Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Ontozry Aanvullende monitoring Angelini Pharma S.p.A
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Verpakkingsvorm
- startverpakking
Bevat per verpakking: 14 tabletten 12,5 mg + 14 tabletten 25 mg.
- Toedieningsvorm
- Tablet, filmomhuld
- Sterkte
- 50 mg, 100 mg, 150 mg, 200 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Lamictal GlaxoSmithKline bv
- Toedieningsvorm
- Tablet 'Dispers'
- Sterkte
- 2 mg, 5 mg, 25 mg, 50 mg, 100 mg, 200 mg
Lamotrigine Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet 'Dispers'
- Sterkte
- 5 mg, 25 mg, 50 mg, 100 mg, 200 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Cenobamaat kan worden toegepast als adjuvante behandeling van aanvallen met focaal begin met of zonder secundaire generalisatie, bij volwassen patiënten met epilepsie die niet voldoende onder controle is ondanks een behandelingsvoorgeschiedenis met ten minste twee anti-epileptische geneesmiddelen.
Advies
Bij focale (voorheen partiële) epilepsie heeft als onderhoudsbehandeling lamotrigine de voorkeur. Lacosamide en levetiracetam zijn geschikte alternatieven. Op basis van patiëntkenmerken kunnen carbamazepine, oxcarbazepine, topiramaat, valproïnezuur of zonisamide worden overwogen. Kies als adjuvante behandeling bij voorkeur een van de volgende middelen: brivaracetam, carbamazepine, lacosamide, lamotrigine, levetiracetam, oxcarbazepine, perampanel, topiramaat of valproïnezuur. Geef bij voorkeur middelen met een verschillend werkingsmechanisme.
Geef bij epileptische aanvallen met een gegeneraliseerd begin valproïnezuur (voorkeur), lamotrigine, levetiracetam of evt. topiramaat als monotherapie. Bij gegeneraliseerde aanvallen met myoklonieën geen lamotrigine geven. Kies bij falen van monotherapie als adjuvante behandeling een van de volgende middelen: brivaracetam, clobazam, lacosamide, lamotrigine, levetiracetam, perampanel, topiramaat of valproïnezuur. Geef bij voorkeur middelen met een verschillend werkingsmechanisme.
Start bij patiënten met aanvallen met een onbekend begin met lamotrigine, levetiracetam of valproïnezuur. Kies in tweede instantie voor clobazam of topiramaat. Overweeg verwijzing naar de derde lijn voor een juiste classificatie na falen van twee anti-epileptica.
Bij juveniele myoclonus epilepsie bij jongens is een lage dosis valproïnezuur het middel van eerste keus als onderhoudsbehandeling. Combineer bij onvoldoende effect valproïnezuur met levetiracetam. Bij meisjes heeft monotherapie met lamotrigine, levetiracetam of topiramaat de voorkeur. Combineer bij onvoldoende effect het middel van eerste keus met levetiracetam.
Wees voorzichtig met lamotrigine bij epileptische aanvallen met een gegeneraliseerd begin met myoklonieën, omdat het kan zorgen voor een toename van myoklonieën. Indien bij absences bij kinderen ethosuximide en valproïnezuur niet worden verdragen, heeft lamotrigine monotherapie de voorkeur.
Lamotrigine kan gebruikt worden als adjuvans bij het Lennox-Gastautsyndroom.
Een bipolaire stoornis wordt behandeld door of in overleg met een specialistisch team. Bij een ernstige manische episode zijn haloperidol, olanzapine, quetiapine of risperidon de middelen van eerste keus. Bij een ernstige depressieve episode zijn quetiapine óf de combinatie van olanzapine met fluoxetine (SSRI) de middelen van eerste keus. Overweeg lithium of valproïnezuur als monotherapie bij beide soorten episoden.
Als onderhoudsbehandeling van een bipolaire stoornis is lithium het middel van eerste keus, omdat lithium behalve de kans op recidieven van manie en depressie, ook de kans op suïcide vermindert. Overweeg valproïnezuur, quetiapine of olanzapine als tweede keus voor de onderhoudsbehandeling, bij gebleken effectiviteit tijdens de acute behandelfase, of bij onvoldoende effect en/of onverdraaglijke bijwerkingen van lithium.
Lamotrigine is alleen effectief bevonden ter preventie van depressieve episoden bij een bipolaire stoornis en is minder geschikt wanneer snel resultaat gewenst is.
