Samenstelling

Samenstelling

Advies

Zie voor de behandeling van colorectaal carcinoom, maagcarcinoom en mammacarcinoom de geldende behandelrichtlijnen op richtlijnendatabase.nl.

Voor adjuvant capecitabine na neoadjuvante chemotherapie bij het mammacarcinoom staat het advies (2018) van de commissie BOM op NVMO.org.

Advies

Voor de behandeling van acute lymfatische leukemie (incl. betrokkenheid van het CZS), acute myeloïde leukemie en chronische myeloïde leukemie bij volwassenen staat op hovon.nl de geldende behandelrichtlijn met de plaats van cytarabine daarbij.

Voor kinderen staat de richtlijn ALL op skion.nl.

Indicaties

Carcinomen van het maag-darmkanaal

• Stadium III (stadium Dukes C) coloncarcinoom als adjuvante behandeling;
• Gemetastaseerd colorectaalcarcinoom;
• Gevorderd maagcarcinoom als eerstelijnsbehandeling in combinatie met een op platina gebaseerd regime.

Mammacarcinoom

• Lokaal gevorderd of gemetastaseerd mammacarcinoom in combinatie met docetaxel, na falen van chemotherapie die een antracyclinederivaat bevatte;
• Lokaal gevorderd of gemetastaseerd mammacarcinoom als monotherapie, na falen van taxanen en chemotherapie die een antracyclinederivaat bevatte óf indien verdere behandeling met antracyclinederivaten niet is aangewezen.

Indicaties

Lage-dosistherapie

• Als monotherapie of in combinatiechemotherapie bij:
  • behandeling van acute lymfatische leukemie (ALL; volwassenen en kinderen);
  • behandeling van acute myeloïde leukemie (AML; volwassenen en kinderen);
  • chronische myeloïde leukemie (CML; volwassenen en kinderen);
  • profylaxe of behandeling van leukemie in het centraal zenuwstelsel (lymfomateuze meningitis), afzonderlijk of in combinatie met methotrexaat en een corticosteroïd (intrathecale toediening).

Hoge-dosistherapie

• acute leukemie, die refractair is voor lagere doses cytarabine;
• leukemie-recidief na eerdere remissie op chemotherapie;
• secundaire (door cytostatica en/of bestraling geïnduceerde) leukemie;
• non-Hodgkinlymfoom (NHL) met hoge maligniteitsgraad (zoals lymfoblastair NHL en Burkitt-lymfoom).

Doseringen

Voorafgaand aan de therapie eerst eventuele dehydratie en elektrolytstoornissen behandelen en zonodig anti-emetica toedienen.

Verminderde nierfunctie: bij een matig verminderde nierfunctie (creatinineklaring 30–50 ml/min) bij aanvang van de behandeling, de aanvangsdosering van 1250 mg/m² lichaamsoppervlak iedere 12 uur, verlagen naar 950 mg/m² lichaamsoppervlak iedere 12 uur (bij een aanvangsdosering van 1000 mg/m² lichaamsoppervlak iedere 12 uur is geen dosisreductie vereist). Indien tijdens de behandeling de nierfunctie daalt tot een creatinineklaring < 30 ml/min de behandeling staken.

Verminderde leverfunctie: er zijn onvoldoende gegevens beschikbaar; er kan geen doseringsadvies worden gegeven.

Pas bij (bekende) DPD-deficiëntie de dosering of het middel aan in overleg met de apotheker; bij (bijna) totale afwezigheid van DPD-activiteit is geen enkele dosis capecitabine veilig gebleken. Zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

(Ernstige) bijwerkingen: zie voor dosisaanpassingen en richtlijnen voor onderbreking of stopzetting van de behandeling bij (ernstige) bijwerkingen (diarree/dehydratie, buikpijn, misselijkheid, stomatitis, hand-voetsyndroom) de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.2, o.a. tabel 3).

Toediening: tabletten met water innemen 's ochtends en 's avonds binnen 30 min na een maaltijd. De tabletten niet breken of vermalen.

