worden gecontroleerd. Bij diabetespatiënten of een verminderde nierfunctie (GFR < 60 ml/min/1,73 m²) is het gebruik van olmesartan in combinatie met aliskiren gecontra–indiceerd. Bij andere patiënten wordt de combinatie ontraden; indien de combinatie toch toegepast dient te worden, is periodieke bepaling van de bloeddruk, nierfunctie en serumelektrolyten aanbevolen.

Het door hydrochloorthiazide veroorzaakte kaliumverlies kan worden versterkt door andere geneesmiddelen die hypokaliëmie veroorzaken (zoals laxantia, kaliuretische diuretica, benzylpenicilline, parenteraal amfotericine B, salicylzuurderivaten, corticosteroïden en ACTH). Bij combinatie met middelen die door een verstoring van het serumkalium kunnen worden beïnvloed (bv. anti-aritmica (o.a. digoxine), antipsychotica, niet-depolariserende spierrelaxantia) het serumkalium (én ECG) periodiek controleren.

Het door diuretica veroorzaakte kaliumverlies wordt mogelijk door olmesartan ten dele tegengegaan; wees voorzichtig bij comedicatie van kaliumsparende diuretica (zoals spironolacton), heparine en andere plasmakalium-verhogende geneesmiddelen (bv. trimethoprim, ciclosporine, tacrolimus): zij kunnen het effect op het serumkaliumgehalte versterken en leiden tot hyperkaliëmie, met name bij gestoorde nierfunctie.

Bij combinatie met tacrolimus is er meer kans op verhoogde bloedspiegels van tacrolimus; bloedspiegel controleren en zo nodig de tacrolimus-dosering aanpassen.

Combinatie met NSAID's (incl. acetylsalicylzuur > 3 g/dag, COX-2-remmers) vermindert het antihypertensieve effect en vergroot de kans op achteruitgang van de nierfunctie (vooral bij ouderen en gedehydreerde patiënten) en hyperkaliëmie.

Geef patiënten met meer kans op radiocontrast-nefropathie vóór blootstelling aan radiocontrast intraveneuze (re)hydratie.

Er is meer kans op (orthostatische) hypotensie bij combinatie met tricyclische antidepressiva, baclofen, antipsychotica, alcohol, anesthetica en barbituraten.

Mogelijk verhogen sterke of matige CYP3A4-remmers (zoals itraconazol, ketoconazol, grapefruit-/pompelmoessap, erytromycine, claritromycine, verapamil, diltiazem, proteaseremmers zoals ritonavir) de plasmaconcentratie van amlodipine; dosisaanpassing kan noodzakelijk zijn (m.n. bij ouderen).

Sterke CYP3A4-inductoren (zoals carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne, rifampicine, sint-janskruid) kunnen invloed hebben op de plasmaspiegel van amlodipine. De bloeddruk extra controleren en een dosisaanpassing van amlodipine overwegen.

Amlodipine is een zwakke CYP3A4-remmer; het kan de blootstelling aan CYP3A4-substraten, zoals mTOR-remmers (everolimus, (tem)sirolimus), verhogen.

De werking van insuline en orale bloedglucoseverlagende middelen kan door het diureticum worden geantagoneerd. Voorzichtig zijn bij combinatie met metformine vanwege de kans op lactaatacidose.

Combinatie met dantroleen i.v. vermijden bij patiënten die vatbaar zijn voor maligne hyperthermie en bij de behandeling van maligne hyperthermie. Bij dieren werd een dodelijke ventriculaire fibrillatie en een cardiovasculaire collaps vastgesteld in samenhang met hyperkaliëmie na combinatie met verapamil.

Colestyramine kan de absorptie van gelijktijdig ingenomen geneesmiddelen doen afnemen, waardoor dit combinatiepreparaat niet gelijktijdig maar twee uur ervoor of vier uur erna dient te worden ingenomen.

Controleer bij combinatie met een calciumsupplement de calciumspiegel, vanwege een verminderde uitscheiding door hydrochloorthiazide.

Olmesartan en hydrochloorthiazide kunnen de lithiumspiegel verhogen door verminderde uitscheiding; indien lithium noodzakelijk is, de dosis ervan verlagen en de lithiumspiegel zorgvuldig controleren.

De kans op bijwerkingen door amantadine kan vermeerderd worden door thiaziden.

Combinatie van hydrochloorthiazide met allopurinol vermeerdert de kans op overgevoeligheidsreacties.

Er is meer kans op hematologische reacties bij combinatie met geneesmiddelen die een negatieve invloed hebben op het bloedbeeld (bv. allopurinol, cytostatica, immunosuppressiva waaronder corticosteroïden).

Bij combinatie met ciclosporine is er meer kans op hyperurikemie en jichtachtige complicaties. Tevens werden bij patiënten met een niertransplantaat variabele verhogingen van de ciclosporine dalconcentratie waargenomen (tot 40%) bij combinatie met amlodipine.

