Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Danatrol Genzyme Europe bv
- Toedieningsvorm
- Capsule
- Sterkte
- 100 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Firmagon (als acetaat) Ferring bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor injectievloeistof
- Sterkte
- 80 mg
- Verpakkingsvorm
- met solvens 4,2 ml, met solvens 6 ml
- Toedieningsvorm
- Poeder voor injectievloeistof
- Sterkte
- 120 mg
- Verpakkingsvorm
- met solvens 3 ml, met solvens 6 ml
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij endometriose wordt het gebruik van danazol ontraden vanwege frequent voorkomende, zeer hinderlijke bijwerkingen. Voor de keuze van de juiste standaardbehandeling, zie endometriose.
Bij het voorschrijven van dit geneesmiddel dient volgens de Regeling Geneesmiddelenwet de reden van voorschrijven op het recept te worden vermeld.
Advies
Zie voor de behandeling van prostaatcarcinoom de geldende behandelrichtlijn via richtlijnendatabase.nl.
Indicaties
Bij uitblijven reactie op of niet in aanmerking komen van andere behandelwijzen:
- symptomatische behandeling van endometriose;
- symptomatische behandeling van ernstige pijn of gevoeligheid bij benigne fibrocysteuze borstaandoeningen zoals multipele of recidiverende borstcysten (diffuse cysteuze mastopathie).
- Profylaxe tegen aanvallen van hereditair angio-oedeem op basis van een functionele C1-esteraseremmer-deficiëntie.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Vergevorderd hormoonafhankelijk prostaatcarcinoom;
- Hoog-risico gelokaliseerd of lokaal gevorderd hormoonafhankelijk prostaatcarcinoom:
- in combinatie met radiotherapie of
- als neo-adjuvante behandeling voorafgaand aan radiotherapie.
Doseringen
Als onderhoudsdosering de laagst mogelijk effectieve dosis gebruiken.
Bij vruchtbare vrouwen de behandeling beginnen tijdens de menstruatie.
Endometriose:
Volwassenen:
Om amenorroe te bereiken 600–800 mg per dag gedurende de eerste maand, te beginnen op de eerste dag van de menstruatiecyclus.
Bij een gunstige reactie de dosering verminderen tot een onderhoudsdosering, gewoonlijk na 30–90 dagen: 400–600 mg per dag in 2–3 doses. Behandelduur: max. 6–9 maanden.
Benigne borstaandoeningen:
Volwassenen:
bij zeer ernstige klachten 400 mg per dag gedurende 4–6 maanden; bij minder ernstige klachten 100–200 mg per dag gedurende een kortere behandelperiode.
Nadat de klachten zijn verdwenen de behandeling nog 1–2 maanden voortzetten, de maximale behandelduur bedraagt 6–9 maanden.
Hereditair angio-oedeem:
Volwassenen:
Gedurende de eerste maand 400–600 mg per dag in 2–3 doses. Bij optreden gunstig effect de dosis met intervallen van 1–3 maanden geleidelijk verminderen tot een onderhoudsdosering van 50–200 mg per dag. Een onderhoudsdosering van 50 mg/dag als 100 mg eenmaal per 2 dagen geven.
Langdurige profylaxe bij kinderen vermijden, vanwege hormonale effecten.
Doseringen
Prostaatcarcinoom
Volwassenen
Begindosis 240 mg s.c. Eén maand hierna de onderhoudsdosering starten: 80 mg s.c. 1×/maand.
Het therapeutisch effect volgen aan de hand van klinische parameters en de serumspiegel van het prostaatspecifiek antigeen (PSA).
Bij verminderde nier- of leverfunctie en bij ouderen is een dosisaanpassing niet nodig. Wees voorzichtig bij ernstige nier- of leveraandoeningen, omdat er geen onderzoek naar is gedaan.
Toediening: via een subcutane injectie in de buikstreek op een plek waar de patiënt geen druk ervaart (dus niet te dicht bij de tailleband of de ribben). De injectieplaats regelmatig variëren.