Waarmee capecitabine gecombineerd wordt:

• cisplatine
• oxaliplatine
• docetaxel
• irinotecan
• lapatinib
• bevacizumab
• trastuzumab

Doseringen

Vóór en tijdens de behandeling bij een hoge tumorlast maatregelen nemen ter preventie van uraatnefropathie zoals een adequate hydratie, alkaliseren van de urine en zonodig toedienen van allopurinol of rasburicase.

Overweeg bij hoge-dosis therapie profylactisch corticosteroïd-oogdruppels ter voorkóming van conjunctivitis.

Toediening

• Cytarabine kan zowel i.v. (per injectie of infuus) als s.c. worden gegeven. Bij lage-dosistherapie wordt een snelle i.v.-injectie over het algemeen beter verdragen dan continue infusie van eenzelfde dosis. Zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen
• 'Oncotain': verdunnen met 0,9% NaCl (zonder conserveermiddel). De injectievloeistof 20 mg/ml 'Oncotain' mag onverdund intrathecaal worden toegediend. Zie voor meer informatie over intrathecale toediening de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Bijwerkingen

Monotherapie: zeer vaak (> 10%): anorexie, stomatitis, misselijkheid, braken, buikpijn, diarree. Hand-voetsyndroom. Vermoeidheid, asthenie.

Vaak (1-10%): herpes infecties, nasofaryngitis, lage luchtweginfecties. Dehydratie, gewichtsafname. Slapeloosheid, depressie. Hoofdpijn, lethargie, duizeligheid, paresthesie, smaakstoornis. Toename traanvocht, oogirritatie, conjunctivitis. Tromboflebitis. Epistaxis, rinorroe, dyspneu, hoest. Droge mond, dyspepsie, gastro-intestinale bloeding, obstipatie, flatulentie. Alopecia, erytheem, droge huid, jeuk, huiduitslag (o.a. maculeuze huiduitslag, exfoliatieve dermatitis), pigmentatiestoornis (o.a. hyperpigmentatie van de huid), nagelaandoening. Pijn in de ledematen, rugpijn, artralgie. Koorts, lethargie, perifeer oedeem, malaise, pijn op de borst. Neutropenie, anemie. Hyperbilirubinemie, afwijkende leverfunctiewaarden.

Soms (0,1-1%): (instabiele) angina pectoris, myocardinfarct, atriumfibrilleren, aritmie, (sinus)tachycardie, palpitaties. Diepveneuze trombose, petechiën, hypertensie, hypotensie, opvliegers, perifeer koudegevoel. Pneumothorax, hemoptoë, longembolie, astma, inspanningsdyspneu. Sepsis, cellulitis, tonsillitis, gastro-enteritis, urineweginfectie, influenza, schimmelinfectie (o.a. orale candidiasis), abces aan tand of kies. Lipoom. Overgevoeligheid. Diabetes mellitus. Eetstoornis, ondervoeding. Verwardheid, paniekaanvallen, verlaagd libido. Afasie, verminderd geheugen, ataxie, syncope, evenwichtsstoornis, sensorische stoornis, perifere neuropathie. Verminderde gezichtsscherpte, dubbelzien, draaiduizeligheid, oorpijn. Slikstoornis, oesofagitis, gastro-oesofageale reflux, darmverstopping, ascites, colitis, bloed in ontlasting, geelzucht. Blaren, huidzweren, urticaria, fotosensibilisatie, gezwollen gezicht, purpura, 'Radiation recall'–syndroom. Gezwollen gewrichten, botpijn, aangezichtspijn, spierstijfheid, spierzwakte. Hydronefrose, hematurie, nycturie, urine incontinentie, verhoogde creatininespiegel. Vaginale bloedingen. Oedeem, rillingen. Hypertriglyceridemie, granulocytopenie, trombocytopenie, leukopenie, febriele neutropenie, hemolytische anemie, pancytopenie, verhoogde INR, verlengde protrombinetijd. Hypokaliëmie.