Indicaties
Adjuvante behandeling van aanvallen met focaal begin met of zonder secundaire generalisatie bij volwassenen met epilepsie die niet voldoende onder controle is ondanks een behandelingsvoorgeschiedenis met ten minste twee anti-epileptische geneesmiddelen.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Epilepsie: Volwassenen en kinderen > 12 jaar: Adjuvans of monotherapie bij focale (voorheen partiële) en gegeneraliseerde epilepsie waaronder tonisch-klonische epilepsie; adjuvans of initiële therapie bij Lennox-Gastautsyndroom. Kinderen 2–12 jaar: Adjuvans bij focale en gegeneraliseerde epilepsie waaronder tonisch-klonische epilepsie; adjuvans bij Lennox-Gastautsyndroom; monotherapie bij absence epilepsie.
- Bipolaire stoornis: Volwassenen: Preventie van depressieve episode bij bipolaire-I-stoornis met voornamelijk depressieve episoden.
Gerelateerde informatie
Doseringen
'Add-on' bij focale epilepsie
Volwassenen (incl. ouderen)
Startdosis is 12,5 mg 1×/dag (steeds hetzelfde tijdstip van de dag) gedurende week 1 en 2; 25 mg 1×/dag in week 3 en 4; vervolgens titreren naar 50 mg 1×/dag in week 5 en 6; 100 mg 1×/dag in week 7 en 8; 150 mg 1×/dag in week 9 en 10. Streefdosis: 200 mg 1×/dag vanaf week 11; indien nodig elke 2 weken verhogen in stappen van 50 mg/dag tot max. 400 mg/dag.
Bij ouderen: voorzichtig doseren bij de ondergrens van het doseringsbereik, omdat bijwerkingen vaker voorkomen.
Verminderde nierfunctie: bij een lichte, matige of ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 90 ml/min): overweeg een verlaging van de streefdosis; max. dosis is 300 mg/dag. Cenobamaat niet gebruiken bij patiënten met terminale nierinsufficiëntie of die dialyse ondergaan.
Verminderde leverfunctie: bij een lichte of matige leverfunctiestoornis: max. dosis is 200 mg/dag; bij een chronische leverziekte overweeg een verdere verlaging tot 100 mg/dag. Cenobamaat niet gebruiken bij patiënten met een ernstige leverfunctiestoornis.
Staken: bij stoppen de behandeling geleidelijk afbouwen over minimaal een periode van 2 weken, tenzij door veiligheidsproblemen een direct staken nodig is.
Vergeten doses: Bij één vergeten dosis én als er nog ten minste 12 uur is tot de volgende geplande dosis: de gebruikelijke enkele dosis gelijk innemen en de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip.
Bij gewichtsveranderingen van ≥ 30%: overweeg dosisaanpassing
Toediening: de tabletten steeds op hetzelfde moment van de dag innemen, met of zonder voedsel en in hun geheel doorslikken met wat vloeistof.
Doseringen
Bij dit geneesmiddel wordt (tevens) gedoseerd op geleide van de bloedspiegel; zie voor meer informatie hierover op Lamotrigine van tdm-monografie.org.
Bij herstarten van de behandeling ter vermindering van het risico op ernstige huiduitslag, opnieuw titreren volgens het aanbevolen insluipschema als het tijdsinterval sinds het stoppen groter is dan vijf halfwaardetijden. Als de berekende hoeveelheid niet uitkomt in hele tabletten het lagere aantal hele tabletten innemen; zie ook Toediening.
Epilepsie
Volwassenen en kinderen > 12 jaar
Monotherapie of als adjuvans zonder combinatie met valproïnezuur en zonder lamotrigine-glucuronideringsinduceerders: begindosering 25 mg 1×/dag gedurende 2 weken, daarna 50 mg 1×/dag gedurende 2 weken. Verder per 1–2 weken met max. 50–100 mg verhogen tot een onderhoudsdosering van 100–200 mg per dag in 1 of 2 giften, zo nodig tot 500 mg per dag.
In combinatie met valproïnezuur: begindosering 25 mg om de dag gedurende 2 weken, daarna 25 mg 1×/dag gedurende 2 weken. Vervolgens per 1–2 weken met max. 25–50 mg verhogen tot een onderhoudsdosering van 100–200 mg per dag in 1–2 giften.