Bijwerkingen
De incidentie van bijwerkingen lijkt toe te nemen bij langduriger gebruik.
Vaak (1-10%): androgene effecten zoals acne, vette huid, hirsutisme, haaruitval en stemveranderingen, menstruele onregelmatigheden, opvliegers. Gewichtstoename, toegenomen eetlust. Emotionele labiliteit, angst, depressie, nervositeit, hoofdpijn. Misselijkheid, pijn in epigastrio. Huiduitslag (mogelijk maculopapuleus, petechiaal of purpurisch van aard), eventueel gepaard gaande met koorts, faciaal oedeem en fotosensibilisatie. Rugpijn, spierkrampen (soms ernstig en met stijging van CPK-spiegels), spiertremoren, fasciculaties, gewrichtspijn of -zwelling. Vaginale droogheid of -irritatie, verandering in libido. Hematurie (bij langdurig gebruik voor hereditair angio-oedeem).
Soms (0,1-1%): urticaria. Verkleining borsten door verlaagde oestrogeenspiegel. Matige toename serumtransaminasespiegels.
Zelden (0,01-0,1%): hypertrofie van de clitoris, vochtretentie. (Draai)duizeligheid, vermoeidheid, benigne intracraniële hypertensie. Visusstoornissen (vlekken of moeilijk kunnen focussen), problemen met het dragen van contactlenzen en refractieveranderingen. Cholestatische hepatitis, benigne hepatitis adenomata, pancreatitis. Toename rode bloedcellen en -plaatjes, polycytemie, leukopenie, trombocytopenie.
Zeer zelden (< 0,01%): (verergering) epilepsie, provocatie van migraine. Hypertensie, palpitaties, tachycardie, myocardinfarct. Trombose (incl. sagittale sinus), cerebrovasculaire en arteriële trombose. Pijn in de borst, interstitiële pneumonitis. Peliosis hepatis en maligne levertumoren bij langdurig gebruik. Inflammatoire erythemateuze noduli, veranderingen in huidpigmentatie en exfoliatieve dermatitis, erythema multiforme. Carpale-tunnelsyndroom. Verminderde spermatogenese. Erytrocytose (reversibel), eosinofilie, peliosis van de milt.
Verder zijn gemeld: toename LDL- en afname HDL-cholesterol, apolipoproteïne A1 en A2. Inductie van ALA-synthetase-activiteit en dus porfyrinemetabolisme. Hypoglykemie, toename van insulineresistentie bij diabetes, verhoging glucagonspiegel in plasma, abnormale glucosetolerantie. Levercelschade, leverfalen, hepatische geelzucht, hepatocellulaire focale nodulaire hyperplasie.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): opvliegers. Pijn en erytheem op de plaats van injectie.
Vaak (1-10%): gynaecomastie, testiculaire atrofie, erectiestoornis. Anemie. Gewichtstoename. Hyperhidrose (incl. nachtzweten). Rillingen, koorts, vermoeidheid, griepachtige verschijnselen enkele uren na toediening. Zwelling, induratie en knobbels op de injectieplaats. Slapeloosheid. Duizeligheid, hoofdpijn. Misselijkheid, diarree. Huiduitslag. Pijn aan het bewegingsapparaat. Verhoogde levertransaminasewaarden, verhoging creatininespiegel en hyperkaliëmie.
Soms (0,1-1%): testiculaire pijn, pijnlijke borst, bekkenpijn, irritatie van de genitaliën, uitblijven van de ejaculatie. Verminderd libido, depressie. Psychische stoornissen, hypo-esthesie. Hartritmestoornissen (incl. atriumfibrilleren), hartkloppingen, QT-verlenging. Hypertensie, vasovagale reactie (incl. hypotensie). Droge mond, braken, buikpijn, buikklachten, obstipatie. Verhoogde waarden van bilirubine, alkalisch fosfatase. Troebel zicht. Overgevoeligheid. Urticaria, huidknobbels, alopecia, jeuk, erytheem. Dyspneu. Osteopenie en/of osteoporose, artralgie, zwelling en stijfheid van de gewrichten, spierzwakte, –spasmen. Pollakisurie, mictiedrang, dysurie, nycturie, nierfunctiestoornis, incontinentie. Hyperglykemie en/of diabetes mellitus, verhoogde cholesterolwaarden, veranderingen in bloedcalcium, verminderde eetlust, gewichtsafname. Malaise, perifeer oedeem.