Zelden (0,01–0,1%): verlenging van het QT-interval, 'torsade de pointes', ventrikelfibrilleren, bradycardie, vasospasme. Leverfalen, cholestatische hepatitis. Traanbuisstenose, hoornvliesafwijkingen, hoornvliesontsteking, keratitis (incl. keratitis punctata). Cutane lupus erythematodes.

Zeer zelden (< 0,01%): ernstige huidreacties waaronder Stevens-Johnsonsyndroom en toxische epidermale necrolyse. Toxische leuko-encefalopathie.

In combinatietherapie zijn vergelijkbare bijwerkingen gemeld als bij capecitabine monotherapie, maar een aantal in een hogere frequentie van voorkomen. Daarnaast zijn in combinatietherapie gemeld: vaak (1-10%): angst. Tremor, neuralgie. Hikken, dysfonie. Overmatig zweten. Acuut nierfalen (secundair aan dehydratie). Proteïnurie, dysurie. Slijmvliesontsteking. Hyponatriëmie, hypocalciëmie, hypomagnesiëmie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Lage-dosistherapie

Zeer vaak (> 10%): bloeding. Sepsis, infecties (met een virus, bacterie, schimmel of parasiet), pneumonie. Misselijkheid, braken. Koorts. Leverfunctiestoornis. Alopecia, huiduitslag. Cytarabine-syndroom (zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen). Anemie, leukopenie (incl. neutropenie), trombocytopenie, reticulocytopenie, megaloblastaire anemie.

Vaak (1-10%): dysfagie, diarree, orale/anale ontsteking of ulceratie. Icterus. Nierfunctiestoornis, nierfalen, urineretentie. Anorexie. Duizeligheid, neuritis, neuralgie. Conjunctivitis (incl. met bloedingen, waardoor fotofobie, visusstoornis, brandend gevoel, toegenomen traansecretie), keratitis. Huidreacties (zoals erytheem, urticaria), bulleuze dermatitis, huidulceratie, huidschilfering, cellulitis, vasculitis, sproetvorming, mucosa-bloeding. Gewrichtspijn, pijn in borstkas. Tromboflebitis op toedieningsplaats.

Soms (0,1-1%): angio-oedeem. Dyspneu, faryngitis. Oesofagitis, oesofageale ulceratie, maag-darmbloeding, buikpijn. Pancreatitis. Hoofdpijn, perifere neuropathie. Jeuk, lentigo. Myalgie.

Zelden (0,01-0,1%): anafylactische reactie. Enterocolitis (necrotiserend, neutropenisch). Leverbeschadiging met hyperbilirubinemie. Slaperigheid, neurologische afwijkingen/neurotoxiciteit, tetraplegie en verlamming, necrotiserende encefalopathie, coma. Blindheid.

Zeer zelden (< 0,01%): hartritmestoornis, pericarditis. Longoedeem, alveolair oedeem, 'acute respiratory distress syndrome', interstitiële longaandoening, (sub)acute respiratoire insufficiëntie. Peritonitis, ernstige gastro-intestinale ulceratie, pneumatosis cystoïdes intestinalis. Leverabces. Cerebrale en cerebellaire disfunctie (gewoonlijk reversibel). Persoonlijkheidsstoornis. Neutrofiele eccriene hidradenitis. Hyperurikemie.

Verder zijn gemeld: sinusbradycardie. Necrotiserende pancreatitis. Febriele neutropenie. Bloedingen in de huid. Hand-voetsyndroom. Irritatie of ontsteking op de toedieningsplaats.

Hoge-dosistherapie

Een aantal van de hierboven vermelde bijwerkingen komen nadrukkelijker naar voren zoals die door de neurotoxiciteit, respiratoire toxiciteit, myelotoxiciteit, gastro-intestinale toxiciteit en bijwerkingen op de cornea.

Verder komen nog andere bijwerkingen voor dan hierboven staan vermeld: cardiomyopathie; 'acute respiratory distress syndrome'; ataxie, tremor, convulsies, nystagmus; uitgesproken pancytopenie, beenmergaplasie; darmperforatie, darmnecrose met ileus; hepatomegalie, hepatische veneuze trombose (Budd-Chiarisyndroom); rabdomyolyse; reversibele hoornvliesbeschadiging; amenorroe, azoöspermie.

