Geneesmiddelen
|
Stofnaam |
Geneesmiddel |
Indicatie |
Toediening |
|---|---|---|---|
|
Efudix |
cutaan |
||
|
Fluorouracil |
|
parenteraal (inj./inf.) |
|
|
Azacitidine, Onureg, Vidaza |
|
parenteraal (inj./inf.) |
|
|
Capecitabine, Ecansya, Xeloda |
|
oraal |
|
|
Cytarabine |
|
parenteraal (inj./inf.) |
|
|
Dacogen |
|
parenteraal (inj./inf.) |
|
|
Inaqovi |
|
oraal |
|
|
Gemcitabine |
|
parenteraal (inj./inf.) |
|
|
Teysuno |
|
oraal |
|
|
Lonsurf |
|
oraal |
Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.
Werking
Werkingsmechanisme
De pyrimidine-antagonisten:
- remmen na intracellulaire omzetting de synthese van essentiële precursors van DNA (fluoropyrimidinen: 5-fluoro-uracil, capecitabine en tegafur). Hierdoor verstoort de vorming van nieuw DNA (nodig voor de celdeling);
- veroorzaken na intracellulaire omzetting én incorporatie in het DNA en RNA, DNA-breuken en ontregeling van de eiwitsynthese. Dit leidt tot celdood (fluoropyrimidinen);
- remmen na intracellulaire omzetting én incorporatie in het DNA het enzym methyltransferase (cytidine-analoga: azacitidine, decitabine). Dit leidt tot demethylering van het DNA met als gevolg apoptose;
- remmen na intracellulaire omzetting én incorporatie in het DNA het enzym DNA polymerase (cytidine-analoga: cytarabine, gemcitabine). Dit verstoort de DNA-synthese en herstel van DNA-breuken, met als gevolg apoptose.
Effect
- remming van de groei van tumoren;
- regressie van tumoren.
Typerende bijwerkingen
Relatief frequent:
- gastro-intestinale intolerantie of toxiciteit, zoals misselijkheid, braken, diarree, anorexie; soms ook ernstige bijwerkingen zoals stomatitis of mucositis;
- beenmergdepressie, leidend tot anemie, neutropenie, trombocytopenie en/of leukopenie met meer kans op (opportunistische) infecties en bloedingen;
- huidafwijkingen, zoals huiduitslag, jeuk, droge huid, hyperpigmentatie van de huid, hand-voetsyndroom of alopecia (niet gemeld bij decitabine); ook ernstige huidreacties zoals Stevens-Johnsonsyndroom en toxische epidermale necrolyse zijn gemeld;
- oculaire bijwerkingen (vaak bij azacitidine, cytarabine en soms bij 5-fluoro-uracil).
Minder frequent:
- cardiotoxiciteit, zoals angina pectoris, aritmieën of hartfalen.