Geneesmiddelen

Stofnaam

Geneesmiddel

Indicatie

Toediening

desogestrel

Cerazette, Delamonie, Desogestrel, Zarelle

anticonceptie, hormonale

oraal

etonogestrel

Implanon NXT

anticonceptie, hormonale endometriose (off-label)

parenteraal (inj./inf.)

levonorgestrel (IUD)

Kyleena, Levosert, Mirena

anticonceptie, hormonale climacterische klachten dysmenorroe (off-label) endometriose (off-label) Vaginaal bloedverlies

intra-uterien

levonorgestrel (oraal)

Isteranda, Levonorgestrel, Norlevo

noodanticonceptie

oraal

medroxyprogesteron (parenteraal)

Depo-Provera '150', Sayana Press

anticonceptie, hormonale

parenteraal (inj./inf.)

ulipristal (als noodanticonceptie)

EllaOne, Ulipristal

noodanticonceptie

oraal

Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.

Werking

Werkingsmechanisme

Anticonceptiva met alleen een progestageen (uitgezonderd ulipristal)

  • remmen de ovulatie;
  • verhogen de viscositeit van het cervixslijm, waardoor een relatieve barrière ontstaat voor spermatozoa;
  • geven atrofie van het endometrium, waardoor het innestelen van een bevruchte eicel wordt belemmerd.

Ulipristal

  • is een progesteronreceptormodulator die de ovulatie remt.

Effect

  • voorkoming van zwangerschap;
  • vermindering menstrueel bloedverlies.

Meer informatie

De groep anticonceptiva met een progestageen omvat de volgende preparaten:

  • oraal anticonceptivum met een lage dosis progestageen ('minipil') (desogestrel);
  • subdermaal implantaat voor langdurige anticonceptie (etonogestrel);
  • 'intra-uterine device' (IUD, spiraal) voor langdurige anticonceptie (levonorgestrel);
  • injectiepreparaat voor langdurige anticonceptie (medroxyprogesteron);
  • noodanticonceptiva ('morning-afterpil') (levonorgestrel, ulipristal).

Typerende bijwerkingen

Relatief frequent

  • doorbraakbloedingen of onregelmatig bloedverlies, amenorroe;
  • hoofdpijn;
  • misselijkheid;
  • haaruitval;
  • gevoelige of pijnlijke borsten;
  • gewichtstoename;
  • stemmingswisselingen, depressie;
  • verminderd libido;
  • acne.

Meer informatie

Anticonceptiva met alleen een progestageen geven veelal atrofie van het endometrium, afhankelijk van de endogene oestradiolproductie. Bij deze anticonceptiva kan vooral in de eerste maanden van gebruik het bloedingspatroon wisselend en onvoorspelbaar zijn. Daarna ontstaan vaak oligo- of amenorroe en doorbraakbloedingen ('spotting') 1.