Er zijn geïsoleerde meldingen van hemolytische anemie bij combinatie met methyldopa.

Zwangerschap

Hydrochloorthiazide passeert de placenta.

Teratogenese: Gebruik van ARB's tijdens het 2^e en 3^e trimester is schadelijk, zich uitend in neonatale longhypoplasie, intra-uteriene groeivertraging, persisterende ductus arteriosus, schedelhypoplasie, ledemaatsafwijkingen en sterfte.

Farmacologisch effect: Gebruik van ARB's tijdens het 2^e en 3^e trimester kan leiden tot foetale en/of neonatale toxiciteit zoals hypotensie, gestoorde nierfunctie, nierfalen, oligohydramnion en hyperkaliëmie. Bij gebruik van hydrochloorthiazide dient er bij de vrouw rekening te worden gehouden met afname van het circulerend bloedvolume en bij de neonaat met icterus neonatorum, trombocytopenie en verstoring van de elektrolytenbalans. Amlodipine heeft bij dierproeven na hoge doses aanleiding gegeven tot uitstel van de partus en verlenging van weeën bij ratten.

Advies: Gebruik tijdens het 1^e trimester wordt niet aanbevolen; gebruik tijdens het 2^e en 3^e trimester is gecontra-indiceerd.

Vruchtbaarheid: Vermindering van mannelijke fertiliteit is beschreven bij gebruik van sommige calciumkanaalblokkers (reversibel).

Overige: Bij kinderwens en zwangerschap instellen op een alternatieve therapie; aangeraden wordt de patiënte bij het begin van de behandeling al hierop te wijzen. Als blootstelling vanaf het 2^e trimester heeft plaatsgevonden van de foetus een echoscopie verrichten van de nieren en schedel. Neonaten nauwkeurig controleren op hypotensie, oligurie en hyperkaliëmie.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in moedermelk: Ja (hydrochloorthiazide en amlodipine bij de mens), onbekend (olmesartan bij de mens), ja (olmesartan bij dieren).

Farmacologisch effect: Verhoogd vrij bilirubine (hydrochloorthiazide).

Overige: Thiazide-diuretica kunnen de lactatie remmen.

Advies: Gebruik of het geven van borstvoeding ontraden met name in geval van pasgeborenen of vroeggeborenen. Indien olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide toch gebruik dient te worden, zo laag mogelijk doseren.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• overgevoeligheid voor dihydropyridinederivaten of sulfonamiden;
• ernstige leverfunctiestoornissen, cholestase, galwegobstructie;
• ernstige nierfunctiestoornissen (creatinineklaring < 30 ml/min);
• refractaire hypokaliëmie, hyponatriëmie, hypercalciëmie en symptomatische hyperurikemie;
• ernstige hypotensie, (cardiogene) shock, obstructie van het uitstroomkanaal van het linker ventrikel (bv. ernstige aortastenose);
• hemodynamisch instabiel hartfalen na een acuut myocardinfarct.

Zie voor meer contra-indicaties de rubrieken Zwangerschap en Interacties.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij optreden van ernstige chronische diarree met gewichtsafname de mogelijkheid van een spruw-achtige enteropathie overwegen; een intestinale biopsie toont bij deze patiënten vaak villeuze atrofie aan. Als een andere oorzaak voor de klachten is uitgesloten, de behandeling direct staken en niet meer opnieuw beginnen.

Er is vooral meer kans op een hypotensieve reactie bij een geactiveerd renine-angiotensinesysteem zoals bij volume- en/of natriumdepletie, nierziekte en bij hartfalen.

Wees voorzichtig bij aorta- of mitralisstenose of bij obstructieve hypertrofische cardiomyopathie vanwege de kans op verminderde coronaire en cerebrale doorbloeding door de verlaagde bloeddruk, welke kan leiden tot een myocardinfarct of beroerte.

Wees voorzichtig en controleer de bloeddruk extra bij leeftijd > 65 jaar, vooral bij hogere doses en leeftijd > 75 jaar.

Wees ook voorzichtig bij toepassing van amlodipine bij patiënten met congestief hartfalen, vanwege mogelijk meer kans op longoedeem, toekomstige cardiovasculaire aandoeningen en sterfte.

Bij gebruik van amlodipine voorzichtig zijn bij een acuut myocardinfarct (extra nierfunctie controle aangewezen) of geringe cardiale reserve.

Bij bilaterale stenose van de arteriae renales of bij unilaterale stenose bij slechts één functionerende nier is het mogelijk dat plasma-kalium-, ureum– en creatininegehalte stijgen, gezien de hemodynamische effecten van olmesartan; monitoring wordt aanbevolen.

Bij ernstig hartfalen of gestoorde nierfunctie rekening houden met een acute achteruitgang van de nierfunctie en deze blijven controleren; bij progressieve nierinsufficiëntie, de voorzetting van de behandeling heroverwegen. Olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide is niet onderzocht bij patiënten met een recente niertransplantatie of bij patiënten met ernstige nierfunctiestoornis (creatinine-klaring < 12 ml/min); gebruik van dit preparaat bij deze patiënten wordt niet aanbevolen.