Intrathecale toediening

Zeer vaak (> 10%): arachnoïditis met symptomen van meningeale prikkeling zoals hoofdpijn, misselijkheid, braken, koorts, rugpijn, convulsies, nekpijn, stijve nek, hydrocephalus, meningisme, voorbijgaande verhoging van aantallen liquoreiwitten en witte bloedcellen, al dan niet met een verminderde bewustzijnstoestand. Misselijkheid, braken, diarree.

Vaak (1-10%): vermoeidheid, verwardheid, slaperigheid, convulsies, hemiplegie, paraplegie, hersenzenuwverlamming, visusstoornis, doofheid, gevoelsstoornissen, incontinentie, caudasyndroom. Intrathecaal toegediend cytarabine is in verband gebracht met ernstige en soms permanente neurotoxische effecten (o.a. blindheid, myelopathie, necrotiserende encefalopathie met of zonder epileptische aanval).

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Behandeling binnen 4 weken met DPD-remmers is gecontra-indiceerd in verband met de stijging van de blootstelling aan capecitabine tot toxische concentraties. Een minimale 'wash out'-periode van 4 weken aanhouden.

Capecitabine remt het metabolisme van vitamine K-antagonisten, controleer daarom regelmatig de INR.

Wees voorzichtig bij de combinatie met geneesmiddelen die elektrolytstoornissen kunnen veroorzaken en/of het QT-interval verlengen (zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen).

Bij combinatie met folinezuur (30 mg 2×/dag oraal) of interferon α neemt de maximaal getolereerde dosis van capecitabine af van 3000 mg/m² lichaamsoppervlak tot 2000 mg/m² lichaamsoppervlak per dag. De toegenomen toxiciteit door folinezuur kan relevant zijn bij het overschakelen van 5-FU/LV naar een capecitabineregime. Ook foliumzuursuppletie (5–15 mg/dag) vergroot de toxiciteit van capecitabine; de combinatie vermijden.

Metronidazol kan de toxiciteit van capecitabine versterken. Vermijd de combinatie; indien combinatie toch noodzakelijk is het bloedbeeld extra controleren.

Gecombineerd gebruik met fenytoïne kan de plasmaspiegel van fenytoïne verhogen tot een toxische waarde, om deze reden bij gelijktijdig gebruik de plasmaspiegel van fenytoïne regelmatig controleren.

Mogelijk vermindert allopurinol de werkzaamheid van capecitabine; de combinatie vermijden.

Interacties

Wees in verband met de kans op een ernstige, mogelijk fatale, infectieziekte uiterst voorzichtig met de vaccinatie met levende vaccins; vermijd dit bij voorkeur. De respons op vaccinatie met dode of geïnactiveerde vaccins kan verminderd zijn.

Combinatie met andere myelosuppressiva of relevante radiotherapie vergroot de cytotoxische en immunosuppressieve werking van cytarabine.

Een gelijktijdige transfusie van granulocyten vermijden in verband met de kans op ernstige respiratoire insufficiëntie.

Intrathecale toediening van andere cytotoxische middelen, neurotoxische chemotherapie of craniale/spinale bestraling vergroot de kans op neurotoxiciteit. Zo vermeerdert de combinatie van intraveneus cytarabine met intrathecaal methotrexaat de kans op ernstige neurologische bijwerkingen, zoals hoofdpijn, paralyse, coma en beroerte-achtige episoden, met name bij adolescenten.

In vitro trad een cytarabinegebonden antagonisme op voor de gevoeligheid van Klebsiella pneumoniae voor gentamicine; als een behandeling met gentamicine geen resultaat heeft, een wisseling van antibiotica overwegen.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren schadelijk gebleken. Gezien het werkingsmechanisme is het waarschijnlijk dat gebruik van capecitabine tijdens de zwangerschap schadelijk is voor de vrucht.

Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.