Zelden (0,01–0,1%): neutropene koorts. Anafylactische reactie. Myocardinfarct, hartfalen. Rabdomyolyse.
Interacties
Er is meer kans op myopathie en rabdomyolyse bij gelijktijdig gebruik van statinen die gemetaboliseerd worden door CYP3A4; combinatie met simvastatine is daarom gecontra-indiceerd, wees voorzichtig met de combinatie met atorvastatine.
De werking van vitamine K-antagonisten en carbamazepine kan worden versterkt.
De werking van antihypertensiva kan worden verminderd.
De reactie op fenytoïne en eventueel fenobarbital kan veranderen.
De plasmaconcentratie van ciclosporine en tacrolimus kan stijgen, met als mogelijk gevolg nefrotoxiciteit.
De respons op alfacalcidol in primair hypoparathyroïdisme kan toenemen.
De insulinebehoefte kan toenemen.
Een wisselwerking met steroïde geslachtshormonen is waarschijnlijk.
Danazol kan de bepaling van testosteron en plasmaproteïnen verstoren. Tijdens de behandeling is er een duidelijke afname van serumthyroxine en thyroxinebindend eiwit, hetgeen tot een fout-positieve diagnose van hypothyroïdie kan leiden.
Interacties
Androgeendeprivatietherapie kan het QT-interval verlengen; wees voorzichtig met gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (o.a. amiodaron, disopyramide, domperidon, ibutilide, kinidine, methadon, sotalol, macrolide antibiotica, chinolonen, imidazool–antimycotica, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica).
Zwangerschap
Teratogenese: Danazol kan bij gebruik na de tiende zwangerschapsweek, gerekend vanaf de laatste menstruatie, virilisatie van de vrouwelijke foetus veroorzaken (vergroting van de clitoris, vergroting van de labia, volledig pseudo hermafroditisme).
Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.
Overige: Vóór aanvang van de behandeling zwangerschap uitsluiten. Een vruchtbare vrouw dient adequate niet–hormonale anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende de therapie, aangezien niet altijd de ovulatie wordt geremd.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Vruchtbaarheid: Remt de vruchtbaarheid van de man tijdens de onderdrukking van testosteron.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Farmacologisch effect: Mogelijk androgene effecten bij de zuigeling. Danazol kan de prolactinespiegel verlagen, waardoor de melkproductie geremd kan worden.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding is gecontra-indiceerd.
Lactatie
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Contra-indicaties
- ernstige lever- en nierfunctiestoornissen;
- ernstig hartfalen;
- acute porfyrie;
- trombo-embolische aandoeningen (in de anamnese);
- androgeen-afhankelijke tumoren;
- onverklaarde vaginale bloedingen;
- hepatocellulair adenoom.
Zie voor meer contra-indicaties de rubrieken Interacties, Zwangerschap en Lactatie.
Contra-indicaties
Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.
Waarschuwingen en voorzorgen
Algemeen:
Vóór toepassing (hormoon-afhankelijke) maligniteit uitsluiten. Analoog aan andere steroïden die aan C17 zijn gealkyleerd rekening houden met optreden van ernstige levertoxiciteit. Veiligheidsgegevens over herhaalde behandelingscycli ontbreken.
Wees voorzichtig bij aanwezigheid van:
- lichte tot matige lever- of nierinsufficiëntie, licht tot matig hartfalen, hypertensie, epilepsie of migraine (wegens kans op vochtretentie);
- diabetes mellitus (wegens toename insulineresistentie),
- polycytemie,
- stoornissen in het lipidenmetabolisme,
- persisterende reacties op eerdere therapie met steroïde geslachtshormonen.