Combinatietherapie zonder valproïnezuur en mét fenytoïne, carbamazepine, fenobarbital, primidon, rifampicine of lopinavir/ritonavir: begindosering 50 mg 1×/dag gedurende 2 weken, daarna 50 mg 2×/dag gedurende 2 weken. Verder per 1–2 weken met max. 100 mg verhogen tot een onderhoudsdosering van 200–400 mg per dag in 2 giften; zo nodig tot 700 mg per dag. Bij onbekende interactie doseerschema gebruiken zoals met valproïnezuur.
Kinderen 2–12 jaar
Monotherapie bij typische absence epilepsie; of als adjuvans zonder combinatie met valproïnezuur en zonder lamotrigine-glucuronideringsinduceerders: 0,3 mg/kg per dag in 1–2 giften gedurende 2 weken, daarna 0,6 mg/kg per dag in 1–2 giften gedurende 2 weken. Vervolgens iedere 1–2 weken opbouwen met max. 0,6 mg/kg per dag tot optimale respons: gebruikelijke onderhoudsdosering als adjuvans zonder combinatie met valproïnezuur en zonder lamotrigine-glucuronideringsinduceerders: 1–15 mg/kg per dag in 1–2 giften; onderhoudsdosering als monotherapie bij typische absence epilepsie: 1–15 mg/kg per dag in 1–2 giften; (ook als adjuvans) max. 200 mg per dag.
Combinatie therapie met valproïnezuur: 0,15 mg/kg 1×/dag gedurende 2 weken, daarna 0,3 mg/kg 1×/dag gedurende 2 weken. Daarna iedere 1–2 weken opbouwen met max. 0,3 mg/kg tot optimale respons. Gebruikelijke onderhoudsdosering: 1–5 mg/kg per dag in 1 gift of verdeeld over 2 giften; max. 200 mg per dag.
Combinatietherapie zonder valproïnezuur en mét fenytoïne, carbamazepine, fenobarbital, primidon, rifampicine of lopinavir/ritonavir: 0,6 mg/kg lichaamsgewicht per dag in 2 giften gedurende 2 weken, daarna 1,2 mg/kg per dag in 2 giften gedurende 2 weken. Daarna iedere 1–2 weken opbouwen met max. 1,2 mg/kg tot optimale respons; gebruikelijke onderhoudsdosering: 5–15 mg/kg in 1–2 giften; max. 400 mg per dag. Bij onbekende interactie doseerschema gebruiken zoals met valproïnezuur.
Bipolaire-I-stoornis, ter preventie van depressieve episode
Volwassenen ≥ 18 jaar
Monotherapie of als adjuvans zonder combinatie met valproïnezuur en zonder lamotrigine-glucuronideringsinduceerders: week 1–2: 25 mg 1×/dag; week 3–4: 50 mg/dag in 1–2 giften; week 5: 100 mg per dag in 1–2 giften; vanaf week 6: 200 mg/dag in 1–2 giften; dosisbereik 100–400 mg per dag. Indien vervolgens valproïnezuur wordt toegevoegd de lamotriginedosering halveren vanaf week 1. Indien een lamotrigine-glucuronideringsinduceerder en geen valproïnezuur wordt toegevoegd: afhankelijk van de dosering over een periode van 3 weken de lamotriginedosis geleidelijk verdubbelen tot max. 400 mg/dag.
In combinatie met valproïnezuur: week 1–2: 25 mg om de dag; week 3–4: 25 mg 1×/dag; week 5: 50 mg per dag in 1–2 giften; vanaf week 6: 100 mg/dag in 1–2 giften; max. 200 mg per dag. Indien vervolgens met valproïnezuur wordt gestopt, de lamotriginedosering verhogen naar 100 mg 2×/dag; als vóór het stoppen van valproïnezuur de lamotriginedosis al 200 mg per dag bedroeg, de dosering in week 1 verhogen naar 300 mg per dag en in week 2 verder naar 400 mg per dag.
Combinatietherapie zonder valproïnezuur en mét fenytoïne, carbamazepine, fenobarbital, primidon, rifampicine of lopinavir/ritonavir: week 1–2: 50 mg 1×/dag; week 3–4: 50 mg 2×/dag; week 5: 100 mg 2×/dag; week 6: 150 mg 2×/dag; week 7 en verder: 200 mg 2×/dag. Indien vervolgens met de lamotrigine-glucuronideringsinduceerder wordt gestopt, de lamotriginedosering verlagen naar 300 mg per dag in week 2 en naar 200 mg per dag in week 3 en verder. Bij een lamotriginedosis voor staken van 300 mg per dag: de dosis verlagen naar 225 mg per dag in week 2 en 150 mg /dag in week 3 en verder. Bij een lamotriginedosering vóór staken van 200 mg per dag: de dosering verlagen naar 150 mg per dag in week 2 en 100 mg per dag in week 3 en verder.