Vruchtbaarheid: Bij dieren zijn nadelige effecten op de mannelijke voortplantingsorganen (atrofische en degeneratieve veranderingen) en vrouwelijke vruchtbaarheid waargenomen; deze effecten waren echter reversibel na een geneesmiddelvrije periode.

Overig: Een vruchtbare vrouw of man dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende én tot ten minste zes maanden (vrouw) of drie maanden (man) na de therapie.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Er zijn meldingen van ernstige congenitale afwijkingen na gebruik in het 1^e trimester, en van vroeggeboorte en/of een laag geboortegewicht. Bij dieren, schadelijk gebleken (vooral tijdens de organogenese en de ontwikkeling van de hersenen).

Advies: Gebruik ontraden, vooral tijdens het 1^e trimester.

Vruchtbaarheid: Vooral in combinatie met alkylerende middelen kan gonadale suppressie optreden met amenorroe of azoöspermie; afhankelijk van dosis en duur van de behandeling kan dit mogelijk irreversibel zijn.

Overig: Een vruchtbare vrouw of man dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende én ten minste 6 maanden na de therapie.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. Bij dieren zijn capecitabine en metabolieten in aanzienlijke hoeveelheden in de moedermelk aangetroffen.

Advies: Het geven van borstvoeding is gecontra–indiceerd tijdens de behandeling en gedurende 2 weken na de laatste dosis.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. Tot 20% van een oraal ingenomen dosis wordt geabsorbeerd. Een nadelig effect bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.

Advies: Het geven van borstvoeding is gecontra-indiceerd.

Contra-indicaties

• ernstige reacties op fluoropyrimidinetherapie in de voorgeschiedenis;
• bij een bekende totale afwezigheid van dihydropyrimidine-dehydrogenase (DPD)-activiteit;
• ernstige leukopenie, neutropenie (aantal neutrofielen < 1,5 × 10⁹/l) of trombocytopenie (aantal trombocyten < 100 × 10⁹/l);
• ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 30 ml/min);
• ernstige leverfunctiestoornis (bilirubine > 3,0 x ULN óf levertransaminasen > 2,5 x ULN).

Zie ook de rubrieken Zwangerschap, Lactatie en Interacties.

Contra-indicaties

• anemie, leukopenie en trombocytopenie van een niet-maligne oorzaak (bv. beenmergaplasie), tenzij de voordelen opwegen tegen het risico;
• degeneratieve of toxische encefalopathie, met name na gebruik van methotrexaat of ioniserende straling;
• bij intrathecale toediening: actieve meningeale infectie.

Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Lactatie.

Waarschuwingen en voorzorgen

Patiënten vóór behandeling screenen op (heterozygote) DPD-deficiëntie met behulp van genotypering. Bij patiënten met een niet-herkende DPD–deficiëntie en ook bij een negatieve testuitslag op specifieke DPYD-variaties kan onverwachts levensbedreigende toxiciteit optreden met o.a. stomatitis, diarree, mucositis, beenmergdepressie, bloeding en neurotoxiciteit; de behandeling dan direct staken. Bij bepaalde heterozygote DPYD-varianten is er meer kans op ernstige toxiciteit. Gebruik bij een bekende totale afwezigheid van DPD-activiteit is gecontra-indiceerd. Wees extra voorzichtig bij gedeeltelijke DPD-deficiëntie, controleer nauwgezet op toxiciteiten en verlaag eventueel de startdosering ter voorkoming van ernstige toxiciteit. Bij afwezigheid van ernstige toxiciteit kan de dosering voorzichtig verhoogd worden, omdat de consequenties van een gereduceerde dosering voor de werkzaamheid onbekend zijn. Zie voor meer informatie over het gebruik bij de diverse mutaties in het DPYD-gen de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.4, p. 9–10).

Cardiotoxiciteit zoals hartaritmieën, angina pectoris, myocardinfarct, hartfalen en cardiomyopathie zijn gemeld bij gebruik van capecitabine. Bij andere fluoropyrimidinen zijn ook ECG-veranderingen en plotseling overlijden gemeld. De kans op cardiale toxiciteit is groter bij al bestaande coronaire hartaandoeningen. Wees daarom voorzichtig bij al bestaande hartaandoeningen en bij aanwezigheid van risicofactoren voor QT-verlenging zoals hypocalciëmie, hypokaliëmie, hypomagnesiëmie, bradycardie, comedicatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen, en congenitale of verworven QT-verlenging.

