foliumzuur

Samenstelling

foliumzuur vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Bij anemie op basis van foliumzuurdeficiëntie is foliumzuur eerste keus.

Aan vrouwen met een zwangerschapswens wordt geadviseerd om minimaal 4 weken vóór tot 8 weken na de conceptie dagelijks een supplement met met 0,4-0,5 mg foliumzuur te gebruiken. Bij vrouwen die eerder een kind met een neuralebuisdefect kregen en bij paren waarvan een van de ouders zelf een neuralebuisdefect heeft, komt profylactisch gebruik van hoge doseringen foliumzuur (5 mg/dag) bij zwangerschapswens in aanmerking om de kans op herhaling te verminderen.

Geef bij langdurig problematisch alcoholgebruik thiaminesuppletie. Behandel matige tot ernstige alcoholonthoudingsverschijnselen met een benzodiazepine, bij voorkeur met lorazepam (offlabel). Terugvalpreventie bestaat uit psychosociale begeleiding, eventueel medicamenteus ondersteund met acamprosaat, disulfiram (voorkeur), of naltrexon bij het doel alcoholabstinentie, of nalmefeen of naltrexon bij het doel minder drinken.

Behandel een acute alcoholintoxicatie volgens het ziekenhuisprotocol.

Geef foliumzuur als onderdeel van vitamine B-complex forte gedurende 28 dagen als er in de tweedelijnszorg een indicatie is voor thiaminesuppletie.

Indicaties

• Megaloblastaire anemie ten gevolge van foliumzuurdeficiëntie.
• Preventie van foliumzuurdeficiëntie bij bv. absorptiestoornissen, chronisch alcoholisme en langdurig gebruik van anti-epileptica.
• Reductie van de (herhalings)kans op neuralebuisdefecten bij de vrucht tijdens de zwangerschap.
• Offlabel: Vermindering van de bijwerkingen van methotrexaat bij inflammatoire aandoeningen:
  • reumatoïde artritis;
  • polyartritische vormen van juveniele idiopathische artritis;
  • psoriasis;
  • ziekte van Crohn.

Gerelateerde informatie

• megaloblastaire anemie
• problematisch alcoholgebruik

Doseringen

Bij combinatie van foliumzuur met fenytoïne of fenobarbital is de maximale dosering 1 mg/dag, omdat een hogere dosis de kans op convulsies kan verhogen (zie ook Waarschuwingen en voorzorgen).

Bijwerkingen

Zelden (0,01–0,1%): overgevoeligheidsreacties, koorts, huiduitslag.

Zeer zelden (< 0,01%): maag-darmklachten. Slaapstoornis, depressie. Snel prikkelbaar.

Verder is gemeld: anafylactische reactie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Foliumzuur kan het metabolisme versnellen van sommige anti-epileptica zoals fenytoïne, fenobarbital en primidon; langdurig gebruik van 5 mg foliumzuur per dag kan tot een toename van convulsies leiden, daarom maximaal 1 mg/dag gebruiken bij deze patiënten (zie ook rubriek Dosering).

De werking van foliumzuurantagonisten zoals methotrexaat, trimethoprim en pyrimethamine wordt verminderd of opgeheven door gelijktijdig gebruik met foliumzuur.

De toxische grens van 5-fluoro-uracil kan eerder bereikt worden door combinatie met foliumzuur.

Gelijktijdige inname van groene of zwarte thee kan de biologische beschikbaarheid van foliumzuur verminderen.

Let op, mogelijke interactie met kruidengeneesmiddelen bij gebruik vanaf 5 mg foliumzuur per dag.

Zwangerschap

Teratogenese: Gegevens uit een groot aantal zwangerschappen tonen geen schadelijke effecten op de zwangerschap of het ongeboren kind. Bij een dagelijkse dosis van 1-5 mg is er mogelijk een klein risico op het maskeren van een vitamine B₁₂ tekort. Foliumzuur heeft de voorkeur boven actief folaat, omdat actief folaat niet beter is dan foliumzuur en er juist minder onderzoek naar verricht is.

Advies: Kan overeenkomstig het voorschrift worden gebruikt. Vrouwen met een zwangerschapswens krijgen het advies om vanaf minimaal vier weken vóór tot acht weken na de conceptie elke dag een supplement met 0,4–0,5 mg foliumzuur te gebruiken, om het risico van een kind met een neurale buisdefect (open ruggetje) te verlagen. Ook het risico op vroeggeboorte en laag geboortegewicht, hartafwijkingen en schisis is mogelijk verlaagd. Het advies om dagelijks 5 mg te geven geldt voor:

• vrouwen met een vastgestelde deficiëntie;
• vrouwen die eerder een kind met een neuralebuisdefect (waaronder spina bifida) hebben gekregen;
• bij paren waarvan een van de ouders zelf een neuralebuisdefect heeft.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, door actieve uitscheiding.

Advies: Kan veilig volgens voorschrift worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• pernicieuze anemie die niet of onvoldoende wordt behandeld met vitamine B₁₂;
• megaloblastaire anemie met onbekende oorzaak.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vóór behandeling van megaloblastaire anemie een vitamine B₁₂-deficiëntie uitsluiten, omdat foliumzuur de neurologische afwijkingen als gevolg van een vitamine B₁₂-deficiëntie kan verergeren of provoceren terwijl het bloedbeeld snel normaliseert.

Overdosering

Symptomen

maagklachten zijn gemeld bij gebruik van hoge doseringen.

Zie voor meer symptomen en de behandeling vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Foliumzuur (vitamine B₁₁) is een prodrug die onder invloed van dihydrofoliumzuurreductase in de darm en lever wordt omgezet in het actieve tetrahydrofoliumzuur. Tetrahydrofoliumzuur speelt een belangrijke rol bij de synthese van nucleïnezuren en het metabolisme van enkele aminozuren. Het is benodigd voor de normale productie en rijping van rode bloedcellen. Een deficiëntie van foliumzuur is een van de oorzaken van een megaloblastische anemie.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

foliumzuur hoort bij de groep vitamine B-groep.

• cyanocobalamine (vitamine B12) (B03BA01) Vergelijk
• hydroxocobalamine (vitamine B12) (B03BA03) Vergelijk
• pyridoxine (A11HA02) Vergelijk
• thiamine (A11DA01) Vergelijk

• foliumzuur vergelijken met een ander geneesmiddel.
• Vergelijk de kosten van bovenstaande middelen onderling.

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• vitamine B-groep

Indicaties

• megaloblastaire anemie
• problematisch alcoholgebruik

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)