Bij ouderen: een dosisaanpassing is niet nodig.
Verminderde nierfunctie: lagere onderhoudsdoseringen kunnen effectief zijn. Bij eindstadium van nierfalen, de startdosering lamotrigine afstemmen op de comedicatie.
Verminderde leverfunctie: bij een matige leverfunctie (Child-Pughscore 7-9), de start-, titreer- en onderhoudsdoseringen met circa 50% verlagen; bij een ernstige leverfunctie (Child-Pughscore graad 10-15) met 75%. Het titreren van de (onderhouds)dosering aanpassen op geleide van de klinische respons.
HLA-B*1502-polymorfisme: pas zo nodig de dosering of het middel aan in overleg met de apotheker.
Gebruik van hormonale anticonceptie: Tijdens onderhoudsdosering zonder gebruik van additionele induceerders van de lamotrigine glucuronidering: bij starten met orale anticonceptie (continu anticonceptivum) zal op geleide van plasmaspiegels en/of klinische respons de onderhoudsdosering van lamotrigine meestal moeten verdubbelen; de dagdosis geleidelijk verhogen met 50–100 mg per week. Bij stoppen met orale anticonceptie de onderhoudsdosering halveren; de dagdosis geleidelijk verlagen met 50–100 mg per week over een periode van 3 weken. Monsters voor de bepaling van het lamotriginegehalte niet nemen tijdens de eerste week na het definitief staken met de anticonceptiepil.
Toediening: Disperstabletten mag men kauwen of innemen met water of oplossen in water. De tabletten niet delen om een gedeeltelijke dosering in te nemen. Als een berekende (kinder)dosering niet uitkomt in hele tabletten, een lagere dosering innemen die wel overeenkomt met hele tabletten. Indien een berekende dagdosis tussen de 1 en 2 mg ligt, een 2 mg tablet om de dag innemen. Een berekende dagdosering < 1 mg/dag kan niet worden toegediend.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): slaperigheid, coördinatie, evenwichts- en loopstoornis, duizeligheid, vertigo, hoofdpijn.
Vaak (1-10%): verwardheid, prikkelbaarheid. Dysartrie, nystagmus, afasie, geheugenvermindering. Diplopie, wazig zien. Obstipatie, diarree, misselijkheid, braken, droge mond. Huiduitslag. Stijging ALAT en ASAT.
Soms (0,1-1%): Overgevoeligheid, zelfmoordgedachten.
Zelden (0,01-0,1%): Geneesmiddelreactie met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS).
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): huiduitslag, hoofdpijn.
Vaak (1-10%): irritatie, agressie, slaperigheid, slapeloosheid, agitatie, duizeligheid, tremor, misselijkheid, maag-darmklachten (incl. braken en diarree), droge mond, artralgie, (rug)pijn, vermoeidheid.
Soms (0,1-1%): ataxie, dubbelzien, wazig zien, alopecia, fotosensibilisatie.
Zelden (0,01-0,1%): Stevens-Johnsonsyndroom, onvaste gang, nystagmus, aseptische meningitis, conjunctivitis.
Zeer zelden (< 0,01%): bloedafwijkingen waaronder neutropenie, leukopenie, anemie, trombocytopenie, pancytopenie, aplastische anemie, agranulocytose. Hemofagocytaire lymfohistiocytose (HLH). Overgevoeligheidsreacties (waaronder koorts, lymfadenopathie, gezichtsoedeem, bloed- en leverafwijkingen, intravasculaire stolling en multipel orgaanfalen); ook huiduitslag is gemeld als onderdeel van een overgevoeligheidssyndroom. Toxische epidermale necrolyse, DRESS (Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms). Tics (motorisch en/of fonetisch), hallucinaties, verwarring, extrapiramidale symptomen, choreoathetose, toegenomen aanvalsfrequentie, verhoogde waarden op leverfunctietest, leverfalen, lupus-achtige reacties.
Verder is gemeld: pseudolymfoom, hypogammaglobulinemie, verergering van parkinsonisme. Na langdurige behandeling: afgenomen botmineraaldichtheid, osteopenie, osteoporose en botfracturen. Ernstige convulsies, soms leidend tot rabdomyolyse zijn in samenhang met lamotrigine voorgekomen.
Interacties
Cenobamaat kan de blootstelling verminderen van gelijktijdig toegediende geneesmiddelen die voornamelijk worden gemetaboliseerd door CYP3A4 en CYP2B6. Het kan de blootstelling verhogen van middelen die voornamelijk gemetaboliseerd worden door CYP2C19 (zoals omeprazol). Bij starten of staken van cenobamaat of bij dosiswijzigingen kan het 2 weken duren om een nieuw niveau van enzymactiviteit te bereiken. Cenobamaat geeft een dosisafhankelijke inductie van CYP3A4 waarbij in een onderzoek cenobamaat 200 mg/dag de blootstelling van midazolam (een CYP3A4-substraat) met 72% verminderde. Omdat hormonale anticonceptiemiddelen ook door CYP3A4 kunnen worden gemetaboliseerd, moeten vrouwen die zwanger kunnen worden en gelijktijdig orale anticonceptie gebruiken, aanvullende of alternatieve niet-hormonale anticonceptiemethoden gebruiken.
Omdat cenobamaat OAT3 remt, kan gelijktijdige toediening met geneesmiddelen die door OAT3 getransporteerd worden (zoals baricitinib, cefaclor, empagliflozine, penicilline G en sitagliptine), de blootstelling van deze middelen verhogen.
Gelijktijdig gebruik met andere CZS-depressiva (zoals alcohol, barbituraten en benzodiazepinen) kan het risico op neurologische bijwerkingen verhogen; indien nodig op basis van de individuele respons de doses van barbituraten en benzodiazepinen verlagen.
Interacties met andere anti-epileptica
Bij gelijktijdig gebruik met fenytoïne of fenobarbital tijdens de dosistitratie van cenobamaat de fenytoïne- of fenobarbitalconcentratie controleren en indien nodig op basis van de individuele respons de dosis fenytoïne resp. fenobarbital verlagen.
Bij gelijktijdig gebruik met clobazam kan het nodig zijn de dosering clobazam te verlagen, omdat door inductie van CYP3A4 (vorming) en remming van CYP2C19 (eliminatie) er meer blootstelling aan de actieve metaboliet van clobazam (N-desmethylclobazam) kan zijn.
Bij gelijktijdig gebruik met lamotrigine zijn, afhankelijk van de individuele respons, mogelijk hogere doses (200–400 mg/dag) cenobamaat nodig, omdat cenobamaat de lamotrigineconcentratie dosisafhankelijk verlaagt (met –21%, –35% en -52% voor resp. cenobamaat 100, 200 en 400 mg/dag).
Bij gelijktijdig gebruik met carbamazepine, valproïnezuur, lacosamide, levetiracetam en oxcarbazepine zijn geen dosis aanpassingen nodig.
Interacties
De glucuronidering (via UGTs) van lamotrigine wordt significant geïnduceerd door fenytoïne, carbamazepine, fenobarbital, primidon, rifampicine, atazanavir/ritonavir, lopinavir/ritonavir; zie de aangepaste dosering bij combinatie onder de rubriek Dosering. Bij toevoeging van resp. staken van atazanavir/ritonavir of lopinavir/ritonavir is eerst controle van de lamotrigine plasmaspiegel aangewezen om na te gaan of verhoging resp. verlaging van de lamotrigine dosering nodig is.
De glucuronidering van lamotrigine wordt significant geremd door valproïnezuur; deze vertraagt het metabolisme en verdubbelt bijna de halfwaardetijd.
Lamotrigine kan in enkele gevallen plasmaconcentraties van andere anti-epileptica verhogen (oxcarbazepine, topiramaat).
Gebruik van orale anticonceptiva kan de plasmaspiegel met 50% verlagen (door inductie van glucuronyltransferase); daarom is dosisaanpassing nodig en komt als orale anticonceptie alleen een continu anticonceptivum (zonder pilvrije week) in aanmerking. Ook gebruik van hormoonvervangende therapie bij overgangsklachten kan de plasmaspiegel verlagen, waardoor dosisaanpassing van lamotrigine nodig kan zijn.
Omdat lamotrigine een remmer is van Organic Transporter 2 (OCT2), kan het de plasmaspiegel verhogen van renaal geklaarde middelen die een substraat zijn van OCT2 (zoals metformine, gabapentine en varenicline).
Gelijktijdig gebruik met andere natriumkanaalblokkers kan het risico op cardiale voorvallen verhogen.
Zwangerschap
Passeert de placenta (bij dieren).
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren is reproductietoxiciteit gebleken bij niveaus die lager zijn dan de klinische blootstelling.
Advies: Gebruik ontraden, tenzij klinische toestand behandeling noodzakelijk maakt. Staken van de therapie is ongewenst voor de moeder en het ongeboren kind, door mogelijke verergering van epilepsie. Streef bij gebruik tijdens zwangerschap naar monotherapie, gebruik van een zo laag mogelijke dosering.
Overig: Een vrouw die zwanger kan worden dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende én tot ten minste 4 weken nadat de behandeling met cenobamaat is gestaakt; bij gebruik van orale anticonceptie zijn aanvullende of alternatieve niet-hormonale anticonceptiemethoden nodig.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens zijn er geen aanwijzingen voor een substantiële toename in de kans op aangeboren afwijkingen. In combinatie met valproïnezuur is de kans op aangeboren afwijkingen wel verhoogd, tot meer dan 10%. Er zijn, op basis van beperkte informatie, geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op langetermijngevolgen van lamotrigine.
Farmacologisch effect: Bij dieren is ontwikkelingstoxiciteit gebleken. Lamotrigine heeft zwakke foliumzuurantagonerende eigenschappen. Gedurende de zwangerschap variëren de plasmaspiegels van lamotrigine aanzienlijk; na de geboorte kan een snelle stijging optreden.
Advies: Kan worden gebruikt: bij voorkeur als monotherapie en in de laagst effectieve dosis; controleer de bloedspiegel. Tijdens de zwangerschap verandert de farmacokinetiek. Hierdoor kunnen de plasmaspiegels in de loop van de zwangerschap dalen. Dit kan leiden tot verminderde aanvalscontrole. Pas de dosering aan op geleide van de plasmaspiegel. Stel de dosering na de geboorte tijdig bij. Zorg voor foliumzuursuppletie: net als voor elke zwangere vrouw 0,4 mg/dag; alleen bij zwangeren met een bewezen foliumzuurtekort of met eerder een kind met een neuralebuisdefect (spina bifida) 5 mg/dag.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja (bij ratten).
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja; meldingen van een lamotrigineconcentratie bij de zuigeling van max. 50% van die van de moeder. De relatieve kinddoseringen variëren sterk.
Farmacologisch effect: Mogelijk. Tijdelijke stijging van de leverenzymwaarden of milde trombocytose zijn gemeld.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af. Zuigeling controleren op bijwerkingen (leverfunctie, huiduitslag, sufheid en slecht drinken).
Contra-indicaties
- familiair korte QT-syndroom
Waarschuwingen en voorzorgen
Tijdens behandeling controleren op tekenen van suïcidale gedachten en -gedrag.
Geneesmiddelreactie met eosinofilie en systemische symptomen DRESS). Informeer patiënten over de klachten en symptomen van DRESS (zoals koorts, huiduitslag waarbij andere orgaansystemen betrokken zijn, lymfadenopathie, abnormale leverfunctietesten en eosinofilie) en controleer nauwgezet op huidreacties. Bij symptomen van DRESS, cenobamaat onmiddellijk stopzetten en een alternatieve behandeling overwegen.
QT-verkorting. Een dosisafhankelijke verkorting van het QTcF-interval is waargenomen; wees voorzichtig met cenobamaat in combinatie met andere geneesmiddelen waarvan bekend is dat ze tot QT-verkorting leiden.
Bij staken de behandeling geleidelijk afbouwen volgens protocol. (Zie de rubriek Doseringen).
Onderzoeksgegevens: De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen tot 18 jaar zijn nog niet vastgesteld. De klinische ervaring bij ouderen (≥ 65 j.) is beperkt.
Dit middel heeft een matige invloed op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen.
Waarschuwingen en voorzorgen
(Ernstige) huiduitslag treedt vaker op bij gelijktijdig gebruik van valproïnezuur, bij allergie of huiduitslag in reactie op andere anti-epileptica in de voorgeschiedenis, bij hoge begindoseringen en bij overschrijding van het aanbevolen insluipschema. De huiduitslag kan een onderdeel zijn van een overgevoeligheidssyndroom, met als vroege symptomen koorts en lymfadenopathie en later oedeem in het gelaat, bloed- en leverafwijkingen en aseptische meningitis. In zeldzame gevallen leidt het tot uitgebreide intravasculaire stolling (DIC) en multipel orgaanfalen. Bij kinderen kunnen de eerste tekenen van huiduitslag worden aangezien voor een infectie. Indien binnen acht weken na begin van de behandeling koorts of huidreacties optreden, kan die worden veroorzaakt door lamotrigine. Bij huiduitslag de patiënt direct evalueren en de behandeling onmiddellijk staken en later niet opnieuw starten. Bij staken van de behandeling door optreden van Stevens-Johnsonsyndroom, DRESS, toxische epidermale necrolyse of aseptische meningitis, de behandeling nooit opnieuw beginnen.
Bij HLA-B*1502-positieve polymorfismen het gebruik zorgvuldig overwegen, omdat deze meer risico geven op levensbedreigende cutane bijwerkingen. Dit komt vooral voor bij personen van Aziatische (Han-Chinese en Thaise) afkomst.
Overweeg bij vermoeden en tekenen van met lamotrigine geassocieerde fotosensibilisatie (als overmatige verbranding door de zon) de behandeling te staken. Adviseer de patiënt zonlicht en UV-stralen te vermijden en beschermende maatregelen te treffen als de behandeling wordt voortgezet.
Bij optreden van Hemofagocytaire lymfohistiocytose (HLH) de behandeling direct staken; HLH kan levensbedreigend zijn. Patiënten moeten bij symptomen van HLH ( koorts, uitslag, neurologische symptomen, hepatosplenomegalie, lymfadenopathie, cytopenie, hoge serum-ferritine, hypertriglyceridemie en afwijkingen van leverfunctie en coagulatie), die meestal binnen 4 weken na start van de behandeling optreden, direct medische hulp zoeken.
Myoklonische epilepsie kan verergeren.
Tijdens behandeling is controle op tekenen van suïcidale gedachten en gedrag aangewezen.
Houdt bij een bipolaire stoornis rekening met een verergering van depressieve symptomen en zelfmoordneiging, met name bij een voorgeschiedenis van suïcidale gedachten of gedrag en bij jong volwassenen.
Wees voorzichtig bij nierstoornissen en bij hartziekten zoals het Brugada-syndroom, hartfalen, ischemische hartziekte, hartblok of ventriculaire aritmieën. Lamotrigine gedraagt zich als een zwak klasse 1B-antiaritmicum; aritmogene ST-T-afwijkingen en Brugada-ECG zijn bij behandelde patiënten gemeld. Overweeg overleg met een cardioloog vóór de start van lamotrigine bij patiënten met hartziekten.
Bij epilepsie kan abrupt staken van lamotrigine leiden tot onttrekkingsinsulten; daarom de dosering in twee weken stapsgewijs verlagen.
Onderzoeksgegevens: Het effect op de ontwikkeling van kinderen is onbekend. Vanwege onvoldoende gegevens niet toepassen bij kinderen jonger dan 2 jaar bij epilepsie. Bij een bipolaire stoornis niet toepassen bij kinderen jonger dan 18 jaar, omdat in een RCT lamotrigine niet werkzaam was en er een toegenomen aantal zelfmoordneigingen te zien was.
Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met cenobamaat contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum
Overdosering
Symptomen
Verminderd bewustzijn, status epilepticus, coma. Verbreding van de QRS-piek (vertraagde intraventriculaire geleiding) en QT-verlenging is gemeld. Inname van 10–20× de maximale therapeutische dosering heeft fatale gevolgen gehad. Verbreding van de QRS-piek tot meer dan 100 ms is in verband gebracht met ernstigere toxiciteit.
Zie verder voor symptomen en behandeling op vergiftigingen.info bij lamotrigine.
Eigenschappen
Anti-epilepticum met een dubbel werkingsmechanisme. Het is een positieve allosterische modulator van subtypes van het γ-aminoboterzuur (GABAa)-ionkanaal dat niet bindt aan de bindingsplaats van benzodiazepine. Daarnaast remt het de persistente component van de natriumstroom en verbetert het de inactivatie van natriumkanalen, waardoor de neuronale afvuring vermindert. Het precieze werkingsmechanisme is niet bekend.