Wees in verband met de neurologische bijwerkingen voorzichtig bij reeds bestaande aandoeningen van het centrale of perifere zenuwstelsel (bv. neuropathie) en bij aanwezigheid van hersenmetastasen.

Bij anorexia, asthenie, misselijkheid, braken of diarree ontstaat gemakkelijk dehydratie, die kan leiden tot acuut nierfalen. De kans hierop is groter bij al bestaande verminderde nierfunctie of bij comedicatie met nefrotoxische middelen.

Er zijn onvoldoende gegevens over het gebruik bij verminderde leverfunctie. Wees daarom voorzichtig bij licht tot matig verminderde leverfunctie, ongeacht de aan- of afwezigheid van levermetastasen. Gebruik bij ernstig verminderde leverfunctie is gecontra-indiceerd. Controleer bij lichte tot matige leverfunctiestoornissen regelmatig de leverfunctiewaarden. Onderbreek de behandeling bij een verhoging van het bilirubinegehalte van > 3 × ULN of ASAT/ALAT > 2,5 × ULN. Hervat behandeling met capecitabine monotherapie bij een bilirubinegehalte ≤ 3 × ULN of ASAT/ALAT ≤ 2,5 × ULN (bij combinatietherapie kan geen aanbeveling worden gedaan).

Hand-voetsyndroom is een dosisbeperkende bijwerking. Preventie: onder controle houden van callusweefsel en het gebruik van inlegzooltjes en handschoenen, om de drukbelasting op voetzolen en handpalmen te voorkómen. Er zijn aanwijzingen dat topicaal dexpanthenol een effectieve profylaxe kan zijn. Behandeling: keratolytische crème (bv. met ureum, salicylzuur of alfa-hydroxylzuur) dun aanbrengen uitsluitend op de aangedane plekken, en vochtinbrengende crème royaal aanbrengen ter verlichting van de symptomen. Gebruik bij optreden van hand-voetsyndroom géén vitamine B₆ (pyridoxine) als ook cisplatine wordt gegeven, vanwege vermindering van de werkzaamheid van cisplatine.

Controleer regelmatig op het ontstaan van oogheelkundige complicaties, zoals hoornvliesontsteking en hoornvliesafwijkingen, met name bij pre-existente oogaandoeningen. Een oogheelkundige behandeling kan nodig zijn.

Er is geen relevante toepassing bij kinderen (< 18 j).

Waarschuwingen en voorzorgen

Systemische toediening

Controles: vóór, tijdens en na behandeling, het bloedbeeld en de lever- en nierfunctie regelmatig controleren. Vanwege de hematologische effecten van cytarabine zijn tijdens inductietherapie frequente trombocyten-, hemoglobine- en leukocytentellingen verplicht. Staak de behandeling bij een trombocytenaantal < 50 × 10⁹/l of een granulocytenaantal < 1 × 10⁹/l. Na staken van de behandeling kunnen deze aantallen blijven dalen. Indien geïndiceerd de behandeling hervatten bij duidelijke tekenen van beenmergherstel. Regelmatige bepaling van urinezuur in het bloed wordt aanbevolen om eventuele hyperurikemie, secundair aan snelle lysis van neoplastische cellen (tumorlysissyndroom), te signaleren. Bij patiënten met een groot aantal blasten of grote tumormassa’s is profylaxe van hyperurikemie vereist. Bij hoge-dosistherapie is extra controle van het zenuwstelsel, de longen, het maag-darmkanaal, de lever en ogen noodzakelijk. De bijwerkingen op het oog kunnen worden voorkómen of verminderd door regelmatig de ogen uit te spoelen en door profylaxe met lokale corticosteroïdbevattende oogdruppels. Controle op tekenen van bloedingen is extra van belang bij patiënten die recent geopereerd zijn of die bekend zijn met maag-darmulcera.

