Geneesmiddelen
|
Stofnaam |
Geneesmiddel |
Indicatie |
Toediening |
|---|---|---|---|
|
Tracydal, Tranylcypromine |
oraal |
Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.
Werking
Werkingsmechanisme
- is bij depressie niet volledig bekend;
- remt irreversibel en niet-selectief het enzym monoamine-oxidase (MAO-A en -B). Hierdoor wordt de afbraak van monoaminerge neurotransmitters (zoals serotonine, noradrenaline en dopamine) geremd en neemt de beschikbaarheid van deze neurotransmitters in het centraal zenuwstelsel toe;
- vermindert op lange termijn de dichtheid van β-adrenerge receptoren en serotonerge 5HT2-receptoren.
Effect
- vermindering van depressieve klachten: het normaliseren van de stemming en van de andere kenmerken van depressie zoals verlies van interesse en schuldgevoelens.
Meer informatie
De werkingsduur van de irreversibele MAO-remmers wordt bepaald door de regeneratietijd van het MAO-enzym: circa twee weken.
Typerende bijwerkingen
Relatief frequent:
- (orthostatische) hypotensie, duizeligheid;
- centrale effecten: slapeloosheid, slaperigheid overdag, vermoeidheid;
- autonome verschijnselen: droge mond, zweten, obstipatie, gewichtstoename;
- neuromusculair: hyperreflexie, spiertrekkingen, myoklonie.
Minder frequent:
- hypertensieve crisis (vooral in combinatie met tyraminerijk voedsel of andere geneesmiddelen);
- serotoninesyndroom;
- psychiatrisch: uitlokken van een psychose (bij schizofrenie) of een manie (bij een bipolaire stoornis). Suïcidale gedachten en gedrag;
- seksuele stoornissen: o.a. anorgasmie, erectiele disfunctie, abnormale ejaculatie;
- onthoudingsverschijnselen bij plotseling staken behandeling (o.a. angst, slapeloosheid, agitatie, delier, manie).
Meer informatie
Hypotensie (zowel orthostatisch als in liggende houding) is een veelvoorkomende bijwerking van MAO-remmers. Het is mogelijk een gevolg van een opstapeling van pseudo-transmitters die gewoonlijk door MAO worden gemetaboliseerd.
Een hypertensieve crisis kan optreden in combinatie met tyraminerijk voedsel. Tyramine (o.a. in bepaalde soorten kaas, in salami, banaan, chocolade, rode wijn) kan bij volledige remming van het MAO niet worden afgebroken. De opstapeling van tyramine (in adrenerge zenuwuiteinden en synaptische blaasjes) induceert de afgifte van (nor)adrenaline. Stimulatie van postsynaptische receptoren door (nor)adrenaline leidt tot een sterke stijging van de bloeddruk en mogelijk een hypertensieve crisis. Deze uit zich o.a. in een acute, occipitale, kloppende hoofdpijn, tachycardie, blozen, stijve nek, misselijkheid, braken, fotofobie. Verder kan het gepaard gaan met een (fatale) intracraniële bloeding.
Het serotoninesyndroom is een zeldzame, potentieel dodelijke bijwerking die veroorzaakt wordt door serotonerge hyperstimulatie. Het uit zich o.a. in agitatie, tremor, myoclonus, hyperreflexie, convulsies en hyperpyrexie. Hoewel dit syndroom meestal optreedt bij gebruik van meerdere middelen met een serotonerg effect, kan het ook vóórkomen bij één serotonerg werkend middel (zoals een MAO-remmer).
Na staken van de behandeling duurt het één tot vier weken voordat de MAO-activiteit weer op het normale niveau is.
Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen; vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.