Controleer periodiek serumelektrolytconcentraties (m.n. van kalium) en corrigeer zo nodig vanwege de invloed van hydrochloorthiazide (hypokaliëmie) op de vocht–en elektrolytenbalans, met name bij patiënten met een snelle diurese, onvoldoende orale elektrolytinname en levercirrose. Olmesartan kan hyperkaliëmie veroorzaken, vooral bij nierinsufficiëntie, hartfalen en diabetes mellitus. Controleer daarom bij risicopatiënten nauwgezet het kaliumgehalte.

Thiazide-diuretica kunnen de glucose-intolerantie verminderen; een latente diabetes mellitus kan manifest worden.

Wees voorzichtig bij lichte tot matige leverinsufficiëntie, vanwege een verhoogde blootstelling aan olmesartan en amlodipine en vergroting van de kans op coma hepaticum door hydrochloorthiazide.

Zeer zeldzame ernstige gevallen van acute longtoxiciteit zoals 'Acute Respiratory Distress Syndrome' (ARDS) zijn gemeld na gebruik van hydrochloorthiazide. Longoedeem treedt doorgaans binnen minuten tot uren na inname van hydrochloorthiazide op. Pulmonale symptomen zoals dyspneu en verslechtering van de longfunctie, en ook koorts en hypotensie kunnen voortekenen zijn van ARDS. Bij het optreden van deze symptomen de toediening staken en een passende behandeling geven. Hydrochloorthiazide niet geven bij eerder opgetreden ARDS na inname van hydrochloorthiazide.

Bij het optreden van symptomen van fotosensibilisatie de behandeling staken. Bij langdurig gebruik van hydrochloorthiazide neemt het risico op niet-melanome huidkanker (basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom) toe; de oorzaak hiervoor is waarschijnlijk fotosensibilisatie (grotere gevoeligheid voor UV-straling). Adviseer de patiënt overmatige blootstelling aan zonlicht en UV-straling te vermijden en adequate bescherming te gebruiken tegen de zon. Adviseer tevens contact op te nemen bij nieuwe laesies of veranderingen in laesies met verdachte kenmerken. Heroverweeg het gebruik van hydrochloorthiazide bij patiënten die al eerder huidkanker hebben gehad; dit geldt mogelijk ook voor andere thiazide-diuretica.

Bij acute oogpijn of daling van de gezichtsscherpte (binnen enkele uren tot weken na start van de behandeling) de behandeling onmiddellijk staken. Choroïdale effusie met visusstoornissen, acute myopie en gesloten-kamerhoekglaucoom zijn gemeld bij gebruik van hydrochloorthiazide. Indien de oogdruk verhoogd is, deze proberen te verminderen vanwege de kans op acuut gesloten-kamerhoekglaucoom. Een van de risicofactoren voor het ontwikkelen van acuut gesloten-kamerhoekglaucoom kan zijn een voorgeschiedenis van een sulfonamide- of penicilline-allergie.

Thiaziden verminderen de calciumuitscheiding en kunnen zo hypercalciëmie veroorzaken, wees daarom voorzichtig bij maligne aandoeningen of hyperparathyroïdie. Wegens hun invloed op het calciummetabolisme kunnen thiaziden bijschildklierfunctieproeven verstoren.

Olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide niet toepassen bij kinderen < 18 jaar vanwege gebrek aan gegevens over de werkzaamheid en veiligheid.

ACE-remmers en ARB's zijn minder effectief tegen hypertensie bij mensen van Afrikaanse herkomst (sub-Sahara).

Overdosering

Symptomen

hypotensie met tachycardie (olmesartan), excessieve perifere vasodilatatie met waarschijnlijk langdurige systemische hypotensie (amlodipine) en elektrolytendepletie, misselijkheid, slaperigheid (hydrochloorthiazide). Zelden is bij overdosering van amlodipine niet-cardiogeen longoedeem gemeld (24–48 uur na inname).

Zie voor meer symptomen en behandeling de stofmonografie op vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Combinatie van een angiotensinereceptorblokker (ARB), een calciumantagonist met een dihydropyridinestructuur en een thiazide-diureticum. Werkingsduur: 24 uur.

Kinetische gegevens

• olmesartan#eigenschappen
• amlodipine#eigenschappen
• hydrochloorthiazide#eigenschappen

Groepsinformatie

olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide hoort bij de groep dihydropyridinen, overige combinatiepreparaten.

• amlodipine/indapamide (C08GA02) Vergelijk
• amlodipine/valsartan/hydrochloorthiazide (C09DX01) Vergelijk

• olmesartan/amlodipine/hydrochloorthiazide vergelijken met een ander geneesmiddel.
• Vergelijk de kosten van bovenstaande middelen onderling.

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• dihydropyridinen, overige combinatiepreparaten

Indicaties

• primaire hypertensie

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank