Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Metamucil
(vezels)
OTC
Bijlage 2
Procter & Gamble Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Poeder, suikervrij 'Orange'
- Sterkte
- 3,4 g/sachet
- Verpakkingsvorm
- in sachet à 5,8 g
Psylliumvezels
OTC
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Granulaat, suikervrij
- Sterkte
- 3,6 g/sachet
- Verpakkingsvorm
- in sachet à 3,6 g
- Toedieningsvorm
- Granulaat, suikervrij 'Orange'
- Sterkte
- 3,25 g/sachet
- Verpakkingsvorm
- in sachet à 5 g
Volcolon
(zaadhuid)
OTC
Bijlage 2
Mylan bv
- Toedieningsvorm
- Granulaat
- Sterkte
- 4 g/sachet
- Verpakkingsvorm
- in sachet à 6 g
- Toedieningsvorm
- Granulaat, suikervrij
- Sterkte
- 3,9 g/sachet
- Verpakkingsvorm
- in sachet à 4 g
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Adviseer bij obstipatie in eerste instantie voldoende inname van vocht en vezels, en voldoende beweging. Indien een dieet met extra vezels niet volstaat, is psyllium een alternatief. Bij de medicamenteuze behandeling van functionele obstipatie is een osmotisch laxans eerste keus. Verhoog bij onvoldoende effect zo nodig tot de maximale dosering of combineer met, of schakel over op een contactlaxans of ander osmotisch laxans. Overweeg als defecatie 3 dagen uitblijft ondanks optimale orale therapie, rectale medicatie ter lediging van het rectum. Fecale impactie kan medicamenteus of manueel worden verwijderd. Als medicatie de voorkeur heeft, overweeg een (micro)klysma of een hoge dosis macrogol (met of zonder elektrolyten).
Het NHG ontraadt standaard toepassing van psylliumzaad, vanwege beperkte evidence voor de effectiviteit.
De behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) is vooral niet-medicamenteus. Alle behandelingen zijn slechts bij een deel van de patiënten effectief. Bij PDS waarbij obstipatie op de voorgrond staat (PDS-C), zijn de medicamenteuze opties het gebruik van laxantia en bij onvoldoende effect linaclotide. Bij PDS waarbij diarree op de voorgrond staat (PDS-D), zijn de medicamenteuze opties volumevergrotende laxantia en als symptomatische behandeling een onderhoudsdosering met loperamide. Bij PDS waarbij pijnklachten op de voorgrond staan, kunnen paracetamol en pepermuntolie worden overwogen. Bij alle vormen van PDS kan als laatste stap bij uitzondering een antidepressivum worden overwogen, naast de psychologische behandeling van een eventuele onderliggende stemmingsstoornis.
Aan de vergoeding van psylliumzaad zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
- Chronische of habituele obstipatie.
- Als een gemakkelijke stoelgang met zachte ontlasting gewenst is, bijvoorbeeld na rectale of anale chirurgie of bij anale fissuren of hemorroïden.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Obstipatie of ter vergemakkelijking van de stoelgang
Volwassenen en kinderen > 12 jaar
1 sachet 1–3×/dag.
Kinderen 6–12 jaar
1 sachet 1–2 ×/dag.
Toediening: De benodigde hoeveelheid in een glas vloeistof brengen en na goed roeren onmiddellijk opdrinken of gemengd met voedsel (bv. vla, yoghurt) innemen. Na iedere dosis een extra glas vloeistof drinken. Niet innemen vlak voor het slapengaan.
Bijwerkingen
Gemeld zijn: buikpijn, dyspepsie, misselijkheid, braken, diarree, flatulentie. Allergische reacties zoals huiduitslag, urticaria, jeuk, rinitis, bronchospasme, dyspneu en conjunctivitis en in zeldzame gevallen anafylactische reacties. Intestinale obstructie en fecale impactie, indien ingenomen met onvoldoende vocht.
Interacties
Middelen die cellulose bevatten kunnen digoxine, salicylaten, vitamine K-antagonisten, lithium, vitamine B12 en nitrofurantoïne binden. Houd minimaal 30-60 minuten aan tussen het innemen van psylliumzaad en de overige medicatie.
Sorbitol, in sommige sachets, kan de biologische beschikbaarheid van andere oraal toegediende geneesmiddelen beïnvloeden.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring met het gebruik van psylliumzaad tijdens de zwangerschap laat geen schadelijke effecten zien. Preparaten die aspartaam bevatten: bij vrouwen met fenylketonurie kan cumulatie van de metaboliet van aspartaam, fenylalanine, mentale retardatie, microcefalie, aangeboren hartafwijkingen en een laag geboortegewicht bij de foetus veroorzaken.
Farmacologisch effect: Onwaarschijnlijk; psylliumzaad wordt niet opgenomen in het maag-darmkanaal.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt. Gebruik van preparaten die aspartaam bevatten is gecontra-indiceerd bij vrouwen met fenylketonurie.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Nee. Preparaten die aspartaam bevatten: de metabolieten, inclusief fenylalanine, gaan in geringe mate over in de moedermelk.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt. Bij kinderen met fenylketonurie dient de moeder in de periode van het geven van borstvoeding geen aspartaambevattende preparaten te gebruiken.
Contra-indicaties
- plotseling optredende buikpijn (appendicitis, ileus);
- plotselinge verandering in stoelgang die langer dan 2 weken aanhoudt;
- niet-gediagnosticeerde rectale bloeding;
- vernauwing of obstructie van de darm;
- vastzittende ontlasting;
- slikproblemen.
- Metamucil: fenylketonurie bij kinderen en zwangere vrouwen (zie ook rubriek Zwangerschap/Lactatie).
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet langer dan 7-14 dagen gebruiken zonder een arts te raadplegen.
Voldoende vochtinname: Om darmobstructie of fecale impactie te voorkomen psylliumzaad in opgeloste vorm met een ruime hoeveelheid vocht en met ten minste 1 liter vocht extra per dag innemen.
Overgevoeligheid: Bij inademen of innemen van het poeder kan zich bij personen die gevoelig zijn voor de vezels, een overgevoeligheidsreactie (zoals ontsteking van het neusslijmvlies of een astma-aanval) voordoen. Bij bewezen overgevoeligheid blootstelling verder vermijden.
Bij diabetes: Extra controle is nodig omdat psylliumzaad mogelijk zorgt voor een vertraagde opname van glucose uit de darm; mogelijk kan de diabetesmedicatie verlaagd worden.
Onderzoeksgegevens: Niet gebruiken bij kinderen < 6 jaar.
Hulpstoffen: Aspartaam, in Metamucil sachets, kan schadelijk zijn voor mensen met fenylketonurie (PKU).
Eigenschappen
Mengt zich met de darminhoud, neemt water op en maakt zo de feces zacht. Door mechanische prikkeling neemt de peristaltiek toe. Werking: na 12-24 uur, maximaal na 2–3 dagen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | psylliumzaad wordt niet geabsorbeerd. |
| Eliminatie | met de feces. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
psylliumzaad hoort bij de groep laxantia, volumevergrotende.