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed. |
| F | > 88% (op basis van recuperatie uit de urine). |
| T max | 1–4 uur. |
| V d | 0,6–0,7 l/kg. |
| Metabolisering | uitgebreid via glucuronidering (UGT2B7; UGT2B4) en in mindere mate via oxidatie gemedieerd door CYP2E1, CYP2A6, CYP2B6 en in mindere mate door CYP2C19 en CYP3A4/5. |
| Eliminatie | vnl. met de urine (cenobamaat en metabolieten), 5,2% in de feces; > 50% van de dosis binnen 72 uur. |
| T 1/2el | 50–60 uur (schijnbare). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Anti-epilepticum dat door blokkade van spanningsgevoelige natriumkanalen de neuronale membranen stabiliseert en zo met name vrijzetting van glutamaat verhindert. Ook bij bipolaire stoornis speelt beïnvloeding van spanningsgevoelige natriumkanalen waarschijnlijk een belangrijke rol.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel en volledig. |
| T max | 2½ uur, met voedsel langer. |
| V d | 1 l/kg. |
| Metabolisering | in de lever 65% via glucuronidering. |
| Eliminatie | via de nieren; < 10% onveranderd. |
| T 1/2el | ca. 33 (14–103) uur, korter bij oudere kinderen; 14 uur (gem. 7 uur bij kinderen) in combinatie met enzyminducerende middelen zoals carbamazepine en fenytoïne, 70 uur (gem. 45–50 uur bij kinderen) met valproïnezuur. Bij jonge kinderen van 2–26 mnd. is de halfwaardetijd gem. langer namelijk 38 uur, deze is 23 uur in combinatie met enzyminducerende middelen zoals carbamazepine en fenytoïne, 136 uur met valproïnezuur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
cenobamaat hoort bij de groep anti-epileptica.
- brivaracetam (N03AX23) Vergelijk
- cannabidiol (N03AX24) Vergelijk
- carbamazepine (N03AF01) Vergelijk
- chloralhydraat (N05CC01) Vergelijk
- clonazepam (N03AE01) Vergelijk
- ethosuximide (N03AD01) Vergelijk
- felbamaat (N03AX10) Vergelijk
- fenfluramine (N03AX26) Vergelijk
- fenobarbital (N03AA02) Vergelijk
- fenytoïne (N03AB02) Vergelijk
- gabapentine (N02BF01) Vergelijk
- lacosamide (N03AX18) Vergelijk
- lamotrigine (N03AX09) Vergelijk
- levetiracetam (N03AX14) Vergelijk
- oxcarbazepine (N03AF02) Vergelijk
- perampanel (N03AX22) Vergelijk
- pregabaline (N02BF02) Vergelijk
- primidon (N03AA03) Vergelijk
- rufinamide (N03AF03) Vergelijk
- stiripentol (N03AX17) Vergelijk
- topiramaat (N03AX11) Vergelijk
- valproïnezuur (N03AG01) Vergelijk
- vigabatrine (N03AG04) Vergelijk
- zonisamide (N03AX15) Vergelijk
Groepsinformatie
lamotrigine hoort bij de groep anti-epileptica.
- brivaracetam (N03AX23) Vergelijk
- cannabidiol (N03AX24) Vergelijk
- carbamazepine (N03AF01) Vergelijk
- cenobamaat (N03AX25) Vergelijk
- chloralhydraat (N05CC01) Vergelijk
- clonazepam (N03AE01) Vergelijk
- ethosuximide (N03AD01) Vergelijk
- felbamaat (N03AX10) Vergelijk
- fenfluramine (N03AX26) Vergelijk
- fenobarbital (N03AA02) Vergelijk
- fenytoïne (N03AB02) Vergelijk
- gabapentine (N02BF01) Vergelijk
- lacosamide (N03AX18) Vergelijk
- levetiracetam (N03AX14) Vergelijk
- oxcarbazepine (N03AF02) Vergelijk
- perampanel (N03AX22) Vergelijk
- pregabaline (N02BF02) Vergelijk
- primidon (N03AA03) Vergelijk
- rufinamide (N03AF03) Vergelijk
- stiripentol (N03AX17) Vergelijk
- topiramaat (N03AX11) Vergelijk
- valproïnezuur (N03AG01) Vergelijk
- vigabatrine (N03AG04) Vergelijk
- zonisamide (N03AX15) Vergelijk