Staak de behandeling bij:
- tekenen van virilisatie (kunnen irreversibel worden),
- symptomen van verhoogde intracraniële druk (papiloedeem, hoofdpijn, gezichtsstoornissen),
- symptomen van een ernstige leverfunctiestoornis (geelzucht),
- trombose of trombo-embolie.
Endometriose en benigne borstaandoeningen:
Wegens het ontbreken van gegevens over veiligheid op de langere termijn, een behandeling uitsluitend instellen na een klinisch en eventueel laparoscopisch controle-onderzoek. Bij benigne borstaandoeningen controleren of knobbels in de borst persisteren of groter worden. Bij behandeling van endometriose kan danazol de kans op optreden van ovariumkanker verhogen.
Hereditair angio-oedeem:
Bij herhaalde of langere (> 6 mnd.) behandelperioden tweemaal per jaar ultrasonografie van de lever, urine–en bloedonderzoek (incl. lipiden en leverfunctie) uitvoeren. Langdurige profylaxe bij kinderen vermijden, vanwege hormonale effecten.
Waarschuwingen en voorzorgen
Verlenging van het QT-interval kan optreden als gevolg van langetermijnbehandeling met androgeendeprivatie; wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van of meer kans op ‘torsade de pointes’ en bij geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (zie rubriek Interacties). Tevens is er bij androgeendeprivatietherapie mogelijk meer kans op hart– en vaatziekten, zoals een hersen- of myocardinfarct; wees voorzichtig bij cardiovasculaire risicofactoren.
Verminderde botdichtheid kan optreden bij langdurige androgeendeprivatie; dit is echter voor degarelix niet bekend.
Vermindering van glucosetolerantie kan optreden; bij diabetespatiënten zo nodig de bloedglucosespiegel frequenter controleren.
Bij een vermoedelijke of bekende leveraandoening tijdens de behandeling de leverfunctie regelmatig controleren.
Er is geen onderzoek verricht naar de toepassing bij ernstige nieraandoeningen, leverziekten en bij ernstige overgevoeligheid in de anamnese (ernstig astma, anafylactische reacties, angio-oedeem, netelroos).
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met danazol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met degarelix contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Antihormoon. Verlaagt de afgifte van LH en FSH door de hypofyse, waardoor de ovariumactiviteit afneemt. Het heeft geen progestagene en oestrogene werking, wel zwak androgene en anabole eigenschappen. Normale hormoonspiegels keren 1–2 maanden na staken van de therapie terug.
Kinetische gegevens
| F | < 33%, verdrievoudigd door inname met zeer vet voedsel. |
| T max | 2–3 uur. |
| Metabolisering | in de lever vrijwel volledig tot inactieve metabolieten. |
| Eliminatie | Hoofdzakelijk als metabolieten, met de urine (36%) en met de feces (48%) (bij apen). |
| T 1/2el | 3–6 uur (na een enkele dosis). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Gonadoreline(GnRH)-antagonist. Bindt zich competitief en reversibel aan GnRH-receptoren in de hypofyse. Veroorzaakt een snelle afname van de gonadotrofinen, LH en FSH, waardoor de testosteron-afscheiding door de teelballen afneemt. De testosteronspiegel bereikt een waarde tot ver onder het niveau van medische castratie.
Kinetische gegevens
| T max | ca. 40 uur (aanvangsdosering). |
| V d | ca. 1 l/kg. |
| Eiwitbinding | ca. 90%. |
| Metabolisering | in de lever door peptidasen. |
| Eliminatie | 70–80% met de feces, 20–30% met de urine. |
| T 1/2el | 29 dagen (onderhoudsdosering). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
danazol hoort bij de groep gonadoreline-antagonisten.
Groepsinformatie
degarelix hoort bij de groep gonadoreline-antagonisten.