Cytarabine-syndroom: treedt op met de symptomen koorts, myalgie, botpijn, pijn in de borstkas, misselijkheid, malaise, exantheem, maculopapuleuze uitslag en conjunctivitis. Ter profylaxe en behandeling van dit syndroom kunnen corticosteroïden worden gebruikt.

Voor de behandeling van vruchtbare mannen: zie de rubriek Zwangerschap.

Injectie of infusie: subcutane injecties worden doorgaans goed verdragen en zijn geschikt voor gebruik bij onderhoudsbehandeling. Bij intraveneuze toediening bij lage-dosistherapie wordt een snelle i.v.-injectie over het algemeen beter verdragen dan continue infusie van eenzelfde dosis. Bij hoge doses kan snelle intraveneuze injectie echter aanleiding geven tot ernstige misselijkheid en braken gedurende enkele uren na de injectie; als infuus gegeven zijn misselijkheid en braken minder ernstig.

Intrathecale toediening

Om cumulatie en toxiciteit van cytarabine in het CZS te voorkomen, vóór intrathecale toediening vaststellen dat de liquorcirculatie voldoende is.

Bij intrathecale toediening gelijktijdig corticosteroïden (bv. dexamethason) geven om de symptomen van arachnoïditis te verlichten en het risico van fatale afloop te verkleinen. De patiënt instrueren een arts te waarschuwen bij optreden van vroege symptomen van arachnoïditis, van neurotoxiciteit of wanneer dexamethason niet wordt verdragen.

Overdosering

Neem voor meer informatie over een vergiftiging met cytarabine contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Capecitabine is een orale prodrug van 5-fluoro-uracil (5-FU). De actieve metabolieten van 5-FU, 5-fluoro-deoxyuridinemonofosfaat en 5-fluorouridinetrifosfaat veroorzaken niet-specifieke remming van het enzym thymidylaatsynthetase, wat leidt tot DNA-fragmentatie en celdood. Ook worden 5-FU en zijn actieve metabolieten voor een deel geïncorporeerd in DNA en RNA, wat leidt tot celdood.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Pyrimidine-antagonist. Cytarabine (Ara-C) wordt intracellulair omgezet in het werkzame cytarabine-5'-trifosfaat (Ara-CTP). Dit is alleen cytotoxisch gedurende de S–fase van de celdeling. Ara-CTP wordt geïncorporeerd in het DNA en RNA. De cytotoxiciteit is gecorreleerd aan de mate van inbouw van Ara-CTP in het DNA (verstoring DNA-synthese). Indien bij lage doses resistentie voor cytarabine is ontstaan, kan hoge-dosistherapie nog werkzaam zijn.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

capecitabine hoort bij de groep pyrimidine-antagonisten.

• 5-fluoro-uracil (cutaan) (L01BC02) Vergelijk
• 5-fluoro-uracil (systemisch) (L01BC02) Vergelijk
• azacitidine (L01BC07) Vergelijk
• cytarabine (L01BC01) Vergelijk
• decitabine (L01BC08) Vergelijk
• decitabine/cedazuridine (L01BC58) Vergelijk
• gemcitabine (L01BC05) Vergelijk
• tegafur/gimeracil/oteracil (L01BC53) Vergelijk
• trifluridine/tipiracil (L01BC59) Vergelijk

Groepsinformatie

cytarabine hoort bij de groep pyrimidine-antagonisten.

• 5-fluoro-uracil (cutaan) (L01BC02) Vergelijk
• 5-fluoro-uracil (systemisch) (L01BC02) Vergelijk
• azacitidine (L01BC07) Vergelijk
• capecitabine (L01BC06) Vergelijk
• decitabine (L01BC08) Vergelijk
• decitabine/cedazuridine (L01BC58) Vergelijk
• gemcitabine (L01BC05) Vergelijk
• tegafur/gimeracil/oteracil (L01BC53) Vergelijk
• trifluridine/tipiracil (L01BC59) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• pyrimidine-antagonisten

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• pyrimidine-antagonisten

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)