entacapon
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Comtan Orion Corporation
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 200 mg
Comtess Orion Corporation
- Toedieningsvorm
- Tablet, filmomhuld
- Sterkte
- 200 mg
Entacapon Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, filmomhuld
- Sterkte
- 200 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij de ziekte van Parkinson is levodopa het middel van eerste keus. Bij de novo patiënten in de vroege fase gaat als startbehandeling de voorkeur in het algemeen uit naar levodopa in combinatie met een decarboxylaseremmer. Overweeg als alternatief een levodopa-sparende behandeling (dopamine-agonist/ MAO-B remmers) bij jongeren (< 40 jaar) zonder cognitieve problemen, wegens een lagere kans op dyskinesie.
In de latere fase met responsfluctuaties – zoals ‘on-off’ en 'wearing-off' – tijdens de levodopa-behandeling, zijn dopamine-agonisten (pramipexol, ropinirol), MAO-B-remmers (rasagiline, safinamide, selegiline) en COMT-remmers (entacapon) effectief als adjuvante behandeling. De keuze voor een van deze middelen is gebaseerd op individuele patiëntkenmerken.
Indicaties
- In combinatie met levodopa/benserazide of levodopa/carbidopa bij de ziekte van Parkinson, met name bij 'end-of-dose'-verschijnselen.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Entacapon wordt altijd gegeven in aanvulling op levodopa. Entacapon verhoogt de biologische beschikbaarheid van levodopa meer uit standaard levodopa/benserazide-preparaten (5–10%) dan uit standaard levodopa/carbidopa-preparaten, met daardoor meer kans op dopaminerge bijwerkingen; de verwachte reductie van de levodopadosering na de start met entacapon is daarom waarschijnlijk groter bij gebruik van levodopa/benserazide-preparaten dan bij levodopa/carbidopa-preparaten
Hulpstof bij ziekte van Parkinson
Volwassenen (incl. ouderen)
200 mg tegelijk met elke dosis levodopa/decarboxylaseremmer. Max. 10×/dag (= 2000 mg). Om de levodopa-gerelateerde dopaminerge bijwerkingen te verminderen kan de levodopadosis in de eerste dagen tot weken met 10–30% worden verlaagd door de toedieningsfrequentie te verminderen of door de dosering te verlagen op geleide van de klinische conditie van de patiënt.
Bij staken van dit geneesmiddel is het nodig de dosis van andere antiparkinsonmiddelen met name levodopa aan te passen.
Verminderde nierfunctie: geen dosisaanpassing nodig. Overweeg bij dialysepatiënten een langer doseerinterval.
Verminderde leverfunctie: Gebruik bij leverinsufficiëntie is gecontra-indiceerd.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): dyskinesie (27%), misselijkheid, verkleuring van de urine.
Vaak (1-10%): diarree, buikpijn, droge mond, constipatie, braken, verwardheid, hallucinaties, insomnia, nachtmerries, verslechterd parkinsonisme, duizeligheid, dystonie, hyperkinesie, ischemische hartziekte, vermoeidheid, toegenomen transpiratie, vallen.
Soms (0,1–1%): myocard-infarct.
Zelden (0,01-0,1%): abnormale leverfunctietesten, erythemateuze of maculopapuleuze huiduitslag.
Zeer zelden (< 0,01%): urticaria, anorexie, gewichtsverlies, agitatie.
Verder: colitis, hepatitis met cholestatische kenmerken, verkleuring van huid, haren, baard en nagels.
Bij dopaminerge behandeling: stoornissen in de impulsbeheersing, als pathologisch gokgedrag, groter libido en hyperseksualiteit, dwangmatig winkelen, eetbuien en compulsief eetgedrag. Verder: geïsoleerde gevallen van rabdomyolyse; in combinatie met levodopa overmatige slaperigheid en plotselinge slaapaanvallen. Na plotselinge dosisvermindering of staken zijn geïsoleerde gevallen van neuroleptisch maligne syndroom gemeld.
Interacties
Gelijktijdig gebruik met niet-selectieve MAO-remmers is gecontra-indiceerd, evenals met de combinatie van een selectieve MAO-A remmer plus een selectieve MAO-B-remmer. In combinatie met de selectieve MAO-B remmer selegiline mag de selegiline dosis niet hoger zijn dan 10 mg/dag.
Interactie met MAO-A-remmers, tricyclische antidepressiva, noradrenalineheropnameremmers (desipramine, maprotiline, venlafaxine) en middelen die door COMT worden gemetaboliseerd (bv. paroxetine, rimiterol, isoprenaline, adrenaline, noradrenaline, dopamine, dobutamine, α-methyldopa, apomorfine) is niet voldoende onderzocht. Gelijktijdig gebruik dient voorzichtig te geschieden. Entacapon is een CYP2C9-remmer; voorzichtigheid is geboden bij middelen die door CYP2C9 worden gemetaboliseerd.
Entacapon kan met ijzer niet-resorbeerbare complexen vormen. Bij combinatie met ijzerpreparaten, een toedieningsinterval van ten minste 2–3 uur aanhouden.
Door levodopa geïnduceerde orthostatische hypotensie kan verergeren. Voorzichtigheid is geboden in combinatie met andere middelen die orthostatische hypotensie kunnen veroorzaken.
Dopaminerge bijwerkingen zoals dyskinesieën kunnen verergeren in combinatie met dopamine-agonisten (zoals bromocriptine), selegiline of amantadine. De dosering van deze middelen aanpassen bij starten met entacapon.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in moedermelk: Onbekend (bij de mens), ja (bij dieren).
Advies: Het geven van borstvoeding wordt ontraden.
Contra-indicaties
- feochromocytoom;
- leverinsufficiëntie;
- neuroleptisch maligne syndroom of een niet-traumatische rabdomyolyse in de anamnese.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij ischemische hartziekte.
Vanwege het risico van neuroleptisch maligne syndroom, de medicatie langzaam afbouwen of veranderen, en bij eventueel optreden van symptomen de levodopadosis verhogen.
Bij diarree het gewicht controleren. Bij aanhoudende diarree de medicatie staken.
Stoornissen in de impulsbeheersing kunnen ontstaan; controleer patiënten daar regelmatig op. Bij gedragssymptomen van die stoornissen (bv. pathologisch gokgedrag, toegenomen libido, hyperseksualiteit, eetaanval, dwangmatig winkelen), de behandeling heroverwegen.
Overweeg bij progressieve anorexie, asthenie en gewichtsverlies binnen een korte periode, een algemene medische evaluatie (incl. leverfunctie).
Entacapon kan de urine rood-bruin verkleuren.
Onderzoeksgegevens: De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 18 jaar zijn niet vastgesteld.
Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.
Overdosering
Zie voor symptomen en behandeling de monografie Entacapon-Levodopa-Benserazide of de monografie Entacapon-Levodopa-Carbidopa op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Reversibele en hoofdzakelijk perifeer werkende catechol-O-methyltransferase-(COMT-)remmer. Remt de omzetting van levodopa tot 3-methoxy-4-hydroxy-L-fenylalanine.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel en variabel. |
| Overig | groot 'first pass'-effect. |
| F | 35%. |
| T max | 1 uur. |
| V d | 0,3 l/kg. |
| Eiwitbinding | 98%. |
| Metabolisering | in de lever. |
| Eliminatie | 10–20% met de urine, 80–90% met de feces. |
| T 1/2el | ca. 30 min. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
entacapon hoort bij de groep COMT-remmers.